Prof. Dr. Berkan Reşorlu

Aşırı aktif mesane, altta yatan bir neden olmaksızın kişinin gündüz ve gece sık idrara çıkması, ani sıkışma ile birlikte gelen acil idrar yapma isteği ve bazen bunlara eşlik eden idrar kaçırma problemi seyreden bir rahatsızlıktır.

Aşırı aktif mesane, toplumda %17 oranında (%7-26) izlenen ve kadınlarda erkeklere göre daha sık görülen bir durumdur. Bu durumun izlenme sıklığı her iki cinsiyette de yaşla birlikte artmaktadır.

Aşırı Aktif Mesanenin Belirtileri Nedir?

Kişide aşırı aktif mesane sendromu olduğunu düşündürecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

Aşırı Aktif Mesanesi Olanlar için Seyahat İpuçları

1. Kahve, Çay, Alkol, Gazlı İçecekler ve Aşırı Sıvı Alımının Kısıtlanması

Çay, kahve ve alkol gibi diüretik etkisi olan içecekler idrar çıkışını arttıracağı için aşırı aktif mesane semptomlarının da artmasına yol açacaktır. Bu içeceklerin aynı zamanda mesane mukozası üzerinde irritan etkileri de mevcuttur.

Üretra (dış idrar kanalı), hem erkeklerde hem de kadınlarda mesanede depolanan idrarın dışarı atılmasını sağlayan ince tüp şeklindeki organdır. Bu kanalın aynı zamanda erkeklerde boşalmada da önemli rolü vardır.

Travma, enfeksiyon ya da doğuştan gelen sebeplerle bu kanalın daralarak idrar akışını engellemesine üretra darlığı adı verilmektedir.

Ne gibi şikayetlere yol açar?
Üretra, basitçe bir bahçe hortumu gibi düşünülebilir. Hortumda bir daralma veya bükülme olduğunda su akışı nasıl yavaşlıyorsa burada da benzer bulgular oluşur ve idrar akımı zayıflar. Çok ciddi darlıklarda hasta idrar yapamaz hale gelebilir. İdrar yapmakta güçlük, sık idrara çıkma, idrarı tam boşaltamama hissi, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, idrarda kanama ve ilerlemiş olgularda böbrek yetmezliği gibi şikayet ve bulgulara yol açmaktadır.

Tanı nasıl konulur?

Testisler, erkek çocuğun anne karnındaki gelişim sürecinde karın arka duvarında oluşurlar ve gebeliğin sonuna doğru hormonal ve mekanik birtakım faktörlerin etkisiyle aşağıya doğru hareket ederek kasık kanalından geçip torbaya (skrotum) inerler.

İnmemiş testis, testislerden birisinin veya her ikisinin skrotum adını verdiğimiz bu torbaya inmemesi durumudur.

Yenidoğan bir bebekte testisler torbada hissedilemiyorsa bunun tek sebebi testislerin inmemiş olması mıdır?
Yenidoğan bir bebekte testisler torbada değilse bu durumun üç sebebi olabilir;

1. İnmemiş Testis: Testisler karın içerisinde aşağı doğru inişini tamamlayamamış, karın içerisinde veya kasık kanalında bir noktada kalmış olabilir.
2. Testis Yokluğu: Testisler hiç gelişmemiş veya gelişim sürecinde yok olmuş olabilir.

Prostat sağlığını korumaya yönelik beslenme tarzı, esasında genel vücut sağlığını özellikle de kalp damar sağlığını korumaya yönelik diyetlerle benzerdir. Çalışmalar sebze, bazı meyveler ve balık tüketiminin prostat kanseri de dahil olmak üzere prostat hastalıklarına karşı koruyucu olduğunu göstermektedir. Bu gıdaları tüketmek aynı zamanda kalp damar hastalıkları, hipertansiyon ve diyabet gibi kronik hastalıklara karşı korunmaya da yardımcı olmaktadır.

Prostat sağlığını korumaya yardımcı olabilecek gıdalar şu şekilde sıralanabilir;

• Turpgiller Familyasından Sebzeler: Brokoli, lahana, çin lahanası, karnabahar, brüksel lahanası ve turp gibi sebzelerdir. Bu sebzeler yüksek oranda antioksidan, fitokimyasallar, vitamin ve mineral içermektedir. Bu bileşikler hücreleri çevresel toksinlerin ve vücudun doğal kimyasal süreçlerinin neden olduğu hasarlardan korumaktadır.

