Çok şaşırtıcı bir anket

Doğrusunu söyleyeyim, ben çok şaşırdım.

Sizler de şaşıracaksınız.

Genel kanı nedir?

Türkiye’nin giderek muhafazakarlaştığı, giderek dindarlaştığı, örtünenlerin (ister türban, ister başörtü, ister çarşaf) sayılarının giderek arttığı ve ülkenin bir süre sonra Ilımlı İslam devletine dönüşeceği şeklinde,�değil mi?

Kanal D Ana Haber ve 32.GÜN programı olarak bu genel algılamanın ne kadar doğru olduğunu merak ettik.

Adil Gür’ün A&G Araştırma Şirketine sorduk.

A&G’yi tanıyorsunuz. 1999-2002 ve 2004 seçim sonuçlarını hatasız bilen ve 2007 seçimlerinde de başarısını tekrarlayan şirket.

A&G, 38 il, 128 ilçede 18 yaş üstü seçmen nüfusu temsil eden 924’ü kadın, 1863 denekle, hem de yüz yüze görüşerek bu sonuçları çıkardı. Hata payı da sadece yüzde 2.

Daha da ilginci, A&G aynı soruları sorduğu ve 2003 yılında Milliyet Gazetesi’nde yayınlanan anketiyle, bugünkü yeni verileri karşılaştırdı.

Bu dev anketin sonucunu Adil Gür şöyle özetledi:

“Türkiye’de başı kapalı kadınların oranında azalma var. Gençler yüksek oranda başı açık. 2003 araştırmasında da belirttiğimiz gibi, önümüzdeki yıllarda Türkiye’de örtünen kadınların oranında düzenli olarak azalma devam edecek. Yaygın kanaatin aksine, toplumda örtünme veya dindarlık artmıyor, aksine azalıyor. Sadece görünürlük artıyor. Kapalı kadınlar daha fazla sosyal hayatta yer almaya başladı. Eskiden otobüste, minibüste görmeye alıştığımız kadınlar, bugün son model arabalara binmeye, Nişantaşı’nda Bağdat Caddesi’nde alışverişe çıkmaya başladılar.�Bu nedenle sayıda artış yok,�algıda farklılık ve artış var. “

Şaşırdınız değil mi?

Ben de şaşırdım. Bir yandan da memnun oldum. Yavaş yavaş kaygılanmaya başlamıştım.

Galiba yorumlarımızı ve yargılarımızı buna göre yeniden gözden geçirmemiz gerekecek.

BAŞINIZI KAPATIYOR MUSUNUZ?

Son 3,5 yılda örtünen kadın oranı yüzde 2.8 azalmış.

BAŞINI KİMLER ÖRTÜYOR?

(Türkiye’deki evli kadınların % 70,6’sı başını kapatırken bu oran bekarlarda % 31,8’e düşüyor. Başımı eşimin isteğiyle kapatıyorum demeseler de, evli kadınların başını yüksek oranda kapatması eş isteğini doğruluyor !)

EĞİTİME GÖRE

(Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi eğitim yükseldikçe kapanan kadınların oranı hızla azalıyor.)

YERLEŞİME GÖRE

(Türkiye’nin nüfusu en büyük ilk 8 şehrinde örtünenlerin genel ortalaması % 44,5 iken bu oran kırda -seçmen sayısı 10 binin altında olan yerlerde- % 74,1’e çıkıyor. )

BÖLGEYE GÖRE

(En az başörtülü Ege’de, en fazla ise Güneydoğu’da)

3,5 YILDA NE DEĞİŞTİ ?

(İlk araştırmanın yapıldığı Mayıs 2003’den bu yana kadınların örtülerini nasıl tarif ettiklerine baktığımızda araştırmanın hata payı içerisinde kayda değer önemli bir değişikliğin olmadığını görüyoruz.)

Örtüsünü  kim nasıl tanımlıyor ?

Yaş ;

• Yaş yükseldikçe türban diyenlerin oranı hızla azalıyor!

          �

18-27 yaş grubunda başını kapatan kadınların % 9,3’ü kullandığım örtü türban derken, bu oran 44 yaş ve üzerinde % 3,7’ye düşmektedir.

Eğitim ;

• Eğitim yükseldikçe türban diyenlerin oranı yükseliyor! İlkokul ve daha alt eğitim gruplarında türban diyenlerin oranı % 3,8 iken bu oran orta öğrenimde % 6,8’e, üniversite mezunlarında ise % 17,9’a çıkmaktadır.

Yerleşim Tipi ;

• Büyükşehir ve kentlerde türban, kırda yöresel örtü cevapları genel ortalamanın üzerinde verilmiştir.

ÜNİVERSİTELERDE TÜRBAN YASAĞI

AÇIKLAMA:

·    �Kadınlar erkeklerden biraz daha yüksek oranda, üniversitelerde türban yasağının kaldırılması gerektiğini söylemiştir. (Erkekler; % 72, -�Kadınlar; % 74,9)

·    �18 – 27 yaş grubundaki gençler, orta ve üst yaş gruplarından daha fazla üniversitelerde türban yasağının kaldırılması gerektiğini söylemişlerdir.

