Sıcakla gelen sağlık sorunları

Her şeyden önce sıcağa bağlı sağlık sorunlarının önlenebilir şeyler olduğunu bilmelisiniz. Basit bir sıcak yorgunluğundan hayatı tehdit edici güneş çarpmasına kadar değişebilen bu sorunların neden oluştuğunu, kimlerin, ne zaman daha fazla risk taşıdığını, önleyici yöntemleri bilirseniz, tatil keyfinizi bölecek sürprizlerden uzak kalır, eğlenmenin de, dinlenmenin de keyfini çıkarırsınız.

SICAK YORGUNLUĞUNUN BELİRTİLERİ NELER

Sıcak yorgunluğu, aşırı sıcağa uzun süreli maruz kalmaların sonrasında, özellikle sıvı alımı da az olduğunda, birkaç gün sonra ortaya çıkan bir sorundur. Aşırı su ve tuz kaybı sonucu oluşan bu soruna yaşlılar, idrar söktürücü ilaç kullanan hipertansiyon veya kalp hastaları ile sıcakta egzersiz yapanlarda sık rastlanır. Uzunca süren kas krampları, aşırı terleme ve yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma gibi belirtiler ile birlikte aşırı güçsüzlük ve bitkinlik sorunu varsa sıcak yorgunluğundan kuşkulanın. Eğer sık sık nefes alıp vermek ihtiyacı, çarpıntı, fenalık-baygınlık hissi ve soğuk terleme gibi belirtiler ortaya çıkmışsa, sorunun sıcak çarpmasına bile dönüşebileceğini unutmayın. Özellikle yaşlılarda, kalp veya şeker hastalığı, hipertansiyon sorunu olanlarda tıbbi yardımı erken almakta tereddüt etmemek gerekir. Tıbbi yardım gelene kadar;

Dinlenin.

Sıvı almanın (en iyisi su içmektir, enerji içecekleri veya soğuk taze meyve suları da olabilir) iyi geldiğini unutmayın.

Bol şekerli sıvıların ‘zararlı’ olabileceğini unutmayın.

Soğuk bir duş almak, soğuk su emdirilmiş süngerle ıslanmak

Havalandırılmış, gölge, ısısı az bir ortamda kalmak yararlıdır.

GÜNEŞ YANMALARINA KARŞI SOĞUK KOMPRES

Hava sıcaklığının artması sonucu oluşan sağlık sorunlarının en sık görülenleri güneş yanmaları ve sıcak lekeleridir. Daha tatilinizin ilk gününde, uzunca bir güneşlenmenin sonrasında, cildinizde ağrı, ateşlenme ve su toplamış kabarcıkların oluşması canınızı sıkacaktır. Güneş yanıklarından korunmak için yapacaklarınızı zaten biliyor olmalısınız. Yine de eğer böyle bir talihsizlikle karşılaşırsanız, o bölgeye hemen soğuk kompres uygulayın veya soğuk su ile ıslatılmış bir süngerle cildinizi ıslatın. Bölgeye nemlendirici losyonlar veya aloe veralı sıvılar sürün. Diş macunu, yemeklik yağ veya başka bir şey sürmeyin, su kabarcıklarını sıkmayın. Sıcak etkisi ile oluşmuş küçük kırmızı sivilce veya su kabarcıklarınız varsa o bölgeleri kurutmaya çalışırken pudra, merhem, krem kullanmamaya özen gösterin.

EN TEHLİKELİSİ GÜNEŞ ÇARPMASI

Güneş çarpması tehlikeli bir durumdur. Sıcak çarpmasında vücut ısısında sürekli bir artış (10-15 dakikada 40-41 dereceye ulaşabilir) ve bilinç bulanıklığı vardır. Kırmızı, sıcak, kuru bir cilt, mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı, çarpıntı, zihinsel karmaşıklıkların eşlik ettiği sürekli bir sıcaklık artışında sıcak çarpmasından kuşkulanmalısınız. Eğer acilen tedavi edilmezse yaşamı bile tehdit edebilir. Bu sorunla kaşılaşırsanız:

Hastayı hemen serin ve gölge bir yere alın.

