İlk güneşe dikkat: Kademeli güneşlenin kremsiz çıkmayın

İzmir ve Antalya’da sıcaklıklar 28 dereceyi gördü. Sahiller tıklım tıklım. Güneye inemeyenlerse kışın rehavetini biraz olsun atmak için boğaz kıyısında aldı soluğu. Ama dikkat! Güneş eski dost değil. Dünya Sağlık Örgütü rakamlarına göre iklim değişikliğiyle birlikte cilt kanserinde hem yaş ortalaması düştü hem de vakalar belirgin şekilde artmakta. Türk Dermotoloji Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Ertan Yılmaz da “D vitamini alacağım diye güneş altında sere serpe yatmanın hiçbir manası yok” diyor ve ekliyor: “Güneşlenme süresi en fazla 30 dakika olmalı.” Bir diğer önemli konu da güneş kremi kullanımı. Hangisi seçilmeli? En doğru kullanma şekli nedir? Onu da Estetisyen Pervin Dinçer yanıtladı.

GÜNDE EN FAZLA YARIM SAAT GÜNEŞ YETERLİ

“Küresel bir iklim krizi yaşıyoruz ve unutmayalım ki güneş, iyi tanıdığımız ve güvendiğimiz bir dost değil artık” uyarısını yaparak giriyor söze Türk Dermotoloji Derneği Genel Başkanı, Prof. Dr. Ertan Yılmaz ve ekliyor: “Güneşin altında ne kadar yatarsak o kadar çok bağışıklığımızın güçleneceğine dair yanlış bir inanış var. Oysa çalışmalar gösterdi ki dirsekten itibaren kolların yarım saat güneş görmesi D vitamini ihtiyacını karşılamak için yeterli.”

BİRİKME ETKİSİ VAR

Her iki cinste de sık görülen kanser türlerinden birinin cilt kanseri ve bunun da sebebinin yüzde 90 oranında ultraviyole ışınları olduğunun altını çizen Prof. Dr. Yılmaz, “Elbet kanser bugünden yarına oluşmuyor. Ancak güneşin birikme etkisi var. Güneş, zamanla deri içinde birikerek hücrelerin DNA’sını bozar. Bu da ortalama 40 sene içinde kendini göstermeye başlar” yorumunu yapıyor.

YANIKLARA DİKKAT

Prof. Dr. Yılmaz, güneş altında fazlaca kalmanın ciltte lekelenmeler ve kırışıklıklara sebep olduğuna da değinerek, diyor ki: “Sonra da ‘gözümün yanı kırıştı’, ‘yüzüm lekelendi’, ‘derim sarktı’ diye doktor doktor geziyor, peeling, lazer gibi işlemler talep ediyorlar. Yani güneşten korunsalar inanın bu tarz işlemlere daha az ihtiyaç olacak aslında. Ayrıca derimiz uzun süredir kapalıydı, güneş görmedi. Deri üzerindeki pigmentlerde renk üretimi şu an en alt seviyede. Dolayısıyla kontrolsüz olarak, saatlerce güneşe çıkmak deri yanıklarına da neden olmakta. Bu yanıklar da deri kanserinin en kötüsü olan melanoma davetiye çıkarmakta. Evet, sayılı gün, keyifle geçirmek istiyorsunuz ama can da kıymetli. Dolayısıyla deride 1-2 saat içinde ciddi kızarıklar olmasına müsaade etmeyin. İlla güneşlenecekseniz bir anda güneşe maruz kalmak yerine güneşin dozunu yavaş yavaş arttırın. İlk gün 10 dakika, ikinci gün 15 dakika güneşte kalmak gibi.”

BİR SORU BİR CEVAP

BEBEKLER GÜNEŞE ÇIKMASIN

-Güneşe en çok kimler dikkat etmeli?

“Genellikle kışın doğan bebekler D vitamini açısından sıkıntılıdır. Bu sebeple de aileler ‘bir güneş görsün’ heyecanıyla bebeklerini güneşe göstermek isterler. Oysa bebekler güneşe karşı en duyarlı grup. Dolayısıyla sere serpe güneş altında kalmalarına izin vermek doğru bir yaklaşım değil. Ayrıca açık tenliler, renkli gözlüler, sarı- kızıl saçlılar, güneşte bronzlaşmak yerine beter şekilde kızaranların da güneşe duyarlılığı fazladır ve daha dikkatli olmalılar.”

EN PAHALISI EN İYİ KORUYOR DİYE BİR ŞEY YOK

Gelelim güneş kremlerine... Bugüne kadar en yüksek içerikliyi (SPF 50) kullanmanın en etkin koruma olduğunu zannediyordum. Ta ki yüzümde lekeler oluşana kadar. İmdadıma Estetisyen Pervin Dinçer yetişmiş, beni lekelerimden kurtarmış ve güneş kremi kullanmayı öğretmişti. Güneş kremi kullanmak elbette zor değil ama “hangisi” konusu kafa karıştırıyor. Pervin Dinçer diyor ki: “Öncelikle yüksek içerikli ya da pahalı markaların güneş kremlerini kullanmak yüzde yüz koruyacak demek değil. Piyasada yüzde 100 koruyan bir krem zaten yok! Dolayısıyla bizlerin de görevleri var. Mesela, cildin ısınmasına fırsat vermeyeceğiz. Bunun için yüzümüzü gün içinde termal su ile rahatlatmaya ve güneşin tepede olduğu saatlerde (12.00-16.00 arası) dışarı çıkmamaya, şapka takmaya, gölgede kalmaya özen göstereceğiz. Yapılan en büyük hatalardan biri de yüzü havlu ile kapatarak güneşlenmek. Oysa cilt havlu altında daha çok ısınır ve lekelenme tetiklenir.”

YOĞURT KIVAMLI OLANLAR EN İYİSİ

“2 çeşit güneş kremi var. İlki fiziksel yani sürünce yoğurt gibi deride tabaka oluşturan, beyaz bir iz bırakanlar. Çinko ya da titanyum oksit gibi maddeler içerirler. İz bıraktığı için pek tercih edilmese de en iyi koruyuculardır. Güneşe çıktığınız an uygulanabilirler. İkincisi kimyasal olanlar. Bunlar sürer sürmez emilir. Seçerken Oxybenzone, retinyl palmitate gibi maddeler içermemesine dikkat edilmeli. Güneşe çıkmadan yarım saat önce uygulanmalıdır ki koruyuculuğu olsun.”

UVA KORUMASI ÖNEMLİ

“Güneş kreminin sadece UVB değil, UVA koruması olması da önemli. Piyasadaki güneş kremlerinin üzerindeki SPF ibaresi UVB’ye karşı korumayı gösterir ve bu ürünler genellikle derinin üst tabakasını korurlar. İyi bir güneş koruyucu ise her ikisine karşı da etkili olmalıdır. Özellikle leke sorunu olanlar UVA ve UVB korumalı kremlerin yanı sıra geniş spektrumlu güneş koruyucuları da tercih edebilir.”

2-3 SAATTE BİR TAZELENMELİ

“Bir önemli konu da SPF değeri... SPF değerinin 50-60 faktör olması sizi güneşten daha iyi koruduğu anlamına gelmez. Kaldı ki SPF’si yüksek kremlerin içinde daha fazla kimyasal madde var. Bunun da kimyasal lekelenmeleri tetiklemesi olası. Güneşten, güneş kremi ile korunmanın en önemli noktası şu: 2-3 saatte bir tazelenmeli. Her ne kadar üzerinde suya-tere dayanıklı ibaresi olsa da sabah sürülen bir krem akşama kadar korumaz.”