·    �Eğitim yükseldikçe türban yasağının olması gerektiğini söyleyenlerin oranı hızla artmaktadır. Üniversite mezunlarının % 47’si üniversitelerde türban yasağının olması gerektiğini söylemiştir. Bu oran ilkokul ve daha alt eğitim gruplarında %18,8’dir.

·    �Eğitim ve hane halkı gelirine paralel olarak sosyal statü yükseldikçe türban yasağını savunanların oranı yükselmektedir.

·    �Üniversite öğrencilerinin�% 51,8’i türban yasağını savunmaktadır.

·    �Kentlerde ve kırda yaşayanlar, Karadeniz, İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaşayanlar üniversitede türban yasağının olmaması gerektiğini genel ortalamanın üzerinde söylemiştir.

·    �SP ve BBP’lilerin % 100’ü, AKP’lilerin % 91,4’’ü, MHP’lilerin % 82’si üniversitelerde türban yasağının kaldırılması gerektiğini söylemiştir.

3,5 YILDA NE DEĞİŞTİ ?

(Mayıs 2003’te aynı örneklemde yapılan araştırma sonuçlarıyla bu sonuçları karşılaştırdığımızda, üniversitelerde türban yasağının kaldırılmasını savunanların oranında yaklaşık 2 puanlık bir azalmanın olduğu görülmektedir.)

CUMHURBAŞKANI’NIN�EŞİ SORUN MU ?

SORU: Bildiğiniz gibi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün eşinin başı kapalı. Bir süredir kamuoyunda tartışmalar yapılıyor. Bazıları türbanın Çankaya’ya çıktığını ve dolayısıyla bunun sorun olduğunu, bazıları ise olmadığını söylüyor. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir? Sizce bu bir sorun mu, engel mi?

RESMİ TÖRENLERE EŞLERİNİ GÖTÜRMELİLER Mİ?

SORU: Başbakan ve Cumhurbaşkanı’nın başları kapalı eşlerini resmi törenlere götürüp götürmemesi kamuoyunda tartışılıyor. Sizin bu konuda ne düşünüyorsunuz, sizce eşlerini resmi törenlere götürmeliler mi?

AÇIKLAMA:

·      �Kadınlar bu soruya genel ortalamanın üzerinde cevap verememiştir. (%18,3)

• Yaş yükseldikçe götürmemeli cevabı genel ortalamanın üzerine çıkmaktadır.

• Eğitim yükseldikçe götürmemeli cevapları hızla yükselmektedir.

NAMAZ KILAR MISINIZ?

SORU: Dinin icaplarını ne kadar yerine getirebiliyorsunuz? Mesela RAMAZAN AYI DIŞINDA namaz kılar mısınız? Kılarsanız, ne sıklıkta namaz kılarsınız?

3,5 YILDA NE DEĞİŞTİ

• Kadınlar daha düzenli namaz kılıyor. (Kadın %38,3 – Erkek %20,1)

• Yaş yükseldikçe düzenli namaz kılanların oranı hızla artıyor. (18-27 %14,3 –

28-43 %25,4 – 44 yaş ve üzeri %49,8)

• Eğitim yükseldikçe düzenli namaz kılanların oranı hızla azalıyor. (-ilkokul %43,7 - Üniversite %13,4)
• Büyükşehirlerden kentlere ve kıra doğru gittikçe düzenli namaz kılanların oranı artıyor. )

ILIMLI İSLAM DEVLETİ Mİ OLUYORUZ?

SORU: Türkiye’nin laik devletten Ilımlı İslam devletine doğru yol aldığını söyleyenler var. Siz bu görüşe katılıyor musunuz?

YENİ ANAYASA TÜRBAN’I SERBEST BIRAKMALI MI?

REFERANDUMDA NE DİYECEKSİNİZ?

SONUÇ: TEK BİR ANKET SİYASETİ SAPTAMAZ

Bu anketi okuduktan sonra belki sizin içiniz rahatlamış, korkularınız azalmış olabilir. Ancak, tek bir anket siyaseti saptamaz.�Yeterli değildir. Dikkate alınacak önemli bir veridir, o kadar.

Siyaseti, toplumların bir oluşumu, bir gelişmeyi nasıl algıladıkları şekillendirir.

“Gördünüz mü, toplumu korkutuyorlarmış, kaygıların tümü yersizmiş” diyerek, yolunuza devam edemezsiniz.

Türk toplumunun küçümsenmeyecek bir bölümünün algılaması farklı. Onlarda hala kuşku ve kaygı var.

Siyasetçi, bir kesimin farklı algılamalarını da dikkate almak ve siyasetini buna göre düzenlemek zorundadır.

İktidar “bu anket bizi doğruladı” demek yerine, farklı algılamaların önüne geçecek önlemleri düşünmelidir.