ABD’de ilk kez bir başkan yargılanıyor: Trump’a ‘teslim ol’ çağrısı

Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2016 adaylık kampanyası sırasında eski porno yıldızı Stormy Daniels’a yapılan “sus payı” ödemesiyle ilgili resmen suçlandı. Böylece Trump, hakkında iddianame hazırlanan ve federal mahkemelerde resmi suçlamayla karşı karşıya kalan ilk başkan oldu. Süreci “siyasi saldırı” olarak niteleyen Trump, kararı Florida’daki evi Mar-a-Lago’dayken öğrendi.

SALI TESLİM OLACAK

Avukatlarına “teslim olması” çağrısı iletilen eski Başkan’ın, gelecek salı günü New York’a giderek mahkemeye çıkması bekleniyor. Donald Trump’ın teslim olmayı reddetmesi gibi aşırı bir durumda ise ne olacağı belirsiz. Trump’ın Cumhuriyetçi partisinden olan Florida Valisi Ron DeSantis, böyle bir senaryoda New York’tan kendisine talep gelirse Trump’ın iadesine “yardımcı olmayacaklarını” şimdiden ilan etti.

20’DEN FAZLA SUÇLAMA

New York eyalet kuralları gereği sanık ilk duruşmaya çıkmadan iddianamenin tüm detayları açıklanmayacak olsa da Amerikan basınına konuşan kaynaklar dosyada 130 bin dolarlık sus payı ödemesiyle ilişkili 20’den fazla suç isnatı olduğunu belirtti. Kararın duyulması sonrası Trump’ın New York’ta ikamet ettiği oteli ve Florida’daki evi önünde toplanan az sayıda destekçisi eski Başkan lehine gösteri yaptı. Donald Trump, 18 Mart’ta yaptığı bir paylaşımda 21 Mart Salı günü tutuklanmayı beklediğini söyleyerek destekçilerini protesto için sokağa çıkmaya çağırmıştı.

TRUMP: TERS TEPER

Karar, Trump’ın siyasi geleceği üzerinde hukuki engel oluşturmasa da kamuoyu algısı açısından sonuçları izleniyor. İlk değerlendirmede eski Başkan, “cadı avı” olarak nitelediği gelişmenin geri teperek Başkan Joe Biden’a zarar vereceğini savundu. Geçen ay yapılan bir ankete göre Cumhuriyetçiler içinde Trump’a destek yüzde 43 seviyesinde. Onu yüzde 31’le henüz adaylığını açıklamamış olan Florida Valisi Ron DeSantis izliyor. Trump hakkında seçim sonuçlarına müdahale ve 6 Ocak Kongre baskınındaki rolüne dair devam eden başka yargı süreçleri de var.   (Razi CANİKLİGİL)

İŞTE SKANDALIN MERAK EDİLENLERİ: TRUMP NEYLE SUÇLANIYOR

ABD’de bir kişiye sahip olduğu bilgileri gizli tutması için ödeme yapmak suç değil. Ancak Trump’ın bu ödemeyi “yasal masraflar” olarak kaydettirmesi sahtekârlık sayılıyor. Ayrıca ödemenin Trump’ın başkan seçilmesinden kısa süre önce yapılması, seçmen tercihini etkileyebilecek bilginin gizlenmesini önleyen ilgili seçim yasasının ihlali sayılıyor.

TRUMP VE DANIELS ARASINDA NE YAŞANDI

Trump, o zamanlar 27 yaşında olan Stormy Daniels ile Temmuz 2006’da Nevada’daki bir golf turnuvasında tanıştı. İddiaya göre Daniels, o akşamı Trump’ın otel odasında geçirdi. Eski Başkan bu iddiayı birkaç kez yalanladı. O dönemde Trump’ın eşi Melania daha yeni doğum yapmıştı. Trump 2016 seçimlerine adaylığını koyunca Daniels, hikâyesini magazin dergilerine satmak istedi. Konudan haberdar olan Donald Trump, sessiz kalması için eski porno yıldızına avukatı aracılığıyla 130 bin dolar ödeme yaptı.

