Kansızlık vücudu baştan aşağı etkiliyor

Kansızlık neden olur?

Kansızlık kırmızı kan hücrelerinin yapımında eksikliğe yol açan nedenler, kan hücrelerinin yıkımı ya da kan kaybı gibi bir çok farklı nedene bağlı olarak gelişebilmektedir. Beslenme yetersizliğinden tutunda kansere kadar veya çölyak hastalığından tutunda menstrüasyonla fazla kanamaya kadar bir çok farklı nedene bağlı olarak gelişebilen kansızlık tespit edildiğinde altta yatan nedeni mutlaka araştırmak gerekir. Toplumda en sık görülen kansızlık nedeni demir eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık olup beslenme ile yeterli demir alınmaması, mide ve bağırsak hastalıklarına bağlı demir emilim sorunları ya da kan kaybına bağlı olarak gelişebilmektedir. Kansızlık nedenlerine baktığımızda ;

• Demir eksikliği
• Folik asit eksikliği
• Vitamin ve mineral yönünden zengin meyve ve sebzelerin tüketilmemesi
• Et ve balık ürünlerinin tüketilmemesi
• Süt ve süt ürünlerinin tüketilmemesi
• Özellikle yumurta gibi besin değerleri çok yüksek olan gıdaların tüketilmemesi
• Kronik hastalıklar (romatizmal hastalıklar, iltihabi hastalıklar, karaciğer yetmezliği, organ yetmezlikleri vb)
• Vücudun(Kemik iliğinin) yeterince kırmızı kan hücresi (alyuvar) üretememesi (kanser, kemik iliği kanseri, kemik iliği infiltrasyonu yapan hastalıklar vb.)
• Üretilen kırmızı kan hücrelerinin vücut tarafından yok edilmesi
• Kanamalar
• Adet kanamaları
• Hamilelik
• Böbrek hastalıkları
• Besin alerjileri
• B12 vitamin eksikliği
• Vegan ya da vejetaryen beslenme
• Aşırı miktarda kafein içeren içeceklerin tüketimi (çay, kahve)
• Ağır metal zehirlenmeleri (kurşun)

gibi ve bir çok farklı neden kansızlığa yol açabilir. Görüldüğü üzere kansızlık bir çok farklı nedene bağlı gelişebildiği için kansızlık durumunda doktorunuza başvurarak detaylı muayene olmanız ve gerekli tetkiklerin yapılması gerekir.

Kansızlığın belirtileri nelerdir?

Kansızlık durumunda dokuların ihtiyacı olan oksijen yeterince karşılanmadığı için tüm vücudu ilgilendiren sağlık sorunları olabilmektedir. Kansızlığın çeşidine veya altta yatan hastalığa bağlı olarak çeşitli yakınmalar olabilir. Kansızlıkta en çok görülen şikayetleri sıralarsak ;

• Yorgunluk, halsizlik ve güç kaybı
• İştahsızlık, kilo kaybı
• Çarpıntı, göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Cilt renginin solgunluğu
• Baş ağrıları
• Bayılmalar
• Sinirlilik, tahammülsüzlük
• Konsantrasyonda güçlük
• Cilt kuruluğu
• El ve ayaklarda uyuşmalar
• Kulaklarda uğuldama ve çınlama
• Dudak kuruluğu, çatlamalar
• Ağızda, dudak ve dilde yaralar (aftlar)
• Tırnaklarda kırılmalar
• Saç dökülmesi
• İyi bir uyku sonrasında bile geçmeyen yorgunluk
• Çabuk yorulma
• Sık sık hastalanmak ve enfeksiyonların ağır geçmesi
• Zayıf bağışıklık sistemi
• Soğuğa karşı dayanıksız olma sürekli el ve ayakların üşümesi

gibi yakınmalar sıklıkla görülür.

