×
TÜRKİYE’DE geniş kitlelere, insan ihtiyaçları ve iş hayatı açısından psikolojinin ne kadar önemli olduğunu gösteren öncülerden biri olan psikolog Prof. Dr. Acar Baltaş’ın ebeveynlere uyarıları şöyle: “Tek hedefin başarı olması çocuklarda değersizlik algısı yaratıyor, yani çocuk başarısız olduğu zaman değersiz olduğunu düşünüyor. Aslında her insan için başarıya giden yol, başarısızlıklarla dolu. Başarısızlığı yok sayıp sadece başarıya odaklandığımız zaman ya başarıya giden her yol mübah sayılıyor ki bu da yalan söylemeyi hile yapmayı da işin içine alıyor ya da değersizlik duygusu doğuruyor. Unutmayın başarısızlık öğrenme fırsatı sunar.
AKADEMİK BAŞARI VE ZEKÂ
Akademik başarı, hayat başarısını orta ile zayıf arasında temsil eder. Akademik başarı çalışmanın yanı sıra zekâya bağlıdır. Zekânın da hafıza çözümleme ve soyut düşünce bölümleriyle ilişkilidir. Bu özellikler hayatta zor sorunları çözmeye yardımcı olur. Mühendislerin çözdüğü sorunlar buna bir örnektir. İster ergonomik koltuk yaratın, ister uzaya insan gönderin, bunlar mühendislerin çözdüğü sorunlardır. Oysa hayatla ilgili sorunlar karmaşıktır. Bunlar iyi mühendis, iyi doktor olmaya yarayan zekâ özellikleriyle çözülmez. Bunlar gündelik hayatta Güzin ablaya, iş hayatında da danışmanlara sorulan sorulardır. Bunlar için gerekli olan zekâ, bilgelik zekâsıdır. Bu zekânın özelliği de karşı tarafın görüş açısını anlayıp onun gibi düşünmekten geçer. Empatiden farklı bir şeydir bu. Kendi bilgisinin sınırlı olduğunu fark edip bunu kabul etmek, bu alçak gönüllülüğü getirir. Bu özelliğe sahip olanların yaşam doyumu daha yüksek, ilişkileri ve meslek hayatları da daha istikrarlıdır. İyilik halleri daha yüksek olur. Bunlar okulda öğretilen, akademik başarı ile desteklenen özellikler değildir. Önemli ölçüde ailenin yarattığı ilişki çerçevesinde gelişir.
‘BAŞARI’YLA ZEHİRLEMEYİN
Ailelere çocuklarınızı başarı ile zehirlemeyin diyoruz. Çatışmalı ve zor durumlarda çocuklarınıza doğru tepki verin. Eğitmek, doğru tepki vermektir. Anne baba örneğinden çocuk bunu görmelidir. Başarı beklentisi ile zehirlenmiş, beş seçenekli sınav sistemi ile esir alınmış, psikolojik bağışıklık sistemi gelişmemiş çocuklar yetiştiriyoruz. Bunu da en çok orta halli ve üst ekonomi gelir gurubundaki ailelerde görüyoruz maalesef. Böylesi yetişme şartlarının sonucunda çoğunlukla değerini başarıya endekslemiş, nereye varırsa varsın yetersizlik duygusu çeken ancak bunu aşırı büyümüş ego ile telafi etmeye çalışan insanlar oluyor etrafımızda.”
BU 5 KONUDA TAVİZ VERMEYİN* Onların yapabileceklerini onlar adına yapmayın.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, geçen yıl üniversite sınavına hazırlanmak amacıyla son sınıfta okul değiştirenler için “hayalet sınıf” açtığı belirtilen 560 kuruma ceza yazdıklarını söyleyerek, “Bu tür yapılar varsa yine gereken cezaları vereceğiz. Ben özel okul temsilcilerine de sürekli söylüyorum; yani en meşhur okul da olsa hiç affetmeyeceğiz” diyerek uyarıda bulunmuştu.
40 MİLYON TL CEZA
Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri de 560 okula toplam 40 milyon TL ceza verildiğini, denetimlerin devam ettiğini, bu suçu tekrar işleyenlerin okullarının kapatılacağı mesajını verdi. Özel okullarda okuyan öğrencilerin okullara devam etmediği halde devam etmiş gibi gösterildiği, yani bir tür hayalet öğrenci ya da sınıf uygulaması yapıldığına yönelik duyumlar üzerine Milli Eğitim Bakanlığı, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında genel bir inceleme ve denetim yaptı.
