Azospermi nedir? Azospermi nasıl tedavi edilir?

Kısırlık, kadın kaynaklı olabileceği gibi erkek kaynaklı da olabilir. Bu nedenle sperm kalitesinin; diğer bir deyişle sperm sayısının, hareketliliğinin ve morfolojisinin değerlendirildiği spermogram testi, infertil çiftler için önemli bir teşhis aracı olarak ön plana çıkar.  

Bu yazımda azospermi hakkında bilinmesi gerekenlerle ilgili sizlere bilgi aktaracağım. “Azospermi nedir?”, “Azospermi nedenleri nedir?”, “Azospermi nasıl teşhis edilir?” ve “Azospermi nasıl tedavi edilir?” gibi en çok merak edilen soruların yanıtları sizi bekliyor.   Azospermi Nedir?  

AZOSPERMİ NEDİR?

Azospermi, ejakülatta sperm bulunmaması durumu olarak tanımlanabilir. İnfertil erkeklerin yaklaşık %15’inde görülen ve teşhis edilmesi halinde mutlaka ileri tetkiklerle değerlendirmesi gereken azospermi, herhangi bir şikayete ya da belirtiye neden olmaz. Bu nedenle çiftler çocuk sahibi olmak isteyene kadar azospermi varlığının teşhis edilmesi ne yazık ki mümkün değildir.  

AZOSPERMİ NEDENLERİ NELERDİR?  

Azospermi,  tıkanıklığa bağlı azospermi ve tıkanıklığa bağlı olmayan (sperm üretimine bağlı) azospermi olmak üzere iki ayrı kategori altında incelenir. Azospermi nedenleri de bu kategoriler dahilinde sınıflandırılır.  

1. Tıkanıklığa Bağlı Azospermi (Obstrüktif Azospermi) Nedenleri  

Tıkanıklığa bağlı Azospermi görülen erkeklerde, sperm üretiminde bir sorun yaşanmamasına rağmen spermin ejakülatla birlikte dışarı boşaltılmasını sağlayan kanallarda tıkanıklık bulunur. Genel anlamda üreme sistemindeki tıkanıklıklar nedeniyle oluşan obstrüktif azospermi sorunu yaşayan hastaların ejakülat hacminde de azalma meydana gelebilir. Kistik fibrozis, epididimde görülen enfeksiyonlar, prostat operasyonu geçirilmesi, meni kanalındaki tıkanıklıklar ve geriye boşalma problemi obstrüktif azospermi nedenleri arasında gösterilebilir.  

2. Tıkanıklığa Bağlı Olmayan Azospermi Nedenleri

Azosperminin bu türünde sperm üretiminde bir sorun vardır; testisler ya hiç sperm üretmiyordur ya da sperm üretimi çok düşük seviyede gerçekleşiyordur. Testislerde ya da sperm üretimini kontrol eden hormonlarda doğuştan ya da sonradan meydana gelen anomaliler tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi nedenleridir. Klinefelter sendromu, zamanında tedavi edilmeyen inmemiş testis hastalığı, tedavi edilmeyen varikosel Problemi, geçirilen idrar yolu enfeksiyonları ve kemoterapi öyküsü gibi çeşitli durumlarda sperm üretimi zarar görerek azospermi ortaya çıkabilir. 

AZOSPERMİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?  

• Azospermi teşhisi için semen analizi olarak da adlandırılan spermiogram testinin yapılması gerekir. Spermiogram sonuçlarına göre ejakülatta sperm bulunmuyorsa kişide azospermi varlığından bahsedilebilir.  
• Azospermi varlığı teşhis edildikten sonra ve azospermi tedavisine geçmeden önce kişide azospermiye neden olan temel faktör belirlenmelidir.
• Azosperminin tıkanıklığa bağlı olup olmadığının teşhis edilmesi için hastaların geçmiş öyküleri mutlaka dinlenmelidir; meslekleri, genetik yatkınlıkları, çevresel faktörler, geçirdikleri hastalıklar veya ameliyatlar hakkında bilgi edinilmelidir.  
• Teşhis sürecinde testisler de mutlaka değerlendirilmeli, sperm kanallarında tıkanıklık olup olmadığına bakılmalı ve varikosel rahatsızlığı sorgulanmalıdır.
• Hastaya hormon testlerinin yapılması ve hormon testleri sonuçları doğrultusunda genetik testlerin de uygulanması gerekebilir.  

AZOSPERMİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?  

Azospermi tedavisi, hastada azosperminin hangi türü olduğuna göre değişiklik gösterebilir. Azospermi hastalıktan ziyade sonuç olarak değerlendirilmesi gereken ve tespit edilebilen bir erkek kısırlığı durumudur. Menide sperm bulunmamasına neden olan faktöre göre belirlenen azospermi tedavisi kişiye özel planlanır ve erkek infertilitesi sorununa çözüm aranır.   Eğer tıkanıklığa bağlı azospermi söz konusuysa tıkanıklığı yaratan nedeni ortadan kaldırmak için cerrahi yöntemlere başvurulması gerekir.  

Azosperminin nedeni sperm üretimi ile ilgili olduğu takdirde ise yine sorunun kaynağına inilmesi gerekir. Hormon problemleri azospermiye neden oluyorsa hormon tedavisi uygulanabilir. Aynı şekilde azospermi nedeni varikosel
hastalığı ise mikrocerrahi varikosel ameliyatı ile testis fonksiyonlarının iyileştirilmesi amaçlanır. Testis içindeki kanallarda sperm üretimi yoksa, hastaya verilecek bazı ilaç tedavileri ile sperm üretimi yeniden sağlanabilir. 

[fotogaleri=2746,2096,2557]