İstismara uğrama riskini artırıyor!

Ergen ergenlik nedir, nasıl anlaşılır ve çocukların psikolojisini nasıl etkiler? Erken ergenlik ile ilgili merak edilenleri Aile Terapisti Psikolog Pınar Ersöz Tezer anlatıyor.

Erken ergenlik kız çocuklarında sekiz yaşın altında başlaması ve fiziksel değişikliklerin olması durumudur. Kızlarda meme başlarının olgunlaşması, boyun hızlı uzaması, tüylenmelerin oluşması gibi durumlar gözlenir. Erkeklerde ise dokuz yaşın altında başlayıp fiziksel değişimlerin yaşanması durumudur. Erken ergenliği yaşayan bir çocuğa sahip ebeveynin ergenlik özelliklerini iyi bilmesi gerekir.

Ergenlik dönemi insan yaşamının en gergin, en buhranlı dönemi olarak adlandırılabilmektedir. Bu yüzden halk arasında "buhran çağı", "ateşli gençlik", " kabına sığmazlık" olarak adlandırılabilmektedir. Ergenlik sürekli bir değişimi ifade eder. Aslında her bir değişim gelişimi, bir üst basamağa çıkmayı ifade eder.

Peki, ergenlik ne zaman başlar?

Bu sürekli tartışılır ve net bir söylem açıkçası zordur. Ama ortalama 11-12’li yaşlarda başlayıp 20’li yaşlara kadar devam edebilir. Bu sebeplerden üç evreye ayrılır:

Buluğ (erinlik)dönemi: Kızlarda 11-13, erkeklerde 13-15 yaşları arasındadır.
Orta dönem: 13-15’li yaşlardan 17’li yaşlara kadar devam eder.
Son dönem: 18’li ve 20’li yaşlarda görülür.

Ergenlikte fizyolojik birçok değişiklik olduğu gibi birçok psikolojik değişiklik de görülebilir. Ergenlikte görülebilen bu değişiklikler erken ergenlikte de aynı şekilde gözlemlenebilmektedir.

Erken ergenlikte fizyolojik değişimlerin birden fazla sebebi olabilmektedir. Bunlar arasında ailevi faktörler, prematüre doğum, tümörler, hormonlu gıdaların tüketimi, protein ağırlıklı beslenme sayılabilir. Böyle bir durumla karşılaştığında anne babaların mutlaka bir çocuk endokrinoloji bölümüne başvurmaları gerekir.

Erken ergenliğin psikolojik etkileri ne olabilir?

• Çocuk akran grubu arasında uyum problemleri yaşayabilir. Akran grubunun fizyolojik gelişiminden farklı olduğundan içe kapanabilir. İletişimde ilk adımı atmada çekimserdir. Akran grubunun ilgileri ve ihtiyaçlarından uzak kalabilir.
• Akademik başarıda düşme gözlemlenebilir. Derse katılma, uyum problemleri yaşanabileceğinden bu durum çocukta ders başarısında düşmelere sebep olabilir. Bu durum giderek de artış gösterebilir.
• Cinsel istismara uğrama riski oluşabilir. Görünüş olarak genç kız-delikanlı gibi görünmelerine rağmen çocukluk döneminin özelliklerini göstermeleri ve masumiyetleri istismara uğrama riskini ortaya çıkarabilir. Erken seks objesi olarak görülebilirler.
• Öz güven problemi oluşabilir. Gruba ait olmaya dair sıkıntılar baş gösterdiğinden istek ve beklentilerini ifade etmede zorluklar yaşayabilir.
• Birçok şeyi erken yaşamanın getirdiği kronik bir mutsuzluk hali olabilir. Bu durum depresyona olan yatkınlığı ortaya çıkarabilir.

Ebeveynlerin nasıl tedbirler almaları gerekir?

Çocuklarında fizyolojik farklılıkları fark eden ebeveynler çocuk endokrinoloji bölümüne başvurmalılar. Bunun dışında çocuklarını anlamaya çalışıp, ihtiyaçlarını gözden geçirmeliler. Onları dinlemeli, konuşmaları için teşvik etmeliler. Yargılamaktan uzak durmalılar. Unutmamak gerekir ki anlamak, hak vermek demek değildir. Çocuğu anlama çabası, onu kazanmanın ilk basamağıdır. Ebeveynlerin çocuklarına cinsel eğitimi beş yaştan itibaren vermeleri faydalıdır. Eğer cinsel eğitim verilmemiş ve çocukta erken ergenlik gözlemlenmişse zaman kaybetmeden çocuğa mahremiyetin anlatılması gereklidir. Riskli bir durumda ne yapılacağı öğretilmelidir. Sportif faaliyetler ve grup sporlarına yönlendirilmeli, yeterli yönleriyle yüzleştirilmelidirler. Ebeveynler problemlerle baş etmekte zorluk yaşıyorlarsa mutlaka bir psikoloğa başvurmalıdırlar.