Bebeğe su vermeye ne zaman başlanmalı?

Su, vücudun işleyişinde hayati öneme sahiptir. Bebeğin su dahil bütün ihtiyaçları, ilk 6 ay anne sütünden karşılanır. Çocuğun anne sütü alamadığı durumlarda da dışarıdan su takviyesi gerekir çünkü bebek mamaları uygun şekilde hazırlandıklarında büyük oranda su içerir ve çocuğun su ihtiyacını karşılar.

BEBEĞE NE ZAMAN SU VERMEYE BAŞLANMALI?

Bebeğin ek gıdaya başlaması ile su da verilmeye başlanmalıdır. Yenilen ek besinlerin miktarı arttıkça ve kıvamı katılaştıkça bebeğin sıvı ihtiyacı da artar. Tercih edilebilecek en doğal sıvı kaynağı sudur.

BEBEĞE VERİLEN SU HANGİ ÖZELLİKLERE SAHİP OLMALI?

Kullanılan suyun temizliği ve içerdiği elektrolit yükü önemlidir. Her koşulda suyun temiz ve mikropsuz olduğundan emin olmak gerekir. Bebeğin içeceği su, bebeklere özel üretilmiş ‘düşük mineralli su’ olmalıdır. Bebeklerin özellikle ilk 6 ay boyunca henüz gelişmeyen böbrek fonksiyonları için gerek mama hazırlarken gerek 6 aydan sonrası için düşük sodyumlu sular tercih edilmelidir. Suyun kokusu ve tadı nötr olmalıdır. İlk gelişen duyular koku ve tat alma olduğu için kullanılan su, mamanın tadını değiştirmemeli ve içme suyu olarak bebekte kötü bir tat algısı oluşturmamalıdır. Ayrıca suyun güneşte kalmamış olması da önemlidir.

BEBEĞİN SU İHTİYACI NE KADARDIR? BEBEĞE VERİLEN SUYUN YETERLİ OLUP OLMADIĞI NASIL ANLAŞILIR?

Yetişkinlerde vücut ağırlığının yüzde 50-60'ını su oluşturur. Bu oran normal zamanda doğmuş bebeklerde %70, erken doğmuş bebeklerde %80'e kadar ulaşır. Bebeğin ihtiyaç duyduğu su miktarı yaşa göre değişir, kg başına ortalama 100-150 ml. arasındadır.
Bebeğinizin yeterli sıvı alıp almadığını idrarını takip ederek anlayabilirsiniz. Bebeklik döneminde günde 5-6 ıslak bez, 2 yaştan sonra 4-5 kere çiş yapması bebeğinizin yeterli sıvı aldığının göstergesidir.

SUYUN VÜCUTTAKİ İŞLEVLERİ

• Yenilen besinlerin sindirimi, emilimi ve hücrelere taşınmasını sağlar.
• Hücrelerin, dokuların organ ve sistemlerin çalışması için gereklidir.
• Zararlı maddelerin taşınması ve atılmasına yardımcı olur.
• Terleme yoluyla vücut ısısının denetimini sağlar.
• Bebeğin sağlıklı bir kiloda kalmasını, konsantrasyonunun gelişmesini ve kronik hastalık risklerinin azalmasını da sağlar.
• Kabızlık, idrar yolu iltihabı, ishal vb. sorunları azaltır.

BEBEĞİMİN SU İHTİYACI NE ZAMAN ARTAR VE NE GİBİ BELİRTİLER İLE SUSUZLUK KENDİNİ GÖSTERİR?

Sık ve sulu dışkılama, kusma, ateşli hastalıklar, nezle, grip, enfeksiyona dayalı hastalıklarda bol sıvı tüketimi çok önemlidir. Bebeğinizin su kaybettiğini idrar renginin koyulaşmasından, bezindeki ıslaklığın azlığından veya daha az bez değiştirmenizden anlayabilirsiniz. Eğer erken dönemde kaybettiği sıvıyı ağız yoluyla sıvı içeceklerle karşılamazsa bir süre sonra vücutta ‘dehidratasyon’ denilen durum gelişir. Bu durum, vücut suyunun azalması ve buna bağlı belirtilerin ortaya çıkmasıdır. 

YAPILAN HATALAR VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

• İlk 6 ay anne sütü alırken su verilmesinde en önemli tehlike enfeksiyonlardır. Halk arasında pamukçuk diye adlandırılan ağız içi mantarlar bebeklerde görülen durumlardandır. Emzirdikten sonra bebeğin ağzında kalan anne sütünü su ile temizlemek birçok annenin yaptığı hatalardan biridir. Anne sütü ağızda koruyucu bir tabaka oluşturarak ağız yoluyla gelebilecek enfeksiyonlara karşı bebeği korur. Ağız, su ile temizlendiğinde bebeği dışarıdan gelecek tehlikeli mikroplara karşı korumasız bırakmış oluruz.
• Anne sütü alamayan bebekler için mama hazırlanırken, bebeğin ilk aşılarının bittiği 6 ve 8 aya kadarki dönemde, suyu 10 dakika kaynatıp soğutmak yani sterilize etmek gerekir.
• İlk 6 ay mama veya anne sütüne ilave olarak su verilmesi durumunda bebeğin susama hissi azalacağından bebek mama veya anne sütünü daha az alacak, bu da yetersiz enerji alımına bağlı büyüme-gelişme geriliğine neden olacaktır.
• Bebeğinize suyu sevdirmek için şekerli su veya su yerine meyve suyu vermeniz sık yapılan hatalar arasında yer alır. Bu hata ileride bebeğinizde çocukluk çağı obezitesi gibi sorunlara yol açabilir.

Beslenme ve Diyet Uzmanı
Çağatay Demir