Oya Armutçu

Kira vergisi rehberi 1

11 Mart 2024
Mart ayı vergi beyannamesi ayı. Milyonlarca kişiyi ilgilendiren kira gelirleri ve vergilendirilmesi bu yıl da beyan dönemi olan mart ayında gündemde.

Bu konuda okurlarımdan çok sayıda soru geliyor. Kira vergisiyle ilgili merak edilenleri vergi hukuku uzmanı avukat Dr. Burak Aslanpınar’a sordum.

BEYANNAME VERMEK İÇİN SON TARİH 31 MART

- Kira geliri beyannamesi ne zaman veriliyor?

2023 yılı için elde edilen kira gelirinin beyannamesinin 31 Mart’a kadar verilmesi gerekiyor.

- Kira geliri sadece konutlar için mi ödeniyor?

İşyeri, arazi, gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, imtiyaz hakları, telif hakları, motorlu araç kiraları da vergilendirilir. Ancak konut kira gelirlerinin vergilendirilmesi çok daha fazla kişiyi ilgilendirmesi ve bu yıl Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sıkı takip ve denetimi olması nedeniyle gündemde kalıyor.

-

Yazının Devamını Oku

Arabulucuyla 70 bin çözüm

4 Mart 2024
Konut kiralarına yüzde 25 zam sınırı 1 Temmuz’da sona eriyor.  Kira artışındaki uyuşmazlıklar 1 Eylül 2023’te arabuluculuk kapsamına alınmıştı. Bu süreçte 129 bin 259 kira uyuşmazlığından 69 bin 239’u anlaşmayla çözümlendi. Arabulucular, ev sahipleri ve kiracıları  yüzde 25’in üzerindeki kira zammında da anlaştırmaya başladı.

EV sahipleri de kiracılar da konut kiraları için 1 Temmuz’a kilitlenmiş durumda. Konut kiralarına getirilen yüzde 25 zam sınırının süresi 1 Temmuz’da doluyor. Peki, hükümet 1 Temmuz’da yasal düzenleme yapmazsa ne olacak? Bu hafta okurlarımın  sorularını yanıtlamak istiyorum. 

KRİTİK TARİH 1 TEMMUZ

- 1 Temmuz’a kadar nasıl olacak? Yasal düzenleme 1 Temmuz’a kadar uygulanmaya devam edeceği için bu tarihe kadar yenilenen kira dönemlerinde yüzde 25 zam sınırı uygulanması sürecek. Konutlarda 2 Temmuz’dan önce yenilecek kontratlar yönünden yasal kira artışı yüzde 25’i geçemeyecek.

- Zorunlu arabuluculuk neden getirildi? Patlayan kira uyuşmazlıklarını çözmek, yargının iş yükünü hafifletip, vatandaş yönünden daha hızlı çözüm sağlamak amacıyla kira uyuşmazlıkları dava şartı olarak zorunlu arabuluculuk kapsamına alındı. Kira dışında, kat mülkiyeti hukuku, komşululuk hukuku, ortaklığın giderilmesi ve tarımsal üretim uyuşmazlıklarında dava şartı olarak arabuluculuk kapsamına alındı. Bu uygulama 1 Eylül 2023’te devreye girdi.

ARABULUCUYA 172 BİN 444 BAŞVURU

- Arabulucu kira uyuşmazlıklarını nasıl çözüyor? İlamsız icra yoluyla tahliye hariç kiralananın tahliyesi, kira bedelinin tespiti, kira uyarlama davaları, kiracı ve kiralayan (mal sahibi) arasındaki her türlü alacak ve tazminat talebine ilişkin uyuşmazlıklarda dava açmayı düşünen kiracı da mal sahibi de arabuluculuğa gidebiliyor. Arabulucu ön görüşme yaptığı tarafları bir araya getiriyor. İmzalanan anlaşma tutanağı mahkeme ilamı niteliğinde olduğu için o konuda dava açılamıyor. Anlaşmaya varılamaması halinde de uyuşmazlık tutanağa bağlanıyor, dava açmak isteyen taraf, bu tutanağı dava dilekçesine ekleyerek davasını açabiliyor.

