İlk kurşunu sakın unutma

Enis BERBEROĞLU

Bankacı Engin Civan, 19 Eylül 1994 akşam üstü vuruldu. Ölüm korkusuna kapıldı, kurşunun gerekçeli kararını samimiyetle itiraf etti.

Aslında Civan'ın anlattıkları sürpriz değildi.

Engin Civan'ı genç yaşında Emlak Bankası'na genel müdür atayan, Selim Edes'i kamu ihaleleri ve kredileri ile koruyup kollayan siyasi irade aynıydı. Hatta iddiaya göre Civan'ı vurdurtan Alattin Çakıcı'yı da aynı hanedan önerdi.

O yüzden Civan ve Edes arasındaki hesap aslında Özal mirasıydı.

* * *

Engin Civan'a sıkılan kurşun bir ilkti...

1994 yılında acemi başbakan yüzünden krize giren Türk ekonomisinde kamu kesimi iflas bayrağını çekti. Yıllardır kamudan beslenen özel kesim başının çaresine bakmak zorunda kaldı. Moda söylemle, ‘‘Ekonomiyi özel sektör sırtladı.’’

Ama krizin ilk günlerinde kamudan kaynak transferi kesilince mevcut pastanın paylaşımı önem kazandı. Edes'in yıllar önce Civan'a verdiği rüşveti geri istemeyi akıl etmesi örneğinde olduğu gibi ticari rantlar tabanca ve kurşun marifetiyle çözülür hale geldi.

Türkbank satışında başbakan ailesine kadar uzanan şaibeli ilişkiler, tehditler, basılan TV kanalları müdebbir tüccarın gözünü korkuttu.

Her banka satışında rayiç fiyat kadar aracı mafyanın silahlı gücü de hesaba katılır oldu.

* * *

Civan skandalının ucuz kurtulan kahramanları maceraya kaldıkları yerden devam etti. Engin Civan'ın ilişkili olduğu sermaye piyasası şirketinin yöneticisi Hakkı Yaman Namlı karşımıza Tarık Ümit'in KKTC'deki bankası First Merchant Bank'ta hissedar olarak çıktı.

Selim Edes geçenlerde Arena programında Kongo'da iş alarak Türkiye'ye borcunu ödemek istediğini, ancak iç savaş nedeniyle beceremediğini anlattı. Ama Kongo'da iç savaş dengesini değiştirmek üzere ordu kurmaya kalktığını nedense pas geçti.

Alaattin Çakıcı, Civan olayından sonra önce eşini, ardından Tevfik Ağansoy'u öldürttü. Adil Öngen'e silahlı saldırı ve sonuçsuz kalan bazı suikast girişimlerine adı karıştı.

* * *

Türkiye ekonomide alışmak zorunda kaldığımız silah seslerinin ilkine, ilk kurşuna kulak vermemenin cezasını çekiyor.

Özal'ın hukuki altyapısını -bilerek veya bilmeyerek- ihmal ettiği piyasa ekonomisi ne yazık ki kanun tanımayan güçlerin adaletine sığınıyor.

O yüzden başladığımız yere dönmeli, ilk kurşunun öyküsünü yeniden yazmalıyız. Özal döneminin hesabını kapatmadan ekonomide şeffaflık sağlamak mümkün değildir. Kendi pisliğini temizlemek ANAP'ın görevidir.

Engin Civan mutlaka Türkiye'ye getirilmelidir.

Aksi halde iki elimiz bu iktidarın yakasından düşmeyecektir.

---