Her gün yüzlerce insan buraya akın ediyor! Ama bilmedikleri bir gerçek var...
Güncelleme Tarihi:
Filtreler, boy uzatan, zayıflatan uygulamalar vs. derken, sosyal medyada gördüğümüz hayranlık uyandıran fotoğrafların gerçeği ne derece yansıttığı genel olarak şüpheli ama birazdan okuyacaklarınız 'Instagram çağı'nda işlerin geldiği raddeyi net bir biçimde ortaya koyuyor...
Çin'in güneyinde küçük bir kasaba... Sabahın erken saatleri... Bölgeye özgü bir tür olan banyan ağaçlarının arasından yere inen sabah sisi henüz dağılmamış bile.
Ağaçların arasından bir çiftçi çıkıyor. Omzunda bir balta asılı, elinde tuttuğu ipin diğer ucunda ağır ağır yürüyen bir manda var.
Güneş ışıkları ağaçların bittiği yerde başlayan açıklığı yavaş yavaş aydınlatırken ortaya çıkan manzara adeta bir sanat eseri. Görenin aklına telefonuna ya da fotoğraf makinesine sarılıp bu büyülü anı ölümsüzleştirmek dışında bir şeyin gelmesi mümkün değil.
Ama bir dakika sonra tuhaf bir şey oluyor. Baltalı ve mandalı çiftçi bir anda duruyor ve hızla geldiği yere ağaçların arasına dönüyor. Sonra yürüyüş yeniden başlıyor. Aynı ağır adımlar, aynı fotoğraflık görüntüler. Birkaç dakika sonra bir daha. Ve bir daha, ardından bir daha... Sanki aynı videoyu tekrar tekrar izlermiş gibi...
O esnada bu anları görüntüleyen fotoğrafçılardan birinin sesi duyuluyor: "Biraz bu tarafa doğru gel!"
Bir başka fotoğrafçı, "Aynen böyle devam et" diye bağırıyor ve baltalı adamı yüreklendirecek şeyler söylüyor. Herkes mükemmel fotoğraflarını çekip işini bitirdikten sonra biri sesleniyor: "Tamamdır, artık yürümene gerek yok!"
Fotoğrafları çekenlerin işleri o günlük bitmiş oluyor. Çekilen sanat eseri fotoğraflar da Çin'de milyonlarca kullanıcısı olan Weibo gibi sosyal medya kanallarında "Sabah ışıklarında işe gitmek" gibi açıklamalar eşliğinde yerlerini alıyor.
Ancak paylaşımların birkaçında dikkat çeken dürüst bir etiket var: #fakeactionshot yani "sahte aksiyon fotoğrafı". Zira bütün bu yürüyüş, baltalı çiftçi ve yanındaki mandası, mükemmel fotoğrafın peşinde koşan turistler için sahnelenmiş bir gösteriden başka bir şey değil.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
NE KIYAFETLER GERÇEK NE DE SABAH SİSİ
Burası Fujian eyaletinde küçük bir kasaba olan Xiapu. Doğu Çin Denizi kıyısında, balıkçı köylerinden oluşan bir yarımada olan Xiapu'nun sahilleri ve verimli tepeleri pek meşhur. Son yıllarda Çin'in en önemli turizm noktalarından biri haline gelen bu kasaba için, amatör fotoğrafçıların mükemmel kareler çekebilmeleri için tasarlanmış bir film seti demek yanlış olmaz herhalde…
Çünkü neredeyse hiçbir şey gerçek değil... Ağaçların arasından yavaş yavaş çıkan manda, çok uzun yıllardır tarla sürmek için kullanılmamış. Çiftçinin üzerindeki kıyafetler bir müzeden çıkmış gibi zira Çinli çiftçiler, 1900'lerin başından beri böyle giyinmiyor. Yere çöken sabah sisi bile gerçek değil. Kadrajın biraz dışında bir yerlerde yakılan sazların dumanı...
Hürriyet.com.trXiapu tam bir çelişkiler kasabası. Bir yandan zaman donmuş durumda ama bir yandan da Instagram çağının gerekliliklerine uymak için herkesin elinden geleni yaptığı son derece modern bir yer.
Kasabada yaşayan yüzlerce kişi, fotoğrafçıları mutlu etmek için çabalıyor. Bir gün sazları yakıp sabah sisini yaratan ertesi gün tur rehberi olarak, sonraki gün ise giriş ücretlerini toplayan görevli olarak çalışıyor.
