Avrupa'yı Türkiye’nin bereketi doyuracak

Serik'in bereket fışkıran topraklarındaki onbinlerce dönümlük çifliğinde dünyaca ünlü bir Hollanda firmasına dev bir sera kurdurmuş. Bütünüyle bilgisayarla yönetilen 40 dönümlük bu modernserada Hollanda'dan gelen sebze tohumlarının Türkiye topraklarına adaptasyonu yapılıyor. Ahmet Gönen'in de ünlü seracı Mahmut Erüst'ün dünkü anlattıklarına ekleyeceği çok şey var.

Doğu Avrupa sebze ithal etmek için sıraya girdi

- Sebze üretiminde şu anda Kuzey Avrupa'nın büyük sıkıntısı var; ne İspanya, ne Fransa, ne de İtalya eskisi gibi kaliteli mal üretebiliyor. Birkaç sene önce yeni üretim noktaları ararken önce Kuzey Afrika'yı seçtiler. O bölgede siyasi istikrar olmadığını görüp İsrail'e yöneldiler. Ne var ki, bu ülkenin etik kalitesi iyi değil, daha fazla para görünce anlaşmayı bozabiliyor. Özellikle Hollanda bu konudan çok rahatsız olunca dünyanın en ünlü tohum, sebze, meyve firmaları gözlerini Türkiye'ye çevirdi. Şu anda Doğu Avrupa, Balkan ülkeleri bizden sebze ithal etmek için sıraya girmiş durumda. Mesela Bulgaristan'a uzun hıyar ve biber, Romanya, Yunanistan ve Sırbistan'a domates satıyoruz. Bence yakın bir gelecekte bütün Avrupa'yı Türkiye'nin bereketli toprakları doyuracak.

Domates üretiminde dünyada 5. sıradayız

- Türkiye'de üretilen sebzenin volüm olarak yüzde 60'ı domatestir. Domates üretiminde dünyada 5. sıradayız. Avrupa'dakilerden daha üstün olan modern seraların dönümünden yılda 30 tonun üstünde domates kaldırılıyor. Modern bir seranın metrekaresi 55 dolar, bu yüzden büyük yatırımları müteahhitlik firmaları yapıyor. Antalyalı çiftçi 30 senedir bu işi yapıyor ama, yatırım yapabilecek seviyeye gelmediği için toprağı dışardan gelenler alıyor. Bizim sattığımız tohumların fiyatlarını da sormuştunuz, söyleyeyim. Domates tohumunun 1000 tanesi 3 gram gelir. 1000'lik domates tohumu 50-75, biber tohumu 155-450, patlıcan tohumu 25 milyon lira. Marul tohumunun 25 gramından 22 bin tohum var, fiyatı 15 milyon lira. Hıyar tohumunun bir birinden 50 tane meyve alınır.

Artık o eski lezzeti unutun

- Yener bey, artık o eski lezzetleri unutun. Bana göre en lezzetli domates türü Süper Marmant ama, bugün hiçbir çiftçi üretmiyor. Çünkü bu domates İstanbul'a kadar yolculuğa dayanamaz, verimi de 3 tondur. 1990'da Türkiye temsilcisi olduğumuz Enza Zaden'le ‘‘lezzetli domates’’ atılımı yapacaktık ama, İsrail ‘‘Long shelf life-uzun ömürlü domates’’ grubunu bularak bizi sildi. Ondan sonra biz de aynı tür domatesi yapmaya mecbur kaldık.

Zirai ilaç Avrupa'da en büyük sorun oldu

- Gelelim kimyasal zirai ilaçlar konusuna, asıl önemlisi bu. Kimyasal ilaç Avrupa'da da büyük sorun şu anda. Fransa, İtalya gibi ülkelerde zirai ilaç kullanım miktarı bizden çok daha fazla. Bizim ekili topraklarımız onlardan daha büyük olmasına rağmen ilaç ve hormon kullanımı bakımından çok gerilerdeyiz. 60 günde semirmesi için genç danalara yapılan kanserojen etkili hormonlarla bitkilere verilen hormonlar karıştırılıp özellikle domatese haksız şekilde yükleniliyor. Asıl gözden kaçırılmaması gereken kimyasal ilaçlardır. Yener bey, bugüne kadar İsveç dahil yaptığımız ihracatının hiçbiri, İsveç dahil, hormondan dolayı geri gönderilmedi ama, ilaçtan dönen çok. Geçen yıl ihraç edilen bir konteynır hatalı ilaçlanmış biber yüzünden bütün Türkiye'nin ihracatı zarar gördü. Bunun için ihracata dayalı ürünler pratik ve yapıcı tarzda devlet tarafından kontrol edilmeli. Bazı çiftçiler sorunları bir defada çözmek için etkisi çok fazla olan sistemik ilaçlar kullanıyor, bunlar da ürünün içine işliyor. Kanserojen etkisi olduğu belirlenen bu ilaçları hasat mevsiminde kesinlikle kullanmamak lazım.