• Meyveler: Çilek, böğürtlen, yaban mersini ve ahududu gibi meyveler vücudun zararlı serbest radikallerle savaşmasına yardımcı yüksek antioksidan kaynağına sahiptirler. Bu antioksidan kaynağı moleküller prostat hastalıklarının yanı sıra kanser, diyabet ve diğer sağlık sorunlarına karşı da koruyucu özelliktedir.

• Balıklar: Somon, sardalya, ringa balığı, alabalık ve uskumru gibi omega-3 yağ asitlerinden zengin olan bu balıklar prostat hastalıklarına karşı koruyucu özelliklere sahiptir.

• Domates: Güçlü bir antioksidan olan ve prostat kanseri riskini azalttığı düşünülen likopen içermektedir. Domatesin pişirilmesi likopenin hücrelere dolayısıyla prostat içerisine de daha kolay erişmesini sağlamaktadır. Domates salçası, domates sosları, domates suyu ve kurutulmuş domates iyi birer likopen kaynağıdır.

• Yeşil Çay: İyi bir antioksidan kaynağı olan yeşil çayın özellikle prostat kanseri riskini azalttığına yönelik birçok çalışmalar vardır.

• Baklagiller: Fasülye, yer fıstığı ve mercimek gibi baklagiller fitoöstrojen adı verilen bitkisel içeriğe sahiptir ve bu içerik sayesinde prostatta kanser gelişimi riskini azaltırlar.

Mesane kanseri, mesaneyi oluşturan hücrelerin kontrolsüz ve anormal çoğalması sonucu gelişen mesanenin kötü huylu tümörleridir.

Dünya genelinde bakıldığında erkeklerde en sık izlenen 7. kanser türünü, cinsiyetten bağımsız olarak ise en sık izlenen 11. kanser türünü oluşturmaktadır. Hastalık erkeklerde kadınlara oranla daha sık izlenmekte ancak kadınlarda daha agresif seyrettiği bilinmektedir. Mesane kanseri genellikle ileri yaşlarda izlenmekte ve görülme sıklığı yaşla orantılı olarak artmaktadır. Ancak çocukluk çağı dahil her yaşta görülebileceği unutulmamalıdır.

Mesane kanseri belirtileri nelerdir?

Mesane tümörünün en sık bulgusu idrarda ağrısız kanamadır. Kanama ile birlikte idrardan pıhtı da gelebilmektedir. Bazen idrardaki kanama gözle görülemeyecek düzeyde olup ancak idrar tahlilinde saptanabilmektedir. İdrarda kanama dışında idrar yaparken yanma ve ağrı, idrar yapma güçlüğü, sık idrara çıkma gibi şikayetler bu hastalığın erken dönemde görülebilen diğer belirtileridir. Hastalık ilerlemiş ve organ metastazları yapmış ise kilo kaybı, idrar ve dışkılama kontrolünün kaybı, kemik ağrıları, öksürük, bilinç bulanıklığı gibi belirtilere yol açabilmektedir.

Mesane kanseri için risk faktörleri nedir?

Mesane kanseri gelişiminde en önemli risk faktörünü sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı oluşturmaktadır. Erkeklerde görülen kanserlerin %55-60’nın, kadınlarda ise %20-30’nun direk sigara kullanımına bağlı oluştuğu bilinmektedir.

Mesleki olarak kimyasal ajanlara maruziyet (özellikle boya, deri, tekstil ve petrol ürünleri), kronik iritasyon (taş, enfeksiyon, sonda vb), bazı parazitler (şistozoma gibi) ve radyoterapi maruziyeti diğer risk faktörlerini oluşturmaktadır.

Mesane kanseri tedavi yöntemleri nelerdir?

Mesane kanseri tedavisi planlanırken tümörün tipi, patolojik evresi ve derecesi ile hastanın yaşı ve mevcut sağlık durumu göz önünde tutularak karar verilmelidir.

Prostat enfeksiyonu tedavi edilmediğinde apse oluşumu, testis iltihabı ve sepsis gibi daha ağır tablolara dönüşebileceği gibi kişinin bağışıklık sistemi tarafından baskılanıp zamanla tamamen kendiliğinden düzelebilir.