OLAYDA KİMLERİN ADLARI GEÇİYOR

ABD tarihinin en önemli yargı süreçlerinden biri Trump dışında 3 kişinin isimlerini manşetlere taşıdı:

- Stormy Daniels: Gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels, Trump ile cinsel ilişkiye girdiğini, sonrasında bu konuda konuşmaması için Trump’ın avukatından 130 bin dolar aldığını öne sürüyor.  Daniels, konuşmaması için Trump’ın ekibinin kendisini fiziksel şiddet ve davalarla da korkutmaya çalıştığını iddia ediyor.

- Trump’ın eski avukatı Michael Cohen: Trump adına 130 bin dolarlık ödemeyi yapan kişi. Cohen, porno yıldızı Daniels ve yine Trump’la ilişkisi olduğunu iddia eden eski Playboy modeli Karen McDougal’a yapılan ödemelere aracılık ederek seçim kampanyasına dair finansman kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle 2018’de 3 yıl hapis cezası aldı. Yargılama sürecinde savcı Alvin Bragg için önemli bir tanık olacağı değerlendiriliyor.

- Manhattan Bölge Savcısı Alvin Bragg: Trump’ın sert sözlerle hedef aldığı Bragg, soruşturmayı başlatan ve yürüten isim.

TRUMP YENİDEN ADAY OLABİLİR Mİ

Donald Trump, 2024 yılında yapılacak seçimler için aday adaylığını çoktan ilan etti ve kampanya sürecine başladı. Daha önce, mahkeme kendisini suçlu bulsa da seçimde yarışacağını ifade etmişti. Nitekim ABD yasaları başkanlık yarışı için temiz bir sicil şart koşmuyor. ABD anayasına göre şu 3 şartı sağlayan herkes başkanlık için yarışabilir: “Doğuştan ABD vatandaşı olmak”, “En az 35 yaşında olmak”, “En az 14 yıldır ABD’de ikamet etmek”. Bunlara bir de iki kez başkanlık yapan isimlerin yeniden yarışmasını engelleyen hüküm ve görevden alınan başkanın bir daha seçilememesi yönündeki kısıtlamalar ekleniyor. Sadece bir dönem başkanlık yapan Trump, görevdeyken Temsilciler Meclisi’nce iki kez azledilmiş ancak ikisinde de Senato tarafından aklanmıştı. Yani bu kısıtlamalara da takılmıyor.

KELEPÇE TAKILACAK MI

Eski başkan da olsa Trump, salı günü mahkemeye teslim olduğunda her Amerikan vatandaşı gibi parmak izi örneği verecek, sabıka kaydı için fotoğrafları çekilecek. Ancak bu işlemler sırasında kelepçeli olup olmayacağı belirsiz. Standart uygulama bu işlemler sırasında zanlının kelepçeli olması yönünde olsa da 76 yaşındaki Trump’a bir istisna yapılması muhtemel. Bu arada Gizli Servis ajanlarından oluşan korumaları, tüm süreçte Başkan’a eşlik etmeyi sürdürecek.

BÜYÜK JÜRİ NEDİR

Trump hakkında iddianame hazırlanması kararı ilk birkaç denemede toplanamayan büyük jüri tarafından verildi. Savcılar tarafından bir konuda dava açmaya yeter kanıt olup olmadığını saptamaları için başvurulan büyük jüri 23 üyeden oluşuyor. Amerikan filmlerinde görmeye alışık olduğumuz duruşma jürisi gibi oybirliğiyle değil, oyçokluğuyla karar alabiliyorlar. Duruşmalara katılan jüri kişinin suçlu olup olmadığına karar vermek gibi daha ciddi bir iş yaparken, büyük jüri “suçlu olabilir” gibi daha esnek bir yaklaşımla hareket ediyor.  (Muhammed Kafadar)