650 OKUL İNCELENDİ
Modüler incelemelerde 650 civarındaki okulda bu uygulamanın olabileceğine yönelik bir sonuç ortaya çıktı. Oluşturulan veriler üzerinden yapılan denetimler sonucunda 560 okulda hayalet sınıf ya da hayalet öğrenci tespit edildi. Bu okullara 5580 Sayılı Özel Öğretim Kanunu’nun 7’nci maddesi hükümlerince işlem yapıldı. Bu yıl da aynı durumun yaşanmaması için denetimler devam ediyor. Bakanlık yetkilileri daha önce bu kapsamda tespit yapılan okulların yeniden inceleneceğini ve bu konudaki denetimlerin kapsamının daha da genişleyeceğini açıkladı.
3.TEKRARDA KAPATMA
Hayalet sınıf açan okullara ceza, brüt asgari ücretin 5 veya 10 katı şeklinde uygulanıyor. Aynı fiilin tekrarı halinde ceza 5 kat veriliyor. Yani brüt asgari ücretin 25 veya 50 katı şekline dönüşüyor. Tüm uyarılara rağmen üçüncü kez hayalet sınıf açmayı sürdüren okulun kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal ediliyor. Bakanlık yetkilileri şu ana kadar henüz kapatma cezası verilmediğini açıklayarak, bu yıl denetimler sonucunda aynı fiili işleyen okullara kapatma gelebileceğinin mesajını verdi.
MİLLİ Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Erzurum’da eğitim editörleri ile şehrin tarihi kültürel mekânlarını ziyaret etti. Tekin, Müceldili Konağı, Erzurum Kalesi, Çifte Minareli Medrese, Ulu Cami gibi tarihi yerlerin ardından Raci Alkır Güzel Sanatlar Lisesi’nde öğretmenlerle buluştu. Gezi sırasında gazetecilerin gündeme yönelik sorularını yanıtlayan Bakan Tekin’in önemli açıklamaları şöyle: “Okullar kendi kitaplarını öğrencilere verebilir, bunda sorun yok fakat bu kitapları sisteme girmeleri gerekiyor. Bizim özel okullarla ilgili yaptığımız yazılımda okulların kıyafet, servis ve yardımcı kaynaklarla ilgili ücretleri var. Örneğin okul bu sene 20 bin liraya kitap sattıysa onu sisteme girecek ki biz seneye yapacağı fiyat artışını takip edebilelim. Fakat bazı okullar, havale, EFT ya da benzeri yollarla ücret alıyor. Bunlar suç. Yıllık olarak belirlenen enflasyon artı yüzde beş artışın üstüne çıkanları fahiş fiyat olarak kabul ediyoruz. Şu an yaklaşık 400 civarında okul, yüzde 300’ün üzerinde zam yapmış onlara hemen gerekli cezaları verdik.
HAYALET SINIFLARA GEÇİT VERMEYİZ
Lise sona geçen öğrencilerin önemli bir kısmı üniversite sınavına hazırlık için açık liseye geçiyor ve merdiven altı kurslara gidiyordu. Biz göreve başlar başlamaz bu kapıyı kapattık. Mesela çocuk 9’uncu sınıfta ben açık liseye gideceğim diyorsa buna karışmayız. Ama oraya artık nakille de öğrenci alamıyoruz. Bunu çözdük. Sonra hayalet sınıflar çıktı. Burada da öğrenci sanki okula devam ediyor gibi gösteriliyor. Geçen sene hayalet sınıftan dolayı yaklaşık 500 civarında okula ceza yazdık. Bu tür yapılar varsa yine gereken cezaları vereceğiz. Ben özel okul temsilcilerine de sürekli söylüyorum; yani en meşhur okul da olsa hiç affetmeyeceğiz.” Bakan Tekin, okullardaki temizlik görevlileriyle ilgili olarak da “120 bin temizlik görevlisi almak için girişimde bulundum” dedi.
ÖĞRENCİLERLE BULUŞTU
Bakan Tekin, Raci Alkır Güzel Sanatlar Lisesi’nde öğrenci ve öğretmenlerle buluştu. Yavuz Keleş, Sevcan Eser ve Yavuz Selim Yıldırım isimli öğretmenlere “sarı zarf” içinde doğum günü mesajı verdi. Ayrıca doğum günü pastası kesti.
