Grip miyim, Covid mi yoksa bahar alerjisi mi? Belirtiler nasıl ayırt edilebilir? | 6 SORU 6 CEVAP

Mart ayının gelişiyle havalar yavaştan ısınmaya çiçekler açmaya başladı. Bu pek çok kişi için mutluluk verici bir durum olsa da polen alerjisinden muzdarip olanları zor günler beklediği anlamına geliyor. Öte yandan koronavirüs ve grip de var gücüyle yayılımını sürdürüyor.

Peki burun tıkanıklığı, öksürük gibi şikayetlerimizin sebebi alerjiler mi yoksa virüsler mi? Bu ikisini nasıl ayırt edebilir, söz konusu semptomlara karşı ne yapabiliriz?

The Washington Post gazetesi alerji ve immünoloji uzmanlarıyla konuşarak bunun gibi birçok soruya yanıt aradı. İşte bugünlerde çok işinize yarayacak bir rehber...

1) ALERJİLERLE NEZLE, GRİP, COVID-19 GİBİ VİRÜSLERİN BELİRTİLERİNİ BİRBİRİNDEN NASIL AYIRABİLİRİZ?

Bu soruya yanıt vermek çok kolay değil ancak alerjilerle virüsler arasında bazı önemli farklar var.

Örneğin mevsimsel alerjiler genellikle bunlara yatkın olan kişilerde görülüyor ve tıkanıklık, hapşırma, burun akıntısı ve gözlerde kaşıntı ve sulanma gibi semptomları beraberinde getiriyor.

Ateş, titreme veya vücut ağrıları ise alerjiden ziyade Covid-19 ve grip gibi virüslerin göstergesi.

ABD merkezli Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Vakfı'nın eski tıbbi direktörü William Schaffner, hasta kişilerde Covid-19, grip ve mevsimsel koronavirüsler, adenovirüsler, rinovirüsler, insan metapnömovirüsü ve solunum sinsityal virüsü (RSV) gibi nezle benzeri semptomlara neden olanlar da dahil olmak üzere çeşitli virüsleri ayırt etmenin neredeyse imkânsız olduğunu belirtti ve ekledi:

"Toplumda o dönemde büyük bir salgın yaşanmadığı sürece, 'Şu hastada grip, bunda RSV, öbüründe insan metapnömovirüsü var' demek zor."

2) BAŞKA HANGİ İPUÇLARI VİRÜS İLE ALERJİYİ AYIRT ETMEYE YARDIMCI OLABİLİR?

Bu noktada semptomlar ve hastalıklara maruz kalma olasılığı kritik önem taşıyor.

Johns Hopkins Üniversitesi tıp fakültesinden alerji uzmanı Jody Tversky, "'Daha önce hiç alerjim olmadı ama geçen hafta bir arkadaşımın evine akşam yemeğine gittim ve ortamdaki üç kişinin Covid testinin pozitif çıktığını öğrendim. Şu an tıkanıklık, yorgunluk gibi daha önce yaşamadığım semptomlar yaşıyorum' diyen birine bakışımızla geçmişte alerji sorunları yaşamış yakın zamanda virüslü ortamlara girmemiş ama benzer semptomlar yaşayan birine bakışımız farklı olur" dedi.

San Francisco'da bulunan California Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Monica Gandhi ise şüpheye düşen kişilere aile ya da iş yeri hekimine başvurmalarını ve test yaptırmalarını tavsiye etti. Gandhi, "Bütün bu virüsler şu an insanların çoğunluğunda oldukça hafif seyrediyor" dedi.

3) HANGİ VİRÜSÜ TAŞIDIĞIMIZ TESTLER YARDIMIYLA AYIRT EDİLEBİLİR Mİ?

Uzmanlar, solunum yolu virüslerinin çoğunun ateş, titreme, vücut ağrıları, öksürme, hapşırma, tıkanıklık, boğaz ağrısı, ses kısıklığı, baş ağrıları ve bazen orta kulak enfeksiyonları gibi şekillerde ortaya çıktığını vurguladı.

Ancak özellikle komplikasyon riski daha yüksek olan hastalarda virüsün Covid-19 mı grip mi olduğunu bilmek önemli. Zira bu iki virüsün tedavisi için antiviral ilaçlar bulunuyor.

Sağlık kuruluşlarında burun ve boğazdan örnek alınması suretiyle yapılan sürüntü testleri hastalık teşhisinde önemli rol oynuyor. Bunun yanı sıra evde yapılan hızlı antijen testleri de hastalık durumunu belirlemeye yardımcı olabiliyor.

