Hayri Çetinkaya: Geçici vergiye rağmen dolar 400 bini aştı

Hayri ÇETİNKAYA

Dolar, uluslararası piyasalardaki artışın etkisiyle 400 bin lirayı aştı. Dolar, bankalararası piyasada 401 bin liraya kadar yükseldi. Geçici vergi ödemesi nedeniyle bankaların döviz satmasına karşın, parite 1.85 marka çıkınca, iç piyasadaki yükseliş kaçınılmaz oldu. Siyasi kaygıların ağır bastığı borsa ise satışlarla 156 puan kayıpla 5 bin 496 puana geriledi.

Piyasaların seyrinde siyasi gelişmeler dün de belirleyiciydi. Hükümet kurma çalışmaları çerçevesinde, MHP'nin dün akşam saatlerinde Ecevit'e randevu vermesi, piyasaların gün boyunca tedirgin seyrinde etkili oldu.

MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin DSP Lideri Bülent Ecevit'e verdiği ‘gönülsüz’ görüşme randevusu, faiz cephesini çok fazla etkilemedi, fakat borsada satışları artırdı. Hafftanın son gününde döviz piyasasındaki hareketlilik dikkat çekiciydi.

ABD Doları, dün döviz interbankında ve serbest piyasada, hızla artarak, 400 bin liranın üzerine çıktı. Önceki gün serbest piyasada 398 bin 300 liradan işlem gören dolar, dün aynı piyasada 2 bin 400 lira artışla, 400 bin 700 liraya yükseldi.

Dolardaki dünkü yükselişi siyasi gelişmelerden çok dış borsalardaki gelişmelere bağlanıyor. Keza ABD'nin dış ticaret fazlası vereceği yolundaki beklentilerle dolar, dün Avrupa borsalarında, 1.83 marktan 1.85 marka yükseldi. Paritedeki bu hareketlilik kuşkusuz iç piyasaya da yansıdı.

ABD'nin, özellikle Japonya ile olan ticaret açığının da son dört yılın en yüksek düzeyine ulaştığının açıklamasından sonra New York Borsası'nda da, dolar yen karşısında son yedi ayın en yüksek değerine ulaştı.

NAKİT SIKINTISI

Aslında dış borsalarda paritedeki gelişmelere rağmen içerde döviz cephesinde nakit sıkışıklığı yüzünden satış baskısı vardı. Geçici vergi ödemeleri nedeniyle piyasada yaşanan nakit sıkınıtsını bankalar, döviz satarak karşılamaya çalıştı. Bankaların yoğun satışlarına merkez Bankası alım yaparak müdahale etti. Bankaların dün Türk Lirası ihtiyacını karşılamak amacıyla yaklaşık 300 milyon dolarlık satış yaptığı tahmin ediliyor.

Merkez Bankası'nın banka satışlarını 399 bin 500 lira seviyesinden itibaren karşılamaya başlaması, dolardaki pariteye bağlı artışı frenledi. Merkez Bankası müdahalesinin olmaması halinde, doların TL. karşısında daha hızlı yükselebileceği belirtiliyor.

YABANCI SATIŞI

Borsanın haftanın son gününde döviz cephesindeki kadar haraketli olduğu söylenemez. Sabah hükümet görüşmelerinin başlayacağı umuduyla küçük çaplı alımlarla açılan borsa, ilk seansı, binde 5'lik artışla tamamladı. Ancak ikinci seansın daha ilk dakikalarından itibaren gelen satılarla endeks, ilk seanstaki seviyesinin altına indi. İkinci seansın ortalarından itibaren de, eksiye geçen endeks, günü 156 puanlık kayıpla 5 bin 496 puandan tamamladı. Hisseler ortalama yüzde 2.7 oranında değer kaybetti.

Borsada dünkü düşüşte, özellikle son hafatlardaki hızlı çıkışı ile en fazla primi yapan banka ve holding hisselerindeki satışlar etkili oldu. İMKB endeksindeki puan kaybında yabancıların banka hisselerindeki yoğun satışlarının da payı var.