- Arabulucuda ücret tarifesi nasıl? Arabulucuya başvuru ücretsiz ancak anlaşma sağlanırsa; Adalet Bakanlığı 2024 Arabuluculuk Ücret Tarifesi’ne göre belirlenen arabuluculuk ücreti taraflarca yarı yarıya ya da anlaştıkları şekilde ödeniyor. Anlaşma sağlanamaması halinde ise iki saate kadar olan arabuluculuk ücretini devlet karşılıyor.

-

Yazının Devamını Oku

‘Kötü komşu’dan kurtulma yolları

26 Şubat 2024
Komşunuz mülk sahibi. Gürültü yapıyor, hiçbir uyarıya kulak asmıyor. Hatta, gürültü yapmaması için hâkimin verdiği tedbir kararını bile dinlemiyor. Aidatı ödemiyor. Defalarca aidat borcu yüzünden icraya veriliyor. Sitede artık o istenmeyen komşu... Böyle bir komşudan hukuki olarak kurtulmanın bir yolu var mı?

Okurum İ.U., sitelerindeki kötü komşudan kurtulmanın prosedürünü öğrenmek istiyor. Attığı e-posta bakın şöyle:

“Yazılarınızı okurken kötü komşu ile ilgili bir yazınızda ‘Son çare, birleşip o daireyi satın alarak kötü komşunuzdan kurtulabilirsiniz’ şeklinde bir yorumunuza denk geldim. Bunu yapabilmek için izlenmesi gereken yol nedir? Nereye başvurmak gerekir?”

Okurum S.D. ise sürekli aidat, sıcak su, yakıt, ortak alan elektrik ödemelerini yapmayan, bu yüzden defalarca icralık olan site sakinine karşı ne yapabileceklerini soruyor.

Bu sorularınızı İstanbul Barosu avukatı Mustafa Şeref Kısacık’a yönelttim. Avukat Kısacık’ın yanıtları ve kötü komşuya karşı izlenecek prosedür şöyle:

“Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre (KMK) ortak gider ve bunu karşılamak üzere toplanacak avansların kat maliklerince zamanında ödenmesi, anataşınmazdaki ortak işlerin ve hizmetlerin düzenli olarak yürütülmesi için şarttır. Bu yüzden KMK 20. ve 25. maddesinde ortak yer ve hizmetlerin aksamadan yürütülmesi için gerekli gider ve avansın zamanında eksiksiz ödenmesini sağlamak, kat maliklerinin bu konudaki savsaklamasını önlemek açısından belli yaptırımlar vardır.

ORTAK GİDERLERİ DAVA VE İCRA TAKİBİ YOLUYLA ÖDETİN

Okur S.D.’nin sorusundaki gibi payına düşen ortak giderleri ve ortak giderler için toplanacak avansı ödemeyen kat malikleri aleyhine, yönetici tarafından dava açılabileceği gibi icra takibi de başlatılabilir. Eğer yönetici görevini yapmıyorsa her bir kat maliki de, ortak gider borcunu ödemeyen diğer kat maliklerine karşı icra takibi başlatma ve dava açma hakkına sahiptir.

Yazının Devamını Oku

Değerli konut vergisi

19 Şubat 2024
Değerli Konut Vergisi’nin beyan edilmesi için son gün 20 Şubat Salı.

Peki Değerli Konut Vergisi ne demek?

Bu vergi Emlak Vergisi’nden farklı mı?

Bu vergiyi kim nasıl ödemekle yükümlü?

Süresinde beyanda bulunmayan ceza ve faiz öder mi?

LÜKS KONUT VERGİSİ

Pek bilinmeyen Değerli Konut Vergisi hakkında merak edilenleri vergi hukuku uzmanı Avukat Dr. Burak Aslanpınar’a sordum. Avukat Aslanpınar’a sorularım ve yanıtları bakın şöyle:

-Değerli Konut Vergisi nedir?

Avukat Aslanpınar: Gayrimenkulle ilgili gelir vergisi, KDV, emlak vergisi, çevre ve temizlik vergisi gibi çok sayıda verginin yanında kısa süre önce yürürlüğe giren ve pek bilinmeyen yeni bir vergimiz daha oldu:

Yazının Devamını Oku

Sosyal medyadan hakarete ön ödeme

12 Şubat 2024
Yeni yargı paketine göre sosyal medyadan hakaret suçunda artık mağdur ile failin uzlaştırılması yoluna gidilmeyecek. Savcılık günlüğü 100 TL’den para cezası verecek ve ön ödeme tebligatı çıkaracak.  Para cezası ödenince takipsizlik verilecek. Böylece fail hakkında dava açılmayacak ve dosya kapanacak. Avukat Bekir Şabahat’a göre uygulamayla “Parasını verir, hakaret ederim” algısı oluşabilir.