4) ALERJİLER VİRÜSE YAKALANMA RİSKİNİ ARTIRIR MI?

Bilim dergisi Proceedings of the National Academy of Sciences'ta yayımlanan geniş kapsamlı uluslararası bir araştırmada, havadaki polen düzeylerinin artmasıyla koronavirüs enfeksiyon oranlarının artışı arasında bir ilişki olduğu bulundu. Ancak uzmanlar bu ilişkinin, nedensellik olarak yorumlanmaması ve kişilerin bu bulgular doğrultusunda kendi risk düzeylerine ilişkin sonuçlara varmaması gerektiği konusunda uyardı.

Tversky, alerjileri olan kişilerin polen seviyelerinin yüksek olduğu günlerde maske takarak iki riskten de korunabileceğini belirtti ve ekledi: "Maskeler, virüs partiküllerinin yanı sıra polen partiküllerinin de solunmasını önler."

5) İNSAN METAPNÖMOVİRÜSÜ NEDİR?

İnsan metapnömovirüsü son dönemde gündeme gelmeye başladı. Parainfluenza, RSV, kızamık ve kabakulak gibi paramiksovirüsler grubunda yer alan bu virüs, çok çeşitli enfeksiyonlara neden olabiliyor.

"Genellikle nezleye neden olan bu virüs çoğu kişi için önemsizdir" diyen Gandhi, insan metapnömovirüsünün küçük çocuklar, yaşlı yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar için daha ciddi sonuçlar doğurabileceğini sözlerine ekledi.

Kış ve ilkbahar aylarında ortaya çıkan bu virüs, çoğunlukla üst solunum yollarını etkileyerek burun tıkanıklığı, öksürük, nefes darlığı ve ateşe neden oluyor. Etkisi genelde üç ila yedi gün sürse de bazı durumlarda alt solunum yollarına ilerleyerek akciğerlerde şişme, tahriş ve mukus birikmesine neden olan bronşiyolit ya da zatürre gibi daha ciddi hastalıklara yol açabiliyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne göre, 2001 yılında keşfedilen insan metapnömovirüsü, diğer virüslere benzer şekilde öksürük, hapşırık veya kontamine nesnelere dokunduktan sonra gözlere, ağza veya buruna temas yoluyla yayılıyor.

Gandhi, kişiler asemptomatik olsa bile virüsün yayılabileceğinin altını çizdi. 2008 yılında yayımlanan bir çalışmada, asemptomatik vakaların insan metapnömovirüs enfeksiyonlarının en az yüzde 38'ini oluşturduğu belirtiliyordu.

Covid-19'dan ve gripten farklı olarak, insan metapnömovirüsüne karşı bir aşı bulunmuyor. Virüsün tedavisi destekleyici bakımla sınırlı.

Vanderbilt Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar ve koruyucu hekimlik üzerine dersler veren Schaffner, "Size kendinizi iyi hissettirmeye ve vücudunuz virüsle savaşırken solunum sorunu yaşamamanızı sağlamaya çalışıyoruz" dedi.

6) HANGİ ÖNLEMLERİ ALMALIYIZ?

Virüsler en çok enfekte kişilerin öksürmesi veya hapşırması sonucu yayılıyor ve hastalıklar kişiden kişiye bu yolla bulaşıyor. Bu nedenle Gandhi hastalık belirtileri gösteren kişilerden uzak durma tavsiyesinde bulundu.

Bunun yanı sıra hijyen koşullarına dikkat etmek de önemli. Örneğin öksürecekseniz ya da hapşıracaksanız bir mendil kullanın ya da en azından yüzünüzü kolunuzun içine doğru çevirin. Ellerinizi sık sık yıkayın. Özellikle komplikasyon riski daha yüksek olan kişilerle aynı ortama girdiğinizde maske takın. En önemlisi de hastalığın bulaşıcı olma potansiyeli taşıdığı günlerde mümkünse evde kalmaya çalışın.

Gandhi, pandemiden önce birçok kişinin nezle veya grip oldukları dönemde zorlanarak da olsa işe veya okula gittiğini hatırlatarak, Covid-19'dan aldığımız en önemli dersin bulaşıcılık döneminde evde kalmak olduğunu söyledi ve ekledi: "Hasta olduğumuzda dünyanın geri kalanı için yapabileceğimiz en iyi şey evde kalmak."

The Washington Post'un "How to know whether you have allergies or a virus" başlıklı haberinden derlenmiştir.