Gözler onu aradı

Ortaçağ bahçelerinin altından gün yüzüne çıkmaya başlayan üçüncü imparator Claudius’un Sarayı’nın zemin katını, kazı ekibi dışında ilk gezenleriz.
Zamanın yıkıcılığına karşı direnci, tonlarca toprağın boşaltılmasıyla ortaya çıkan derin yarıklar gözlerimizin önüne seriyor. Profesör Curci ve kazı mimarı Borganti, restorasyon çalışmasını anlatırken, betondan taştan, yıkıp yapmaktan değil, o çatlakları tehlike arz etmeyecek biçimde korumaktan söz ediyorlar.
Eşyaya zaman ekleyerek tükenişini geciktirme çabası, gelecek nesillere geçmişi taşıma heyecanı.
Bir restorasyon felsefesini adım adım izliyoruz.
¡¡¡
ARŞİVLERDEN çekip çıkardığım klişelerle şöyle bir cümle kurabilirim.
“Bir yandan tarihin derinliklerine kök salmış sanat eserlerini izlerken, öte yandan Roma’da 21’inci yüzyılın sanat müzesi Maxxi’nin görkemli açılış törenlerine katıldım.
Ama gözler sizi aradı kültür bakanımız, ya da sanat ile ilgili kimimiz kimsemiz.”
Başınızı kaldırdığınız her yerde klasik sanat eserleriyle göz göze geldiğiniz Roma’da, çağdaş sanat müzesini kabul ettirmek kolay değildi. Zaten o yüzden müzenin açılışı 12 yılda tamamlanabildi. 20 milyon euro harcayarak, 19 bin 500 metrekare üzerinde inşa edilen müzenin mimarı, Irak asıllı İngiliz Zaha Hadid.
Bina, içeride sergilenen sanat eserlerini bastıracak kadar nefes kesici, ifade dolu.
Açılış öncesi düzenlenen basın toplantısında duyduklarım arasından bu yapıyı en iyi anlatan Vittorio Sgarbi’nin daha sonra tartışma yaratan sözleri oldu: “Maxxi bir çağdaş sanat müzesi değil, kendisi çağdaş bir sanat eseri, Zaha Hadid müzesi.”
¡¡¡
MAXXİ, sadece İtalya’nın değil Avrupa’nın en iddialı çağdaş sanat müzeleri arasına ilk günden itibaren girerken, açılıştaki üç sergiden biri, bir Türk sanatçıya, Kutluğ Ataman’a ayrılmıştı.
20’inci yüzyılda Avrupa mimarisine yön veren İtalyan mimar Gino Moretti’ye ayrılan galerinin yanı sıra, dünyanın her yanından “mekân” konusunu işleyen sanatçıların eserleri ve ayrı bir galeride Kutluğ Ataman’ın “Mezopotamya Dramatürjileri” sergisi ile açıldı Maxxi. Cuma akşamı düzenlenen büyük bir törenle gerçekleşen açılıştan önce dünyadan çok sayıda gazetecinin katıldığı basın toplantısında, neden başkası değil de Ataman sorusuna, “Bu müzenin, Akdeniz’deki bütün sanatsal ifadelerin de buluşma noktası olmasını istediğimiz için” yanıtı verildi. Bu “buluşma” için Türkiye’den bir sanatçının seçilmiş olması, onu destekleyen İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ile kimi davetli, kimi tesadüfen orada bulunan bizleri sevindirdi ama İtalyan kültür ve turizm bakanlarının gururla sahne aldığı açılışta “gözler Türkiye’nin Turizm ve Kültür Bakanı’nı da aradı.”
O ise Başbakan ile Brezilya’da Medeniyetler Arası Diyalog toplantısındaydı.