İsviçre baklayı ağzından çıkardı

Enis BERBEROĞLU

İsviçre sadece erimiş peynirine tutkundur, karaparaya yeminli ev sahipliği ile ünlüdür. Diğer tüm konularda sözde tarafsızdır, daha doğrusu ücrete tabi politika izler sanırdık.

Meğer ne kadar yanılmışız... Hap kadar İsviçre'nin gönlünde Kürdistan'ın kurulması yatarmış... Lozan'a o yüzden karşıymış.

* * *

Cumhuriyetin 75'inci yılında Türkiye'nin sınırlarını belirleyen Lozan Antlaşması'yla ilgili İsviçre'de özel törenler düzenlenmesi düşünüldü.

Ancak İsviçre'nin Vaud Kantonu, ‘‘Kürtler'den gelecek tepkileri’’ gerekçe göstererek bu törenlere izin vermedi. Türk Dışişleri bu anlamsız ve küstah tavrın değişeceği konusunda umudunu yitirmedi.

Oysa Kanton'un Lozan törenlerine itirazının ulusal politikadan kaynaklandığına ilişkin işaretler güçlendi.

* * *

Özgür Politika Gazetesi'nin İnternet sayfasında dün İsviçre Dışişleri Bakanı Flavio Cotti'nin mektubu yayınlandı. Bakan Cotti, Kürdistan Hukukçular Birliği'ne yolladığı mektupta baklayı ağzından çıkardı.

8 Haziran 1998 tarihli mektuptan bazı bölümler:

‘‘Bu yüzyılın başlarında gerçekleştirilen ve bağımsız bir Kürt devletinin kurulmasını engelleyen antlaşmayı masaya yatırma gerekçelerinizi iyi anlıyorum. Türkiye'de yaşayan Kürtler'in durumunu iyileştirmek için hükümetimin içine girdiği çabalar da gözardı edilemez. Fakat Kürtler'in problemleri sadece Türkiye'de yaşanan gelişmelerle sınırlı değil. Ülkenin (Kürdistan) bölünmesi uluslararası bir çözümü dayatmaktadır.’’

‘‘...Lozan Antlaşması konusunda İsviçre'nin tutumunu değerlendirmek gerekirse, İsviçre, antlaşma imzalandığı süreçteki tartışmalara ve antlaşmaya katılmadı. İsviçre antlaşmada ne bir taraf, ne de temsilcidir. Bu da İsviçre'nin antlaşma karşısında pozisyon almasını gerekli kılmamaktadır. Antlaşmanın en önemli yanı, antlaşmanın muhataplarının dahi oybirliğini sağlayamamış olmalarıdır.’’

* * *

Aslında günlük dile tercümeye dahi ihtiyaç bırakmayan bu metin sayesinde İsviçre'nin açık tutumunu üç başlıkta toplamak mümkün:

1) İsviçre, Lozan Antlaşması'nı tartışılabilir görüyor. Biraz daha ileri giderse ulusal sınırlarımızı bile tanımayacak pozisyonu sahipleniyor.

2) İsviçre'nin Lozan'a temel eleştirisi, ‘‘Kürdistan'ın kuruluşunun engellenmesi’’ olarak kayda geçiriliyor.

3) İsviçre, Kürdistan topraklarının Türkiye sınırları dışına taştığına işaretle Ortadoğu'da İran, Irak ve Suriye'yi de kapsayan önemli bir harita değişikliği ihtiyacını deklare ediyor.

* * *

Üstelik erimiş peynir ülkesinin Dışişleri Bakanı bu önemli açıklamalar için Özgür Politika Gazetesi'ni seçiyor. Yani PKK'ya ‘‘gerilla’’, Türk askerine ‘‘işgal güçleri’’ diyen bir yayın organını aracı kılıyor.

Zaten ‘‘tarafsız’’ ülkeye de, böyle ‘‘tarafsız’’ basın yakışırdı.

---