6 maddede yeni liseye giriş sistemi

TEOG’un kaldırılmasının ardından yeni liseye geçiş sisteminin ayrıntıları uzun süre açıklanmadı. Merkezi sınav nasıl olacak? Kaç soru sorulacak? Açık uçlu soru olacak mı? Sınav hangi sınıf müfredatını kapsayacak? Ortaöğretim başarı puanı dikkate alınacak mı? Adrese dayalı sistemde istenmeyen bir okul türüne yerleşilir mi? Bu gibi sorular uzun süre cevap bulamadı. Son günlerde Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz ve Müsteşar Yusuf Tekin’in açıklamalarında birçok soruya cevap verilse de, hâlâ yanıtlanması gereken noktalar var. Hürriyet Eğitim, yeni liseye giriş sisteminde bilinenlerle birlikte yanıtlanması gereken soruları derledi: 

1- MERKEZİ SINAVDA KAÇ SORU SORULACAK?
TEOG’un kaldırılmasının ardından, birçok alternatif tartışıldıktan sonra seçiçi liselerin sınavla öğrenci alacağı belli oldu. Fakat Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) kasım ayının sonuna kadar soru sayısı ve hangi derslerden soru çıkacağını açıklamadı. Önce 60 soru konuşuldu. Ardından ajanslara resmi makamlardan yapılan açıklamalarda 80 soru çıkacağı bilgileri verildi. Bakan İsmet Yılmaz 27 Kasım’da TRT Haber canlı yayınında yaptığı açıklamalarla birçok noktayı netlik kazandırdı. Buna göre sınavda 20 fen, 20 matematik, 20 Türkçe, 10 inkılap tarihi ve Atatürkçülük, 10 din kültürü ve ahlak bilgisi, 10 yabancı dil olmak üzere toplamda 90 soru sorulacak. Öğrencilere 135 dakika süre verilecek. Bakan Yılmaz soru sayısındaki artışın nedeni olaraksa Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) birinci oturumu olan Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT) soru sayısının artmasını gösterdi. Ayrıca MEB Müsteşarı Yusuf Tekin’in yaptığı yeni bir açıklamaya göre sınavda kısa bir ihtiyaç molası da verilecek.

2- AÇIK UÇLU SORU VAR MI?
Merkezi sınavın yapılacağı belli olmadan önce Bakan İsmet Yılmaz, okulların kendi sınavlarını yapmasının da bir alternatif olduğunu dile getirmişti. Öğrencilerin en az iki öğretmen tarafından değerlendirileceği bu sınavlarda soruların açık uçlu olabileceği de belirtildi. Seçici liselerin merkezi sınavla öğrenci alacağı açıklandıktan sonra, bu sınavda açık uçlu soruların da yer alabileceği söylendi. Bakan Yılmaz, 27 Kasım’da canlı yayında açık uçlu soru sorulmayacağını, çoktan seçmeli testlerin uygulanacağını vurgulayarak konuya son noktayı koydu.

3- KAÇINCI SINIF MÜFREDATINI KAPSAYACAK?
Merkezi sınavda kamuoyunun ilgisini çeken konuların başında, soru sayısı kadar, hangi sınıfların müfredatından soru geleceği de yer aldı. Ortaya birçok alternatif atılarak 6, 7 ve 8’inci sınıfların hepsinden soru gelebileceği tartışıldı. Uzmanlar üç düzeyden de soru çıkmasının öğrencilerin üzerine ek bir çalışma yükü bindireceğini söylerken, bunun özel kurslara yönelimi artıracağını da vurguladı. Bakan Yılmaz açıklamasında bu konuya bir açıklık getirerek, “Öğrencilerimizin genel yeteneğinin ölçüleceğini ifade ettik. Geçmiş yıllara dönerseniz bu dershaneciliği, ilave kaynakları aramaya iter diye bir görüş geldi. Bunu haklı gördük. Dolayısıyla bu sistemde sadece 8’inci sınıflardan soru soracağız. Okullarımızın kitabı, müfredatı, kazanımları çıkacak” diye konuştu.

4- ÖĞRENCİLER İSTEMEDİĞİ OKULA MI YÖNLENDİRİLECEK?
Sınavla öğrenci alacak liselerin dışında, geri kalan okullar için adrese dayalı yerleştirme yapılacağının açıklanmasının ardından öğrenciler imam hatip veya meslek liseleri gibi istemedikleri okul türlerine gitmek zorunda kalacağı tartışması gündemden düşmedi. Bakan Yılmaz ve Müşteşar Tekin, öğrencilerin oluşturulacak eğitim bölgeleri nedeniyle istemedikleri okula gitmeyeceklerini vurguladı. Bakan Yılmaz bu konunun altını şöyle çizdi:
“Öğrenci sayımızın üzerinde kapasitemiz bulunuyor. 1 milyon 180 bin 8’inci sınıf öğrencimiz var. Toplam lise 1’lerin kapasitesi 1 milyon 268 bin. Buna özel okullar dahil değil. Özel okulların kapasitesi 200 bin. İkisini koyarsanız ne yapar? 1 milyon 468 bin yapar. 1.5 milyon kapasite var. Böyle bir kapasitenin olduğu yerde kaygı duymaya, açıkta kalmaya gerek var mı? Bir veli evladını imam hatip lisesine göndermiyorsa, biz onun kaydını imam hatibe yapmayacağız. Meslek lisesine göndermiyorsa, ona kaydını yaptırmayacak. Meslek lisesi isteyen meslek lisesine, imam hatip isteyen oraya, Anadolu lisesi isteyen oraya gidecek.”

5- OKUL BAŞARI PUANI DİKKATE ALINACAK MI?
TEOG’da puan hesaplanırken belli oranda ortaokul başarı puanı da dikkate alınıyordu. Ancak yeni sistemde bu konuda ayrıntılar uzun süre netleşmedi. Bakan Yılmaz konuyla ilgili açıklamasında da, “Liselere yerleştirmelerde okul başarı notu dikkate alınmayacak” dedi.

6- ADRESE DAYALI SİSTEMDE YERLEŞTİRMEDE TALEP KONTENJANI AŞARSA NE OLACAK?
Adrese dayalı sistemde en çok tartışılan konulardan bir diğeri de eğitim bölgesi sınırlarında yer alan bir lise için talebin kontenjanı aşması oldu. MEB Müşteşarı Yusuf Tekin’in yaptığı yeni açıklamayla bu konu da netliğe kavuştu. Buna göre böyle bir durumda bakanlık sırasıyla şu kriterleri dikkate alacak: Tercih önceliği, adres ve kayıtlı olduğu ortaokul bilgileri.

CEVAP BEKLEYEN SORULAR
- Ortaokullarla lise eşleştirmeleri nasıl yapılacak?
- Eğitim bölgeleri tam olarak nasıl oluşturulacak?
- Sınavla öğrenci alacak okullar hangileri? Tam listede kesin olarak kaç okul yer alacak?
- Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf olanlar sınavda ne yapacak?