Bu çabalar boşa da gitmiyor elbette. Xiapu'nun ekonomisi bir zamanlar tarım ve balıkçılık üzerinden dönerken bugün turizm en önemli gelir kaynağını oluşturuyor. Resmi rakamlara göre, 2008-2019 yılları arasında bölgeyi ziyaret eden turistlerin sayısı 10 kat arttı.
Fotoğraf: Weibo/ReLvXing
NEDEN BU KADAR POPÜLER OLDU?
Aslına bakılırsa Xiapu'da turistik bölge denince aklınıza gelen şeylerin neredeyse hiçbiri yok. Hava çoğu zaman bulutlu, deniz çamur gibi ve yüzülemez halde. Ancak Çin'de günümüzde geçerli sosyoekonomik koşullar Xiapu'nun popülerleşmesini sağladı.
Ülkede emeklilerin sayısı günden güne artıyor. Üstelik bu emekliler eskiye göre daha uzun süre yaşıyor ve daha varlıklı. Diğer yandan hükümet, kırsal bölgelerde yoksullukla mücadele edebilmek için turizmi destekliyor. Tabii bir de akılalmaz bir hızla modernleşen ülkede milyonlarca insanın kaybolan bir yaşam biçimine duyduğu nostalji var.
Xiapu'da tur rehberleri, turistleri köyler ve çamur düzlükleri arasında oradan oraya götürerek, fotoğraf çekimleri için ayarlanmış alanlarda dolaştırıyor. Her çekim alanında ziyaretçilerin çekebileceği fotoğrafların örnekleri panolara asılmış halde görülebiliyor. Daha fazla yönlendirmeye ihtiyacı olanlara nerede durmaları, hangi açıyı kullanmaları, hangi anda deklanşöre basmalarına dair komutlar megafonlar aracılığıyla veriliyor. Bazen fotoğrafçılar en mükemmel noktada durabilmek için kavga etmek zorunda kalıyor. Bazen de bir fotoğrafçının drone'u kadraja girip onlarca fotoğrafı mahvediyor.
Turistlerin çoğu Çinli ama Pekin hükümetinin yasakladığı Instagram'da da çok sayıda Xiapu fotoğrafı bulmak mümkün. Bu fotoğraflar geçmişin Çin'ini gördüklerini iddia eden yabancı turistler tarafından çekilip paylaşılıyor.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
GELENLERİN ÇOĞU GERÇEK ZANNEDİYOR
Mükemmel kareler için Xiapu'ya gelenlerin bir kısmı çektikleri fotoğrafların sahte olduğunun farkında ama çoğu gerçek kareler çekeceğini düşünerek kasabaya ayak basıyor.
Rengarenk (ve hiç kullanılmamış) balık ağlarının suyun üzerine yerleştirildiği popüler fotoğraf alanlarından birinin yöneticilerinden Liu Weishun, New York Times'a yaptığı açıklamada, "Fotoğrafların mizansen olduğunu anladıklarında şoke oluyorlar" diye konuşuyor. 40 yaşındaki Liu, "Bazen 'Şimdi mevsimi değil, o yüzden öyle' diyorum. Sırf kendilerini iyi hissetsinler diye" ifadelerini kullanıyor.
Nisan-Haziran dönemi Xiapu için turistlerin en yoğun olduğu zamanlar. Her gün 500 kadar turist, tur otobüsleriyle fotoğraf alanına geliyor ve denize bakan bir tepede fotoğraf çektirmek için kişi başı 3 dolar ödüyor. Aşağıda pembeli yeşilli balık ağları fotoğrafın güzelliğini artıran bir unsur olarak onları bekliyor.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
Bir de ekstralar var... Örneğin kafasına hasır şapka takmış bir modelin kırmızı-sarı-mavi çizgili bir kayıkta kürek çekermiş gibi görünmesini isteyenler 30 dolar ödeyerek bu hizmeti alabiliyor.
O esnada grubun rehberi elinde bir telsizle modelin hareketlerini yönetiyor. Liu, "Fotoğrafçıların bazı beklentileri oluyor" diyor. "Fotoğraftaki kompozisyon gereği modellerin spesifik pozisyonlarda durması gerekebiliyor."
Beiqi köyü yakınlarındaki bir başka fotoğraf alanında fotoğrafçılar için inşa edilmiş dört basamaklı bir amfi bulunuyor. Onlarca fotoğrafçı üçayakları ve teleobjektifler takılmış fotoğraf makineleriyle kendileri için sergilenen gösteriyi takip ediyor. Aşağıdaki çamur düzlüklerinde ise tur başına 15 dolar alan üç model balıkçı, turkuaz renkli ağlarını denize atarak kendilerinden bekleneni vermeye çalışıyor.