En hızlı şekilde soğutun: Soğuk suyun altına sokun, soğuk kompresler uygulayın, soğuk su emdirilmiş süngerle ıslatın, soğuk bir küvete alın... Bunlar olanaksız ise ıslak elbiseler giydirip vantilatörün altında tutabilir, bahçe hortumu ile sürekli ıslatabilirsiniz. Bu işlemleri beden ısısı 38 derecenin altına düşene kadar bırakmayın.

Acil tıbbi yardım çağrısı yapın. En kısa sürede bir acil merkezine ulaşın.

İstemsiz kasılmalar varsa hastayı kendine zarar vermeyeceği bir konuma getirin. Yiyecek bir şey vermeyin, solunum yolunu açık tutun.

BUNLARI UNUTMAYIN

Önleyici yöntemleri biliyor musunuz?

Hava sıcaklığı aşırı yüksek derecelere ulaştığı, hızlı yükseldiği, uzunca süre yüksek kaldığı taktirde;

Yeterli miktarda sıvı tüketin. Su içmek için susamayı beklemeyin. Özellikle yaşlılara sık aralıklarla su içirin.

Aktivitenizi azaltın. Sıcak bir ortamda egzersiz yapmayın, yaparsanız her saat başı 2-3 bardak su için. Doktorunuz fazla sıvı almamanızı istediyse, sıcak havalarda ne miktarda ilave edebileceğinizi görüşün.

Vücudunuzdan sıvı kaybını çoğaltan alkol, kafein ve fazla şeker içeren sıvı almayın. Mide krampları yapabildiğinden, çok soğuk içeceklerden sakının.

Aşırı terliyorsanız, tuz kaybınızı yerine koyun. Tuz tüketiminiz sınırlandırılmışsa, doktorunuzla konuşun.

Güneşten korunun. Şapka, açık renkli ve ince giyecekler, şemsiye kullanın. Güneşin etkilerinden koruyucu ürünlerden yararlanın. Bu ürünleri cildinize, güneşe çıkmadan 30 dakika önce tatbik etmeyi, en az 15 faktör içeren ürünleri seçmeyi, ürünlerin etkilerinde ‘UVA/UVB koruyucu’ etkilerini görmeyi ihmal etmeyin.

Dışarı çıkmak için serin ve güneşi az saatleri kullanın: Sabah ve akşam saatleri en uygunudur.

Yürüyüşlerinizi de bu saatlerde yapın. Yürüme hızınızı iyice azaltın. Adımlarınızı daha yavaş atın ve yürüyüş sürenizi kısaltın. Bu önlemler bile sizi nefes nefese bırakıyor, kalp atışınızı hızlandırıyorsa, bir süre yürüyüş yapmayın. Çok gerekli olmadıkça sıcak altında evden çıkmayın. Serin alanlarda, gölgede, kalın duvarlı, ısı iletkenliği az mekanlarda, olanaklı ise havalandırılmış ve soğutulmuş odalarda kalmaya çalışın.

Daha sık duş alın, banyo yapın.

BİR UYARI

Riski yüksek olanlar

Çocuklar

65 yaş üzerinde olanlar

Aşırı kilolu ve şişmanlar

Kalp ve solunum yetmezliği sorunu bulunanlar

Hipertansiyonlular

Depresyon ve uykusuzluk sorunu yaşayanlar

Ağır bedensel güç sarf ederek hayatını kazananlar

Bilinç bozukluğu olan hastalar

Sıcak krampları nasıl oluşur

Sıcak krampları, özellikle güneş altında yapılan ağır fiziksel aktiviteler ve yoğun terlemeyi takiben oluşur. Sebebi tuz ve nem kaybıdır. Aşırı sıcaklarda aktivitenizi sınırlayın, ağır egzersizlerden kaçının. Özellikle tuzsuz-az tuzlu bir beslenme uyguluyor veya tuz kaybettiren idrar söktürücü ilaçlar kullanıyorsanız daha tedbirli olun. Kramp oluştuğunda:

Hemen istirahate çekilin ve serin bir yerde dinlenin.

Taze meyve suyu veya su için.

En az 2-3 saat aktivite yapmayın. Krampların sıcak yorgunluğu veya çarpmasına dönüşebileceğini unutmayın.

Kramplar 1 saat içinde düzelmezse tıbbi yardım alın.