Ancak hastaların büyük kısmında bu hastalık zaman zaman alevlenip zaman zaman rahatlayarak seyreden kronik bir süreç şeklinde ilerlemektedir. Kişinin bağışıklık sistemini kuvvetli tutması, dengeli ve düzenli beslenmesi, zararlı alışkanlıklardan uzak durması, yaşam tarzında ve beslenme alışkanlıklarında yapacağı değişikliklerle bu hastalıktan kurtulma şansı olabilmektedir. Ancak mevcut hastalığın daha kötüye gitme olasılığı, kişinin yaşam kalitesinde yapacağı olumsuz etkiler ve olası komplikasyonları nedeniyle mutlaka antibiyotik ve diğer medikal yöntemlerle tedavi edilmesi önerilmektedir.

KRONİK PROSTAT İLTİHABI OLAN NASIL BESLENMELİ?

Acılı, baharatlı, asidik ve alkollü yiyecek ve içecek maddelerinin kronik prostatiti olan hastalarda şikayetleri alevlendirdiği bilinmektedir. Dengeli ve düzenli beslenme bağışıklık sisteminin düzgün çalışması ve hastalığın düzelmesi için çok önemlidir.
Prostat hastalıklarına iyi geldiği bilinen prostat dostu gıda maddelerini şu şekilde sıralayabiliriz;

1. Domates: Prostat kanseri riskini azalttığı bilinen güçlü bir antioksidan olan likopenden zengin bir yiyecektir.

2. Brokoli: Zengin sülforafan ve diğer antikanser içerikli komponentleri sayesinde prostat kanserine karşı koruyucu bir besin maddesi olarak kabul edilmektedir.

3. Yeşil çay:

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Berkan Reşorlu, prostat sağlığı konusunda dikkat edilmesi gerekenleri anlattı ve konuyla ilgili önemli bilgiler verdi.

1. İYİ HUYLU PROSTAT BÜYÜMESİ KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?

İyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri birbirinden bağımsız gelişen 2 hastalık olup birbirine dönüşme durumu söz konusu değildir. İyi huylu prostat büyümesi, prostat kanseri gelişimi açısından bir risk faktörü oluşturmamaktadır.

2. PROSTAT BÜYÜMESİ CİNSEL HAYATI ETKİLER Mİ?
İyi huylu prostat büyümesi (BPH) olan erkeklerde beraberinde aynı zamanda sertleşme sorunu, boşalma problemleri, cinsel isteksizlik gibi cinsel fonksiyon bozuklukları da görülebilir. Bu cinsel fonksiyon bozukluklarının direk sebebi prostat büyümesi değildir. BPH ve cinsel fonksiyon bozuklukları ileri yaş grubunda sıkça görülen sorunlar olduğu için birbirinden bağımsız olarak sıkça bir arada bulunabilirler. Ancak prostat büyümesi için kullanılan ilaçların, prostat büyümesinin kişinin sosyal hayatında ve yaşam kalitesinde yaratmış olduğu sorunların cinsel fonksiyon bozukluklarına zemin hazırlayabileceği unutulmamalıdır.

Prostat probleminde diğer tedavi yöntemlerine olan üstünlükleri nedeniyle tüm dünyada kısa sürede popüler hale gelen “HoLEP ameliyatı”, prostat büyümesi tedavisinde uygulanan en güncel ameliyat yöntemidir.

HoLEP ameliyatı nedir?

HoLEP ameliyatının açılımı “Holmium Laser Enucleation of Prostate” olup, büyümüş prostat iç dokusunun (adenom) lazer yardımıyla kapsülünden ayrılarak kapalı olarak tamamen çıkarılması işlemidir.

HoLEP ameliyatı kimlere yapılır?

HoLEP ameliyatı iyi huylu prostat büyümesi tedavisinde kullanılan endoskopik (kapalı) bir ameliyat yöntemidir. Bu yöntem prostat ameliyatı gereksinimi olan herkes için uygundur. HoLEP ameliyatında prostat dokusunun kapsülü dışında kalan kısmının tamamı çıkarıldığı için hastalığın tekrarlama riski neredeyse yok denecek kadar azdır ve boyutundan bağımsız olarak her prostat için uygulanabilmektedir.