BU YILIN 3 BAŞLIĞI
Bakan Tekin, bu yılki 3 ana gündem maddesini ise şöyle sıraladı:
ECE Zehra Ekincikli, daha küçücük yaşından itibaren doktor olmayı hayal etti. O kadar ki tüm eğitim hayatı boyunca yaptığı her çalışmayla tıp dünyasına doğru giden yolun taşlarını döşemeye başladı. SEV Amerikan Koleji’nden (SAC) bu yıl IB programını da bitirerek mezun olan 19 yaşındaki Ece, şimdi çocukluğundan bu yana hayallerini süsleyen “beyaz önlüğüne” kavuşacak olmanın mutluluğunu yaşıyor. Babası Esat Ekincikli dahiliye doktoru, annesi Derya kimya öğretmeni, ağabeyi Tunahan ise plastik cerrahi uzmanı. “Tıp okumak istememde ailemin etkisi büyük” diyen Ece, anne ve babasının yoğun çalışma saatleri nedeniyle çocukluğunun hastanede ve laboratuvarlarda geçtiğini belirterek şunları anlatıyor: “Annemin yanında olduğum zamanlarda kullandığı her kimyasalı, yaptığı her deneyi ve öğrencilerine anlattığı her konuyu merak eder, yüzlerce soru sorardım. Annem ders anlatırken sınıfında bir kenarda durur dinlerdim; hatta çok soru sorup dersi böldüğüm için birkaç kez sınıftan bile çıkarılmıştım.
BEYAZ PELERİNLİ SÜPER KAHRAMAN
Babamın çalıştığı hastanede de tedavide kullanılan tüm aletleri öğrenmeye küçük yaşlarda başladım. Babam, benim ısrarlarıma dayanamayıp daha 5 yaşındayken bana stetoskop kullanmayı öğretti ve o günden sonra gördüğüm herkesin sırtını dinlemeye çalıştım. Aynı şey tansiyon aleti için de geçerliydi. Ama sanırım en sevdiğim şey, bana büyük gelen beyaz önlüğümün eteklerini yerlerde sürüye sürüye hastanede dolaşmaktı. O beyaz önlüğü giydiğimde kendimi pelerinini giymiş bir süper kahraman gibi hissederdim. Laboratuvarda araştırma yaparken de piyanonun tuşlarına dokunurken de basketbol oynarken de hayalimde hep doktor olmak vardı. Bu hedefime ulaşmak için tüm lise hayatım boyunca çalıştım. Okulda 9 ve 10’uncu sınıflarda başarı bursuyla okumaya hak kazandım. 11 ve 12’nci sınıflarda, tıp eğitimi için İngiltere ve İrlanda’ya başvurmayı hedeflediğimden, IB (Uluslararası Bakalorya) programını tercih ettim ve özellikle ileri biyoloji ve kimya dersleri aldım.
MAKALEM TIP KONGRESİNDE
Burs ve kabul sürecinde etkili olan en önemli faktörlerden biri tıp alanında dışarıdan yaptığım araştırma projeleri oldu. Sebzeler ve böbrek taşları, bitki çayları ve antibiyotik, meyve kabukları ve bağışıklık üzerine araştırmalar, gönüllü stajlar yaptım. IB sürecinde birçok üniversite, laboratuvar ve profesörle iletişime geçtim. Bunların arasında İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi’nden Prof. Dr. Necati Örmeci ile karaciğer kanseri üzerine yaptığımız araştırma, adımın bizzat yazarlar arasında geçtiği ilk tıp makalesi oldu. Makale, bu yıl mart ayında Japonya’da gerçekleştirilen, dünyanın önde gelen tıp organizasyonlarından biri olan APASL Kongresi’nde paylaşıldı.”
HEDEFİ CERRAH OLMAK
İlk kez 1955 yılında Türk Maarif Kolejleri bünyesinde Eskişehir, İzmir (Bornova), İstanbul (Kadıköy), Konya, Samsun ve Diyarbakır’da bulunan 6 okulun ortaokul kısmına öğrenci yerleştirmek için yapılan merkezi sınavlar 8 yıllık kesintisiz eğitime geçiş sonrası 1998’de Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi ile kitlesel hale geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz eğitim öğretim yılı açılış töreninde sınav odaklı, sınavlardaki başarıya odaklı bakış açısının eğitim sisteminin kanayan yaralarından biri olduğunu söyledi.