YEREL seçimden önce çıkarılması beklenen yeni yargı paketinde satır arasında kalan çok önemli bir değişiklik yer alıyor. Buna göre, sosyal medyada işlenen hakaret suçları uzlaştırma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alınacak. 

Bu suçlar için getirilecek yeni yargılama modeli büyük tartışma yarattı. Önce paketteki bu düzenlemenin detaylarına göz atmak gerekiyor.

- UZLAŞTIRMA KALKACAK: Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) ‘hakaret’ başlıklı 125/2 maddesinde değişiklik yapılacak. Bu suçlar uzlaştırma kapsamından çıkarılacak ve ön ödeme kapsamına alınacak. Düzenleme aynen yasallaşırsa; sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçlarında mağdurun şikâyeti üzerine fail hakkında soruşturma işlemleri başlatılacak. Şikâyete tabii olan hakaret suçunda şikâyet süresi 1 yılı geçemeyecek.

- GÜNLÜK 100 TL PARA CEZASI: Şüphelinin kimlik tespiti yapılarak ön ödeme belgesi gönderilecek. Ön ödemenin alt sınırı 3 ay 15 gün hapis olacak. Hakaret suçu TCK’nın 125/3 maddesi kapsamında ve kamu görevlisine karşı işlenmişse 1 yıl 2 ay (365+60 gün hapis) olarak uygulanacak. Bu alt sınırın karşılığı para cezası günlük 100 TL üzerinden hesaplanarak  faile ön ödeme belgesi bildirilecek.

- ÜÇ TAKSİTTE ÖDENECEK: Fail, sosyal medyadan işlediği hakaret suçundan kurtulmak için ön ödeme yapacak. Ön ödemede belirtilen para üç eşit taksit halinde ödenebilecek. Ön ödemenin yapılmasıyla ilgili savcılık takipsizlik kararı verecek.  Örneğin sosyal medyadan yaptığı hakaret yüzünden 3 ay 15 gün hapis cezası verilmesi gerektiği belirlenen bir failin cezası, günlüğü 100 TL’den 10 bin 500 lira olarak belirlenecek. Bu miktar faile ön ödeme belgesinde bildirilecek. Ceza tutarı 3 bin 500’er TL şeklinde üç eşit taksitte ödenebilecek.

- RIZA ARANMAYACAK: Ön ödeme sürecinde mağdurun rızası aranmayacak. Ön ödeme şartını 10 gün içinde yerine getirenlere savcılıkça otomatik takipsizlik kararı verilecek. Artık fail hakkında ceza davası açılmayacak ve dosya kapatılacak.

-

Yazının Devamını Oku

A’dan Z’ye aidat rehberi

5 Şubat 2024
Kat malikleri yüksek aidatı ödemek zorunda mı? Fahiş aidata karşı ne yapılabilir? Aidattan kim sorumlu? Ev sahibi mi kiracı mı? “Evim boş aidat ödemem” demek mümkün mü? A’dan Z’ye aidat sorularınızı İstanbul Barosu avukatlarından Mustafa Şeref Kısacık yanıtladı.

"Siteden daire alırken mevcut ve olası aidat miktarlarını hesaba katın. Örneğin 3-4 giriş kapısı, 5-6 tane yüzme havuzu varsa bu kadar büyük bir sitede aidatların yüksek olması kaçınılmazdır. Çok sayıda tesisi, personeli olan merkezi sistemle ısınan, lüks bir siteden daire alıyorsanız yüksek aidat ödemek zorunda kalacağınızı baştan kabullenmiş olursunuz. 

