Dijital detoks nedir, niçin ve nasıl yapılmalıdır?

Teknolojinin ve dijital dünyanın etrafımızı büyük bir hızla sardığı, hatta kimilerimizi teslim almayı başardığı bir çağın içinden geçiyoruz. İnternetin hayatımıza girmesiyle birlikte alışkanlıklarımızın ve günlük yaşamlarımızın çok büyük bir kısmı da değişti, gözümüzü ve dikkatimizi ekranlardan ayırmak ve yüz yüze iletişim kurabilmek gittikçe zorlaştı. Günlük rutinimizin vazgeçilemez bir alışkanlığına dönüştü. Özellikle akıllı telefonları elimizden düşmüyor, yolda, evde, işte akıllı telefonlarımıza yapışık yaşıyor, doğadan ve gerçek dünyadan uzaklaşarak sanal dünyanın içinde kaybolur hale geliyoruz.

Dijital dünya, çocuk ve ergenleri çok daha fazla etkiler durumdadır. Henüz gelişim süreci çok hızlı devam eden bu yaş gruplarında, psikolojik travma, olumsuz kimlik gelişimi, kişilik bozuklukları, yalnızlaşma, yabancılaşma ve toplumsal olaylara karşı duyarsızlaşma gibi davranış sorunları çok tehlikeli boyutlara ulaşabilir.

Dijital dünyanın yoğun kullanımı:

1.Gerçekleri hatırlamayı zorlaştırır.

2.Daha yalnız ve kıskanç hissedilmesini tetikler.

3.Bazı gençlerde intihar riskini artırabilir.

4.Empati kabiliyetine zarar verir.

5.Kronik uykusuzluğa neden olabilir.

6.Derin düşünme ve analizden uzaklaştırır.

7.Bağımlı bir beyne, fiziksel ve zihinsel yoksunluk belirtilerine sebep olabilir.

Dijital bağımlılık

İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer pek çok bağımlılıkta olduğu gibi, teknolojiye veya internete erişim sağlanamadığında yoksunluk hissedilen bir durum olarak tanımlanıyor. Eğer siz de her an e-postalarınızı kontrol etmeden yaşayamıyor, akıllı telefonunuzla uyuyup onunla uyanıyor, sosyal medyada uzun vakitler harcıyorsanız, dijital bağımlılık başlamış ve dijital detoks zamanınız gelmiş demektir.

Detoks nedir?

Detoks kelime anlamı ile arınma, temizlenme anlamına gelmektedir. Aslında vücudumuz her gün detoks mekanizmasıyla kendini temizlemektedir. Nefes, idrar, terleme, safra gibi gündelik eylemler vücutta biriken toksinlerden kurtulma yöntemidir. Doğru zamanlarda uygulanan, doğru detoks uygulamaları vücudun arınmasını sağlar ve metabolizma işlevlerine olumlu katkılar sağlar.

Dijital detoks nedir?

Dijital detoks, genel olarak bilinen detoks kavramından farklı değil ve asıl amaç zararlı olandan arınıp, dengelenmektir. Yukarıda anlatılan sorunları yaşamamak ve teknolojiyi kontrollü kullanmak için son yıllarda dijital detoks bir trend haline geldi. Dijital detoks, bir kişinin akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve sosyal medya platformları gibi dijital cihazları kullanmaktan gönüllü olarak belirli bir süre kaçınmayı ifade eder.

Şu an içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde “dijital detoks” ayrı bir önem arz etmektedir. Karantina altında olmamız gerekçesiyle, herkes kendini elektronik cihazlarına daha da kaptırmış durumda. Bu dönemde bildirimleri kapatmak, kendimize zaman konusunda sınırlama getirmek veya telefonumuzu uzak tutmaya çalışmak beden ve ruh sağlığımızı etkileyecek, ayrıca maruz kaldığımız radyasyon seviyesini azaltacaktır.

Dijital detoks nasıl yapılmalıdır?

Dijital detoksa başlamadan önce zaman aralığını kendiniz belirleyin. İlk hedefiniz, örneğin bir günlük veya daha iyisi iki günlük bir hafta sonunuzu dijital detoksa ayırmak olabilir. Daha sonra bu detoksu belirli aralıklarla; örneğin ayda bir hafta sonu olacak şekilde hayatınıza sokabilir ve ilerleyen dönemlerde genişletebilirsiniz. Zaman aralığını ve sıklığını kendi ihtiyaçlarınıza göre belirlemeniz önemli.

Dijital detoks yapacaklara öneriler:

-İşlerinizi planlamak için elinize kağıt ve kalem alın.

-Elektronik cihazlarınızın listesini çıkarın ve dijital detoks boyunca hepsini kapatmaya veya çok az kullanmaya odaklanın.

-Keyif aldığınız aktiviteleri listeleyin, bir plan oluşturun ve detoks süresi boyunca yapın.

-Saat için kolunuzdaki saatten yararlanın, telefondan değil.

-Telefonunuzda yer alan uygulamaların bildirimlerini kapatın, gereksiz olanları silin.

-Sizi saatlerce telefona kitleyen oyun uygulamalarınız varsa bunları silin.

-Maillerinizi sürekli kontrol etme dürtüsünü kontrol altına alın.

-Yemek yerken, telefonunuzu veya bilgisayarınızı yemek masasına taşımayın.

-Televizyona bakmak yerine aileniz ve arkadaşlarınızla keyif alacağınız programlar yapın.

-Teknolojiyi yatak odanızdan uzak tutun.

-Uyanmak için telefonunuzun alarmını değil, çalar saat kullanın.

-Sabah uyanır uyanmaz telefonu elinize almayın

-Zihninizi arındırmak için meditasyondan faydalanın.

-Kendinizi doğanın ve gerçek dünyanın kollarına bırakın.