Fotoğraf: Weibo/ReLvXing
PROFESYONELLER İKİYE BÖLÜNMÜŞ
Bazı Çinli fotoğrafçılar Xiapu'ya yönelik bu akından rahatsız. Örneğin Hunan Eyaleti'nde bir fotoğrafçılık öğretmeni olan Dong Zheng, birkaç yıl evvel öğrencilerinin talebiyle bölgeye gidip fotoğraf alanlarını dolaştıklarını ama kendisinin fotoğraf çekmeyi reddettiğini anlatıyor.
Bunun yerine gelgit dalgalarının siyah beyaz fotoğraflarını çekip sepya tonlu karelerden ayrılmak isteyen Dong, fotoğraflarını sosyal medyada paylaştığında tuhaf bir tepkiyle karşılaşıyor. Fotoğrafın altına bir kişi "Diğerleri canlı renkler çekerken bu siyah beyaz fotoğrafları çekmek, ele geçen fırsatı boşa harcamaktır" diye yorum yazıyor. Dong ise "Cevap vermeye bile zahmet etmedim" diye konuşuyor.
Xiapu'yu savunanlar için ise kasaba, doğa fotoğrafçılığını herkese erişilebilir hale getirdiği için önemli ve faydalı. Fujian Eyaleti Fotoğrafçılık Birliği'nin başkanı Wang Shimin, "Fotoğrafçılık, diğer sanatların aksine, herkesten yukarıda fildişi kulelerde yaşamaz" diye konuşuyor.
Dahası fotoğrafların mizansen olması, amatör fotoğrafçıların ellerinden geleni yapmadıkları anlamına da gelmiyor. Tur grupları gün doğumunun suların üzerindeki yansımasını çekebilmek için karanlıkta yollara düşüyor ve gelgitle su seviyesinin ideal yüksekliğe gelmesi için saatlerce bekliyor.
Fotoğraf: Weibo/ShuYuShideChuanShuo
KURGUNUN İÇİNDEKİ GERÇEKLER
Bütün bu kurgunun içinde gerçek unsurlar da yok değil elbette. Liu'nun idaresindeki fotoğraf alanında suyun üzerindeki ağlar sahte belki ama bölgede gerçekten öyle ağlar kullanarak yengeç avlayan avcılar da var. Bir başka fotoğraf alanında bulunan yarısına kadar suya batırılmış haldeki bambu çubuklarının oluşturduğu S şeklindeki sıraların da gerçeklik payı mevcut. Bu çubuklar Xiapu'da hızla büyümekte olan kuru yosun endüstrisi tarafından kullanılıyor. Fotoğraflardaki modellerin de bazıları geçmişte çiftçilik ya da balıkçılık yapmış veya halen yapmaya devam ediyor.
Bölge halkının önemli bir kısmı su akarken testiyi doldurma peşinde. Ancak internetin arzuları ve trendleri kısa sürede değişiyor. Xiapu'ya duyulan ilginin de birkaç sene içinde kaybolacağına dair işaretler şimdiden belirdi bile.
Banyueli köyünde yaşayan Lei Lushou, bu değişime birebir tanıklık edenlerden. İki yıl kadar önce turist patlaması yaşandığı dönemde fotoğraf alanı işine girmek isteyen Lei, bunun için kesilmek üzere olan bir mandayı sahipleniyor. En başta anlattığımız sisli puslu yürüyüş performansının benzerlerini sahnelemek isteyen Lei, kısa sürede büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor. Çünkü belli bir yaşın altındaki turistlerin böyle sahneler çekmekle pek de ilgilenmediğini fark ediyor. Sosyal medya platformlarındaki genç kullanıcıların paylaştığı Xiapu fotoğraflarında balıkçılar ve gün batımları değil, yakın zamanda birbiri ardına açılan havalı otellerin havuz kenarı pozları dikkat çekiyor.
Ancak Lei henüz mandasından vazgeçecek noktaya da gelmiş değil. Onun yerine hayvanın kısa videolarını çekip Çin'in TikTok'ı olarak bilinen Douyin'e yüklüyor ve viral olma hayalleri kuruyor. "İnternette ünlü olduktan sonra birçok şey daha kolay olacak" diyen Lei, daha sonra canlı yayınlarla ürün satışları yapabileceğini belirtiyor ve ekliyor: "Nihayetinde internette ünlü olma çağında yaşıyoruz."
Bu gönderiyi Instagram'da gör
New York Times'ın "At This Instagram Hot Spot, All the World’s a Stage (and the Buffalo’s a Prop)" başlıklı haberinden derlenmiştir.