KİM NASIL BELİRLER

Yıllık aidat nasıl belirlenir? Genellikle yönetim kurulu tarafından o yıl yapılacak yatırım ve demirbaş alımı gibi işler, personel ücretleri, ortak alanların aydınlatma-ısınma, bakım-onarım giderleri, yönetim-muhasebe-danışmanlık giderleri gibi giderler ile geçen dönemde gerçekleşen giderler güncel koşullar ve olası fiyat artışları gibi etkenler dikkate alınarak bir yıllık genel bütçe (işletme projesi) yapılır. Bu işletme projesi Genel Kurul’da (GK) görüşülür ve karara bağlanır. İşletme projesi doğrultusunda Yönetim Planı’ndaki (YP) yasal düzenlemeye, YP’de bir düzenleme yoksa KMK’nın 20. Maddesi’ne göre hesap yapılarak her bağımsız bölümün aylık ödeyeceği miktar aidat belirlenir.

Aidat paylaşımında Yönetim Planı önemli mi? Aidatın hakkaniyete uygun paylaşılmasını temin için YP’nin çok özenli ve sitenize özgü hazırlanmasını sağlamalısınız. İnşaat aşamasında bir konut alıyorsanız YP’nin hazırlanmasında etkin olmaya çalışmalısınız. Bunu satış sözleşmesine koymalısınız. Arsa sahibiyseniz de aynı şekilde yazılı onayınız olmadan inşaatın yapımını üstlenen yüklenicinin YP’yi tapuya veremeyeceğini yazabilirsiniz. Her iki halde de buna uyulmaması halinde yüklü miktarda cezai şart eklersiniz.

Yönetimin aidatı artırma yetkisi var mı?  Ödenecek aidatın miktarını da belirleyen işletme projesi, çoğunlukla yönetici/yönetim kurulu tarafından hazırlanıyorsa da esas olarak aidat miktarının ne olacağına Kat Malikleri Kurulu karar veriyor.  GK’ya katılan malikler işletme projesini kabul etmişse; katılmayanlar da kendilerine tebliğ edildiğinde iptal davası açarak mahkemeden işletme projesinin iptaline ilişkin bir karar veya uygulamanın durdurulmasına ilişkin bir tedbir kararı almamışlarsa; işletme projesi ile belirlenen yeni dönem aidatının artışı herkes tarafından kabul edilmiş olur. İşletme projesini Yönetim Kurulu hazırlamışsa ve bunu tebliğ alan malikler 7 gün içerisinde itiraz etmemişlerse, o işletme projesi de kesinleşmiş sayılır.

YÖNETİCİ ZAM YAPABİLİR Mİ

Yönetici ek bütçe hazırlayabilir mi? Aidat zammı yapabilir mi?

Yazının Devamını Oku

Spor salonu mağduruna hak rehberi

29 Ocak 2024
Çankaya İlçe Tüketici Hakem Heyeti, ‘spor salonu’ mağdurları için önemli bir karara imza attı. Heyet, Ankara’da ünlü bir zincir spor salonuna üye olan ancak salon tadilata girince Çankaya’da başka bir şubeye yönlendirilen U.D.’yi haklı bularak bir yıllık ücretin iadesine karar verdi.

Ankara, İstanbul, İzmir başta birçok kentin çeşitli semtlerinde hizmet veren zincir spor kulüplerinden bekledikleri hizmeti alamayan okurlarımdan şikâyetler geliyor. Önce okurum U.D.’nin Çankaya İlçe Hakem Heyeti’ne yaptığı o başvurusu: “... Spor Kulübü ile 14 Ocak 2023’te bir yıl taahhütlü üyelik yenilemesi yaptım. Bana bütün kulüpleri kapsayan bir yıllık üyelik paketi verdiler. Aylık 523.8 TL taksitlerle toplamda 6 bin 285 TL ödedim. Bu kulübü evime yakın mesafede olduğu için tercih ettim. Şirket, geçen haziranda kulübü yenileme kararı aldı. Bana da 30 Mayıs’ta tadilata girildiği şeklinde mesaj gönderildi. 4 Haziran 2023 günü tuvalet ve banyosu kullanılamayarak tadilata başlanan spor salonu, 24 Haziran’da da 1 Ağustos tarihine kadar tamamen kapatıldı. 1 Ağustos 2023 tarihinde açılan spor kulübü bu kez de ayıplı bir şekilde hizmet vermeye başladı.  Islak alandaki pisuvarlar hizmete açılmadı. Duş alanların eğimi yanlış yapıldığından zeminde yoğun su birikintileri yaşandı. Tesisatların yanlış bağlanması nedeniyle duşlarda sorun yaşandı. Üyeler sağlıksız koşullarda duş ihtiyacını zorlukla karşılayabildi. 