BAKAN TEKİN İŞARET ETTİ
Daha sonra da Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, öğrencilerin sınav baskısından kurtulmayı istediklerini belirtti. Cumhurbaşkanı ve Milli Eğitim Bakanı’ndan gelen bu açıklamalar eğitimciler tarafından son 70 yıldır farklı isimlerle gündemdeki yerini koruyan merkezi sınavların yeniden değişebileceğinin sinyali olarak değerlendirildi. Bu kapsamda hayata geçirildiği ilk yıl, fen ve sosyal bilimler liseleri, proje okulları ile mesleki ve teknik Anadolu liselerinin Anadolu teknik programları olmak üzere sınırlı lise türlerine öğrenci seçmeyi amaçlayan LGS, anlaşılan bu yıl yine eğitimcilerin gündeminde olacak.
İLK KEZ ORTAK SINAV YAPILDI
MEB raporlarına göre başlangıçta 8’inci sınıftan mezun öğrencilerin yaklaşık yüzde 10’unun sınavla öğrenci alan okullara yerleştirilmesi amaçlanıyordu. Ancak hem okul türleri hem de kontenjanlar yıldan yıla sürekli artırıldı. İlk uygulandığı 2018’de sınavla öğrenci alacak okullar için kontenjan yüzde 10 iken, bu oran 2023’te 16.55’e ulaştı. Geçen yıl merkezi ortak sınavların yapılması, davranış değerlendirmeleri yerine sosyal etkinlik değerlendirmeleri ve kulüp danışmanı görüşünün karneye yansıtılması, öğrencilerin becerilerini geliştirmeleri için zanaat atölyelerinin kurulması ve buradaki başarı belgelerin öğrencinin e-portfolyo’suna işlenerek öğrenci üzerindeki stresin azaltılması yönündeki adımlar, okuldaki eğitimin daha da kıymetlendirilmesi alanında yapılan iyileştirilmeler arasında yer aldı.
Bu yıl YKS’de 2 milyon 755 bin 301 adayın yerleştirme puanı hesaplandı. Bu adaylardan 1 milyon 670 binin 250’si bu yıl belirlenen 1 milyon 21 bin 986 toplam kontenjandan birine yerleşmek için yarıştı. Açık öğretim programlarına giren 185 bin 218 aday ile birlikte toplam 987 bin 388’i bir yükseköğrenim kurumuna yerleşme hakkı kazandı. Bu yılın en çok dikkat çeken özelliği kız adayların yerleştirme oranının yüksekliği oldu.
Bu senenin dikkat çeken bir diğer özelliği öğretmenliğin artık revaçta olmadığı. Sayısal öğretmenlikler tabir yerinde ise komada, diğer öğretmenlikler ise ehven-i şer olarak yazılmaya devam edildi. Eğitim uzmanı Salim Ünsal ile yükseköğretim verilerini inceledik:
800 BİNİ AŞKIN ADAY YERLEŞTİ
“İlk yerleştirme verilerine göre, devlet ve vakıf üniversitelerindeki örgün ön lisans ve lisans programlarına yerleşen aday sayısı 802 bin 170. Örgün eğitimdeki programların devlet üniversitelerinde toplam 598 bin 709 kontenjanın 591 bin 257’si yani yüzde 98.8’i doldu. Vakıf üniversitelerinde ise doluluk oranı yüzde 91.14 oldu.
KIZ ÖĞRENCİLERİN YÜZDE 55’İ YERLEŞTİ
Kadın adayların yaklaşık yüzde 55’i, erkeklerin ise yüzde 45’i bir programa yerleşme hakkı elde etti. Yani bir programa yerleşen kadın aday sayısı 542 bin 589 iken erkeklerde bu sayı 444 bin 799 oldu.
Bu yıl YKS’de 2 milyon 755 bin 301 adayın yerleştirme puanı hesaplandı. Bu adaylardan 1 milyon 670 binin 250’si bu yıl belirlenen 1 milyon 21 bin 986 toplam kontenjandan birine yerleşmek için yarıştı. Açık öğretim programlarına giren 185 bin 218 aday ile birlikte toplam 987 bin 388’i bir yükseköğrenim kurumuna yerleşme hakkı kazandı. Bu yılın en çok dikkat çeken özelliği kız adayların yerleştirme oranının yüksekliği oldu.
