Dondurulmuş embriyo transferi hamilelik şansını artırır
Tüp bebek tedavisi kapsamında uygulanan embriyo dondurma yöntemi, gelişmekte olan embriyoların ileri bir tarihte kullanılmak üzere -196 derecede dondurulup saklanması işlemidir. Tedavide olan anne adayında düşük yumurta rezervi görülüyorsa, ailede erken menopoz hikayesi varsa, yumurta rezervini etkileyecek cerrahi müdahalelerde bulunulacaksa ya da genetik tarama yapılmasını gerektiren durum söz konusuysa embriyoların dondurulması önerilir. Embriyo dondurma işlemi gebelik elde etme şansını artırmanın yanı sıra transfer edilen embriyodan geriye kalan iyi kalitede diğer embriyoların da ilerleyen dönemlerde kullanılabilmesi için olanak sağlar. Dondurulan embriyoların çözülmesinden sonra yüksek canlılık oranları elde edebilmenin iki koşulu vardır; bunlardan biri teknolojik alt yapı ile donatılmış bir laboratuvar diğeri ise tecrübeli embriyologlardır. Bu iki faktörün sağlanabildiği merkezlerde dondurulmuş embriyolar ile gerçekleştiren tedavilerde daha yüksek başarı oranları elde edilmektedir.
EMBRİYOLAR -196 DERECEDE DONDURULARAK SAKLANIR
Laboratuvar ortamında oluşturulan embriyoların ileri bir tarihte kullanılmak üzere dondurularak saklanmasına embriyo dondurma işlemi denmektedir. Embriyolar koruyucu bir sıvı ile karıştırılarak plastik tüp ya da cam ampullere konulur ve sıvı nitrojen içerisinde -196 derecede dondurularak saklanır. Embriyolar tüm gelişim evrelerinde dondurulabilmektedir. Dondurulmuş embriyolar çözülecekleri zaman sıvı nitrojenden çıkarılır, oda sıcaklığında çözülür, koruyucu sıvıdan ayrılarak özel bir kültür ortamına alınır ve inkübatöre (embriyoların bekletildiği cihazlara) konulur. Aynı gün iyi görünen embriyolar transfer edilebilir. Embriyo dondurma işlemi ile gebelik elde etme şansı artmaktadır, aynı zamanda kalan iyi kalitede embriyolar daha sonra kullanılabildiğinden çiftler için daha ekonomik bir tedavi imkanı oluşmaktadır.
Embriyo dondurma yöntemi sadece evli çiftlere uygulanabilen bir işlemdir. Tüp bebek tedavisinde transfer sonrası kullanılmayan sağlıklı embriyolar kalmışsa, ailede erken menopoz hikayesi varsa, düşük yumurta rezervi söz konusuysa, yumurta rezervini etkileyebilecek cerrahi girişim, kemoterapi-radyoterapi tıbbi müdahaleler uygulanacaksa, çikolata kisti nedeni ile cerrahi operasyon geçirecek anne adaylarında ya da çift yakın zamanda değil ancak gelecekte çocuk sahibi olmak istiyorsa embriyo dondurma yöntemi önerilir.
Embriyo dondurma işlemi sadece tüp bebek tedavisi gören çiftler için değil kanser tedavisi görecek olup çocuk sahibi olma şanslarını korumak isteyen kişiler için de son derece önemlidir. Embriyo dondurma yönteminin faydalı olduğu bir başka durum ise embriyolarda genetik tanı yapılması planlanan vakalardır. Yüksek genetik bozukluk riski taşıyan fakat tedavide sınırlı sayıda yumurta ve embriyo elde edilebilen çiftlerde gelişen embriyolar dondurulabilir. Dondurularak biriktirilen embriyolar genetik incelemeye alınır, böylece genetik test maliyeti ciddi oranda azaltılmış olur.
DONDURMA VE ÇÖZME İŞLEMLERİNDE TEKNOLOJİK DONANIM İLE EMBRİYOLOG DENEYİMİ
Dondurulan embriyolar teknik olarak 20 yıldan fazla bir süre saklanabilmektedir ancak hukuki ve etik nedenlerden dolayı saklama süresine sınırlandırma getirilmiştir.Bu süre ülkelerin yasalarına göre farklılık gösterirken ülkemizde dondurulan embriyolar 5 yıla kadar saklanabilmektedir. Beşinci yılın sonunda çiftin izni alınarak saklanmaya devam edilmekte ya da imha edilmektedir. Embriyolarının saklanmasını talep eden çiftlerin her yıl merkeze başvurarak “embriyolarımızın saklanma süresini bir yıl daha uzatmak istiyoruz” diye dilekçeyle başvurmaları gerekmektedir.
Embriyo dondurma işlemi tüp bebek kliniğinin başarısını değerlendirmede önemli bir göstergedir. Bir merkezin ne kadar başarılı olduğu, embriyo dondurma oranları ve dondurulmuş embriyolarla elde ettiği başarılı sonuçlara bakılarak rahatlıkla görülebilir. Dondurulan embriyoların çözülme sonrası yüksek canlılık oranlarına ulaşması için teknolojik altyapı ile donatılmış laboratuvar kalitesi ve tecrübeli embriyologlar olmazsa olmaz iki koşuldur. Bu iki faktörün de sağlanabildiği merkezlerde, hem donmuş embriyolar ile gerçekleştiren tedavilerde daha yüksek başarı oranları elde edilmektedir hem de doğacak çocuklarda daha sağlıklı bir fetal gelişim gözlenir .
EMBRİYONUN DONDURULMASI DOĞACAK BEBEĞİN SAĞLIĞINI ETKİLEMEZ
Dondurulmuş embriyonun transfer edilme aşamasında dikkat edilmesi gereken nokta rahim iç zarının hazırlanması ve yeterli kalınlığa ulaşmasıdır. Embriyo transferi işlemleri genel olarak yumurtlama döneminden 2-3 gün sonra yapılmaktadır. Buradaki kriter embriyonun kaçıncı günde dondurulduğudur. Embriyonun kaçıncı günde dondurulmuş olduğu, gerçekleştirilecek transferin yumurtlamadan ne kadar süre sonra yapılması gerektiğini belirleyen unsurdur. Hastaya transfer gerçekleştirilecek güne kadar herhangi bir ilaç verilmemekle birlikte kan hormonu düzeyleri ( E2, LH ve progesteron) takip edilmektedir. Transfer gerçekleştirildikten sonra tedaviyi takip eden hekimin kararına göre progesteron destek tedavisi uygulanmaktadır. Embriyonun dondurulması doğacak bebeğin sağlığı açısından herhangi bir risk oluşturmamaktadır. Dondurulmuş embriyolarla sağlanan hamileliklerde düşük riskinin daha fazla olması gibi bir durum da söz konusu değildir. Tam aksine, yapılan bazı çalışmalar dondurulmuş embriyo transferi yapılan hastalarda düşük oranının taze embriyo transferi ile hamile kalanlardan daha az olduğunu ortaya koymaktadır.