ARABAMLA GİTMEK ZORUNDA KALDIM

Evime 800 metre uzaklıktaki kulübe gidemedim. Başka bir şubeye araba ile gitmek zorunda kaldım. Ancak uzaklığından dolayı da haftada 3-4 gün olan kulüp kullanım sıklığım azaldı. 6-30 Temmuz tarihleri arasında sadece sekiz kez diğer kulübü kullanabildim. Kulüp tarafından yaşanılan mağduriyetimin artı ekstra ay üyelik veya mağduriyet yaşatılan günlerin ücret iadesi şeklinde karşılanmasını saygılarımla arz ederim.”

HAKEM HEYETİ HAKLI BULDU

Çankaya İlçe Tüketici Hakem Heyeti, 25 Aralık 2023’te şikâyette bulunan U.D.’yi haklı buldu. Kararda, “ayıplı hizmet”in, “sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmet” olduğu vurgulandı. Kararda, tüketicinin spor salonunu tadilatta olduğu süre içinde kullanamamasını ve evine daha uzak bir başka şubesine araba ile gitmek zorunda kalmasını, sözleşmeye aykırı “ayıplı hizmet” kabul etti. Hakem heyeti, uyuşmazlık tutarı ve taksitle ödenen bir yıllık üyelik ücreti olan 6 bin 285 liranın tüketiciye geri ödenmesine karar verdi.

KARAR NE ANLAMA GELİYOR

Üye oldukları spor salonundan, imzaladıkları sözleşmedeki yazılı hizmetleri belirlendiği şekilde alamayan spor salonu mağduru tüketiciler yönünden bu karar lehe örnek niteliği taşıyor. Tüketicilerin 2024 yılı için 104 bin liralık parasal sınırın altındaki uyuşmazlıkların çözümü için il ve ilçe hakem heyetlerine başvurarak hak aramaları gerekiyor.

TEK TIKLA VE ÜCRETSİZ

Yazının Devamını Oku

Kısa dönemli ‘ev’ kiralamada yeni dönem

22 Ocak 2024
Turizm, eğitim, iş, sağlık, spor ya da başka amaçla yapılan 100 gün ve altındaki kısa dönem konut kiralamaları nasıl yapılacak? İzin belgesi almak için kim, nereye ve nasıl başvuracak?

1 Ocak’ta yürürlüğe giren yeni kanuna ilişkin gelen tüm soruları vergi uzmanı Avukat Dr. Burak Aslanpınar yanıtladı. 

-Yeni kanunun kapsamı ne? Kısa süreli konut kiralamalarda kurallar 1 Ocak 2024’te yürürlüğe giren 7464 sayılı kanun ile silbaştan yazıldı. Söz konusu kanunun adında “Konutların turizm amaçlı kiralanması” ifadesi yer alıyor. Ancak bu kanun yalnızca turizm bölgelerindeki değil kısa süreli günlük, haftalık, aylık, sezonluk konut kiralamalarının tamamını ilgilendiriyor.

-İzin belgesi alınması gerekiyor mu? Tapu sicilinde konut amaçlı kayıtlı olan veya üzerinde konut amaçlı kat irtifakı ya da kat mülkiyeti bulunan her türlü bağımsız bölüm yeni düzenlemenin kapsamı dahilinde. Tapuda “mesken”, “ev” ya da “konut” ifadeleri varsa ve bu konut 100 gün veya altında süreli kiralanacaksa ‘izin belgesi’ alınması gerekiyor.

-Yapı kayıt belgesi varsa durum ne? Tapuda “arsa”, “tarla”, “bahçe” gibi ifadeler olmasına karşın bu gayrimenkul hakkında imar affı kapsamında düzenlenen “yapı kayıt belgesi”nde “konut” veya “ev”şeklinde ifadeler bulunuyorsa kısa dönemli kiralama yapılabilir. Ancak  yine ‘izin belgesi’ alınması gerekir.

KİM NEREDEN NASIL ALACAK

-İzin belgesi için nereye başvurulacak?

Yazının Devamını Oku