Bu senenin dikkat çeken bir diğer özelliği öğretmenliğin artık revaçta olmadığı. Sayısal öğretmenlikler tabir yerinde ise komada, diğer öğretmenlikler ise ehven-i şer olarak yazılmaya devam edildi. Eğitim uzmanı Salim Ünsal ile yükseköğretim verilerini inceledik:
800 BİNİ AŞKIN ADAY YERLEŞTİ
“İlk yerleştirme verilerine göre, devlet ve vakıf üniversitelerindeki örgün ön lisans ve lisans programlarına yerleşen aday sayısı 802 bin 170. Örgün eğitimdeki programların devlet üniversitelerinde toplam 598 bin 709 kontenjanın 591 bin 257’si yani yüzde 98.8’i doldu. Vakıf üniversitelerinde ise doluluk oranı yüzde 91.14 oldu.
KIZ ÖĞRENCİLERİN YÜZDE 55’İ YERLEŞTİ
Kadın adayların yaklaşık yüzde 55’i, erkeklerin ise yüzde 45’i bir programa yerleşme hakkı elde etti. Yani bir programa yerleşen kadın aday sayısı 542 bin 589 iken erkeklerde bu sayı 444 bin 799 oldu.
SERAY Şener, İzmirli eczacı anne ve doktor babanın ikiz kızlarından biri. İkizi diş hekimi, kendisi ise İzmir 60’ıncı yıl Anadolu Lisesi’nin ardından Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni tam burslu olarak 2019’da bitirdi. Daha sonra Hacettepe’de Farmakoekonomi yüksek lisansını 2021’de yaptı. King’s College’da ”Medical Affairs in Medicines Development” sertifika programını 2022’de tamamladı. 2022 yılının yazında da Harvard Üniversitesi Klinik Epidemiyoloji alanında Halk Sağlığı Yüksek Lisans Programı’na yüzde 33 burslu kabul aldı. İki yıl sonra, yani 2024’ün mayıs ayında bu programı başarıyla bitirdiğinde elinde Harvard Üniversitesi’nden aldığı mezuniyet belgesi, parmağında ise hayatının aşkını simgeleyen nişan yüzüğü vardı.
PFIZER’DA DİREKTÖR
Seray bu arada daha öğrenciyken Pfizer Türkiye’de 2017-2019 yılları arası part time olarak çalışmaya başlamıştı. Ardından 2019-2024 yılları arası Türkiye’de medikal müdür olarak çalıştı. 2024 Şubat ayında da Global Klinik Bilim Direktörü olarak Kanada’ya terfi aldı. Önümüzdeki sene de Pfizer’ın New York’daki genel merkezinde aynı işe devam edecek. Nişanlısı Alan Rheaume ise 2015-2019 yılları arasında British Columbia Üniversitesi Vancouver’da tıp eğitimini tamamladı. Halen Alberta Üniversitesi’nde Beyin ve Sinir Cerrahisinde kıdemli asistan olarak görev alıyor. 2025 yılında ise Long Island’da bulunan Stony Brook Üniversitesinde gelişmiş ameliyat tekniklerinde uzmanlaşmak adına Fellowship yaparak uzmanlığına devam edecek. Çift evlendikten sonra Long Island’da yaşamaya başlayacak.
İLK GÖRÜŞTE AŞK
24 Ağustos’ta İzmir’de evlenecek Seray Şener ve Alan Rheaume’nin düğününe Harvard’dan 50’ye yakın arkadaşı ve hocası katılacak. İkilinin evliliği, Harvard Üniversitesi sosyal medya hesaplarında şöyle duyuruldu: “Türkiye’de Pfizer’da çalışan Seray Şener ve Kanada’da beyin cerrahı olan Alan Rheaume, Haziran 2022’de Harvard T.H. Chan School of Public Healt’de aynı hibrid epidemiyoloji programına kayıt oldu. Program, kampüste ikisi yoğun, üç haftalık konaklama ile dört sömestr çevrimiçi olarak yapılıyor. Yüz yüze eğitimin ilk günü Seray ve Alan, farklı geçmişlerine rağmen ilk görüşte aşk olduğunu söylüyor. Bu yaz Türkiye’de evlenecekler. Bu güzel güne fakülte çalışanları ve arkadaşları da katılacak.”
ALAN BİR YILDA TÜRKÇE ÖĞRENDİ