Dünya Neleri Konuşuyor

Gila BENMAYOR

Kosova’da son tango

Tango bir meydan okuma dansı. Kılıçların yerini bedenlerin aldığı bir düello. Kökenleri hakkında rivayet muhtelif.

Afrika, Güney Amerika ve Avrupa kaynaklı ezgi ve dansların etkisinde kalmış, hızlı bir ritmi olan Milonga ile daha yavaş Habanera'nın karışımı.

20.yüzyılın başında Buenos Aires'in kenar mahallerinde genelev kadınlarıyla, işçilerin dansıymış tango. Arjantin'in yoksullukla boğuştuğu ve Buenos Aires'te 10 erkeğe bir kadının düştüğü yıllar. Tarlalarda boğaz tokluğuna çalışıp hafta sonu soluğu genelevlerde alan işçiler paylaşamadıkları kadınlar için döğüşüyor zaman zaman.

Tango sırasında bıçaklar çekiliyor.

Arjantinli yerlilerle mülteciler arasındaki çekişmelerde de tangonun yeri büyük. Yerliler tango öğrenmeyen mültecileri küçümsüyorlar ve aralarına asla almıyorlar.

Kanlı Düğün ve Carmen'in yönetmeni İspanyol Carlos Saura, İstanbul'da gösterilmekte olan son filmi Tango'da Arjantin'in ulusal dansının yarı belgesel, yarı kurgu hikayesini anlatıyor. Filmin kahramanı Mario Suarez 40 yaşlarında bir yönetmen ve sevgilisine tutulduğu bir mafya babasının parasıyla tangonun hikayesini çekiyor.

Aynen Carmen'de olduğu gibi film içinde film var Tango'da.

Mario Suarez'in Arjantin'de 1970'lerde çok kanının döküldüğü ‘‘Kirli Savaş’’a atfen gerçeküstü sahnelere yer vermesi sinirlendiriyor mafya babasını. ‘‘Geçmişi diriltmeye gerek yok’’ diyor öfkeyle. Yönetmen ona Arjantinli ünlü yazar Jorge Luis Borges'in sözleriyle cevap veriyor: ‘‘Geçmişi asla yok edemezsiniz. Daima geri gelir. Üstelik en hızlı geri gelen de geçmişi imha planıdır’’.

Carlos Saura'nın Tango'sunu seyrederken aklımda hep Kosova vardı.

Kirli Savaş sırasında, cunta tarafından işkenceyle öldürülüp üstüste bir çukura atılan insanların görüntüleri bugün Kosova dramının gazetelere yansıyan görüntülerinden farksızdı. Geçmiş ne kayboluyor, ne de unutuluyor. Çocuklarını cuntanın acımasız generallerine kaptırıp yitiren Arjantinli anneler yıllar sonra hala Buenos Aires sokaklarında değil mi?

Kosovalıların yaralarının kapanması mümkün mü? NATO'nun girmesinden sonra Kosova'da işlenen cinayetler, katliamlar bu kez kanıtlarıyla çıkıyor ortaya.

Kosova'nın geleceği şimdi daha da belirsiz. Arnavutlar geri dönüyor. Sırpların kimi kaçıyor, kimi ‘‘Bizi bu topraklardan Osmanlılar dahi söküp atamadı. Burada kalacağız’’ diye meydan okuyor. Geçtiğimiz cumartesi günü işi bir oldubittiye getirip Priştine'ye dalan Ruslar da öyle. Henry Kissinger ise, Amerikalıları bir gerilla savaşına karşı uyarıyor.

Kosova bir bakıma 21.yüzyılın eşiğinde Avrupa'nın son tango gösterisinin sahnelendiği mekan.