İnşaatta taş devri ama usta yok

GEÇMİŞİN değerleri bugün hayatımızda yeni formatlarıyla yer bulur oldu. Bunlardan biri de nostaljik taş evler. Şehirlerde ardı ardına yapılan çok katlı konutların yanında bahçeli taş evlere olan talep her geçen gün artıyor. Tabii bu artışla birlikte bir sorun da ortaya çıktı. Sorun şu ki, bu evleri inşa edecek usta sayısı yok denecek kadar az. Bugün taş ev veya bina yapmak istiyorsanız taş ustası bulmanız hiç kolay değil. Artık yeni taş ustaları kolay yetişmiyor. Diğer geleneksel sanatlarda olduğu gibi bu iş de usta-çırak ilişkisiyle öğreniliyor. Ama usta olmayınca da çırak da olmuyor haliyle. Bu işin öğretildiği bir okul da yok. Taş ustaları hayatlarını istikrarlı bir gelirle sürdüremediği için kendilerini bu alandan çeker oldu. Her zaman çalışacak sürekli bir iş bulamadıkları için ya betonarme yapılarda çalışır oldular ya da kendilerini daha güvende hissedebilecekleri sigortası olan işlere girmeyi tercih ettiler. Sonuç malum...

Gurbete gitmek zor geldi

Bugün Ege’de taş ustası dendiği zaman Aydın’ın Çine ve Bozdoğan ilçeleriyle Muğla Yatağan akla geliyor. Buralarda sınırlı sayıda olsa da taş ustası bulmak mümkün. Bunlardan biri de Aydınlı Tufan Usta. 32 yaşındaki Tufan Koçar, 1994’ten beri bu işi yapıyor. Çıraklıktan gelen Tufan Usta, ilçede eskiden yüzlerce taş ustasının olduğunu ama bu sayının günümüzde 10’un altına düştüğüne dikkat çekiyor. Bu gerilemenin nedenini artık ustaların gurbete gitmek istememesi olarak gösteren Tufan Koçar, “Artık sabit bir geliri ve mesaisi olan işleri tercih ediyorlar. Bölgede mermer işi geliştiği için bu ustalar o ocaklarda çalışır oldu. Bir dönem 7-8 kişiye bu işi öğrettik ama onlar da bıraktı. Şimdi bizden sonra bu işi devam ettirecek kimse yok” diyor.
 

‘ZANAAT YOK OLMASIN’ DİYE ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYANLAR
Bodrum’da da bu geleneği yaşatmak ve taş ev ustalarının yok olmaması adına ciddi emek veren bir isim var: Mimar Ebru Erol... Erol, şunları söyledi: “Bir taş bina inşa etmeye başlandığınızda sadece taş ustalarına değil, binanın bezemelerini yapan, ahşap oyma, demir, bakır, seramik, mozaik, vitray zanaatçılarına da ihtiyaç duyuluyor. Yani bir başka deyişle, bir taş ev inşa edildiğinde, ona hayat verecek pek çok farklı zanaatçıya iş olanağı yaratılmış oluyor. Günümüze ulaşmış çok az sayıdaki ustaya iş alanları yaratılması, işlerinin cazip hale getirilmesi ve yeni ustalar yetiştirilebilmesi için bu zanaat dallarının tercih edilen meslekler haline getirilmesi gerekiyor. Bizde Bodrum’da taş evler yaparak ve eski taş evleri restore ederek bu misyonu üstlenmeye çalışıyoruz. Bir taraftan mevcut mimari dokuya uyumlu yeni yapılar yaparken, gerek taş gerek diğer zanaat dallarında (ahşap, cam, bakır, seramik vb) iş olanakları yaratarak bu dallarda üretim yapan ustaların devamlılığını sağlamaya ve yeni çırakların yetişmesi için yol açmaya çalışıyoruz.”

10 YILDA 238 TAŞ EV
Yaşamın giderek hızlandığı, insanların eski, sıcak mahalle ortamını özlediği bir atmosferde Veryeriler İnşaat da piyasadan gelen talep doğrultusunda Alaçatı’da taş evler yapıyor. Firma, şu anda devam eden projelerin yanında 10 yılda yaklaşık 238 taş ev inşa etti.

GENEKSEL YAPILAR POPÜLER OLDU
Peki, ilginin giderek arttığı bu taş evler nedir? Bu soruyu mimar Ebru Erol yanıtlıyor: “Bugün taş ev dediğimizde, değişen yaşama biçiminizi ve konfor ihtiyaçlarınızı karşılayan, coğrafyası ile barışık, yerel mimariyle örtüşen yapılardan bahsediyoruz. Bu yapılar hem yaşadığı yere saygılı hem de hayatınıza değer katan mekanlar olarak karşınıza çıkıyor. Yapılan binaların yöresel dokuya uygun olması sadece estetik bir gereklikten öte binlerce yıllık yapı geleneğinin sahip olduğu tecrübelerden faydalanmamızı da sağlayan bir bilincin temellerini atıyor. Yapılan taş binalar sadece yüzey dokusuyla değil, avlu duvarları, ocak, baca, söve, kapı gibi son derece estetik detaylarıyla doğanın bir parçası olduğumuzu hatırlatıyor. Binalar nefes alıyor, ısı kaybı yaratmadan hava akımının mekanda dolaşımı sağlanıyor. Uygulanan izolasyon sayesinde kışın soğuk, yazın sıcaktan koruyor. Enerji tasarrufu sağlıyor. Yığma tekniğiyle yapılan taş evler, sağlam bir konstrüksiyona sahip olduğundan depreme dayanıklı oluyor. Taş doğal bir malzeme olduğu için çevreye yaydığı titreşimler de içinde yaşayanları rahatlatıyor, mutlu ediyor. Estetik hatlarıyla iyi bir müzik veya güzel bir sanat eseri gibi ruhumuzu okşuyor.”

***

Şehzade’de yaşam başlıyor

LÜKSÜ farklı biçimde yorumlayan ve Manisa ile ilgili ezberleri bozduran TE Yapı’nın Şehzade Konutları Projesi için geri sayım başladı. Yaşamın başlamasına sadece iki ay kaldı. Proje Satış Koordinatörü Ayşe Güneş, şu bilgileri verdi: “Bu proje birçok ilki bünyesinde barındırıyor. Bütün sakinlere ücretsiz site içi kapalı otopark, ücreti alıma endeksli ve bir telefonla kapıya hizmet getirecek olan market-su işletmesi, kapalı fitness center, kreş, jet temizleme ve ütü hizmetleri bulunuyor.” 2012 son çeyreğinde hem adet hem de ciro bazında en yakın rakiplerine üç kat fark attıklarını söyleyen Güneş, “2012’de en fazla satış ve tapu devri yapan, yine konut kredisinde de hem adet hem de rakam bazında Manisa birincisi olduk” dedi.