Kansızlık tedavisi

Kansızlık belirtileri yaşıyorsanız ya da başka sebeplerle yapılan tetkiklerde kansızlık saptandı ise mutlaka doktorunuza başvurarak kansızlık nedenine yönelik olarak tetkik edilmeniz gerekir. Akut  kan kaybı  ve kansızlığın çok ciddi olmadığı acil durumlar haricinde kişiye tedavi olarak kan verilmesi uygun değildir çünkü kan transfüzyonu başta bulaşıcı hastalıklar ve kan transfüzyon reaksiyonları nedeniyle başka sağlık sorunlarına yol açabilir. Kansızlık farklı nedenlere bağlı olarak gelişebildiği için yapılan tetkikler sonucu kansızlığa yol açan başta demir, folik asit ve b12 vitamin eksikliği gibi vitamin yada elementlerde eksiklik varsa ağızdan veya enjeksiyon şeklinde ilaç takviyeleri alınması gerekir. Ayrıca kansızlığın nedeni altta yatan hastalıklara bağlı ise gerekli tetkikler sonucu başka tedavi seçeneklerine ihtiyaç duyulabilir. Örneğin demir eksikliği beslenme yetersizliği veya fazla menstrüasyon kanamasına bağlı olabileceği gibi hemoroid veya kansere bağlı kan kaybı nedeniyle de olabilmektedir. Kansızlığın başka bir hastalığa bağlı olduğu bu gibi durumlarda ameliyat veya başka tedaviler  gerekebilir.

Demir veya b12 vitamin eksikliği veya başka mineral, element veya vitamin eksiklikleri durumlarında bazı kişilerde mide bağırsak emilim bozukluğu gibi nedenlerle ağızdan alınan ilaçlar faydalı olmayabilir veya kişi ağızdan aldığı ilaçların yan etkileri nedeniyle ilaç kullanamazsa enjeksiyon şeklinde kas içine veya damardan olacak şekilde tedaviler verilebilir. Enjeksiyon şeklinde uygulamaların oluşabilecek ilaç yan etkileri nedeniyle doktor önerisi ve kontrolünde yapılması gerekir. Kansızlık tedavisinde farklı nedenlere bağlı olarak zaman zaman aksamalar olabilmektedir. . Kliniğimde kansızlığı olan hastaların özellikle ilaç yan etkileri nedeniyle  tedavilerinin sıklıkla aksadığını veya ilaçların yetersiz doz ve sürede kullanımına bağlı olarak tedavinin yarım kaldığını gözlemliyorum. Bu nedenlerle kansızlık tedavisinin kişiye özel olarak düzenlenmesi gerekir. Demir ve vitamin eksikliklerine bağlı kansızlık en sık görülen kansızlık çeşidi olup bu noktada  ilgili element ve vitaminlerden zengin olan besinlerden  sağlıklı ve dengeli beslenmek büyük önem arz eder.

Kansızlık hangi hastalıklara neden olur?

Kansızlık durumunda dokuların ihtiyaç duyduğu oksijen karşılanmadığı için tüm organların yetmezlikleri ile karşı karşıya kalırız. Vücudumuzu baştan aşağıya etkileyen bu sağlık sorununda tabidir ki kalp-damar sistemi ve beyin daha fazla etkilenir. Kansızlık kalp-damar hastalıklarını tetiklerken mevcut kalp damar hastalıklarını kötüleştirir. Kalp yetmezliği başta olmak üzere böbrek, akciğer  ve karaciğer yetmezliği gibi organ yetmezliklerinde mevcut hastalıklar kansızlık durumunda kötüye gidebilir . Kansızlık durumunda kansızlığın nedenine bağlı olarak değişmekle beraber bilişsel fonksiyonlarda bozulma, hafıza sorunları, algılama sorunları ,dikkat eksikliği gibi beyin ile ilgili sorunlar yaşanabilir. Çocuklarda tedavisi mümkün olan büyüme- gelişme ve zeka geriliğine yol açabilir. Kansızlık  gebelerde düşüklere, bebek ölümlerine, düşük kilolu bebek doğurma ve erken doğum riskini artırma gibi sorunlara yol açar. Kansızlık bağışıklığı sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara maruziyeti artırdığı gibi enfeksiyonların ağır ve komplike olmasına yol açabilir.