×
Çatal-matal zam ne kadar?
Paylaş
Merkez sağ hükümet çıkmış memur ve emeklinin sırtına, uzun eşek oynar gibi keyifle soruyor aşağıya:
- Çatal-matal kaç çatal?
Sahi memura zam ne kadar?
***
Bu tatil gününde aklınızı hesap kitapla yormak istemezdik. Ama gazete manşetlerine, TV ekranlarına yansıyan illüzyonist numaraları zorunlu kıldı.
O yüzden gelin zam hesabının üstünden birlikte geçelim.
Memur 31 Aralık 1997 tarihinde 100 TL maaş alıyor olsun.
15 Ocak 1998 tarihli zamlı maaşı 130 TL'ye yükseldi.
Anasol-D'nin yüzde 20'lik zammıyla 156 TL olacak.
Ekim ayında yüzde 10 ek zam verilirse yeni maaşı 172 TL'ye çıkacak.
Bu maaşı 31 Aralık 1998 tarihine kadar alacak. Demek ki Temmuz 1997-Aralık 1998 maaşları kıyaslanırsa zam oranı yüzde 72'yi bulacak.
***
Bu resmi hesapta anlaştıysak, devam edelim. Ama sağlamasını biraz daha anlaşılır ve farklı yöntemle deneyelim.
31 Aralık 1997 günü 100 TL maaş alan memura dönelim.
Memur her ay kaç para aldı bundan sonra ne alacak diye bakalım.
Altalta yazalım.
Memurun 1998'in ilk altı ayındaki maaşı ne oldu? 130 TL.
Memurun cebine 6x130 TL toplam 780 TL girdi.
Temmuz zammıyla birlikte maaşı 156 TL oluyor.
Üç ay süreyle bu maaşı alacağına göre, 3x156 TL eşittir 468 TL'yi daha kazanç hanesine ekleyelim.
Son olarak ekim zammıyla birlikte üç ay 172 lira alacağına göre 3x172 TL yani 516 TL'yi maaş toplamına ilave edelim.
Özetle;
ilk altı aylık maaş toplamı:.........780 TL
temmuz-ekim maaş toplamı:......468 TL
ekim-yılsonu maaş toplamı :......516 TL
12 aylık maaş toplamı:............1.761 TL
Aylık ortalama maaş:..................147 TL
Hesabı böyle yapınca iş değişiyor öyle değil mi?
Bu hesaba göre memurun cebine giren paradaki ortalama artış 47 lirayı geçmiyor. Yani ortalama zam yüzde 47 oluyor.
Biraz ukalalığa izin varsa, ortalama yönteminin, enflasyon ölçümünde en sağlıklı sonuçları verdiğini hatırlatalım.
Yılbaşı-yılsonu zam hesabını insanı yanıltabilir. Olmaz ama hükümet yılın son ayında maaşları ikiye katladı diyelim. Memur zamlı maaşı bir ay alacak ama yüzde 100'lük artış yıllık indeksleri altüst edecek.
***
O yüzden bir daha soruyoruz: Çatal-matal kaç çatal...
Memura et ve meyve yedirecek, çocuğunu okutacak zam ne kadar.
Paylaş
