Kafes kaçkınının alanı genişliyor

Ankara’nın çeşitli yerlerinde görülen yeşil papağanların ‘istilacı tür’ olması dikkat çekerken, Türkiye’de papağanlar üzerine bilimsel araştırmalarıyla tanınan ve ‘Türkiye Papağan Sayımları’ adlı vatandaş bilimi projesini yürüten Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Ekoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Esra Per, Hürriyet Ankara’ya papağanlarla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Yeşil papağanların, 2021’in sonbahar mevsiminde Ankara Üniversitesi Gümüşdere Kampüsü’ndeki ayçiçeği ekili alandan beslendiklerinin tespit edildiğini anlatan Doç. Dr. Per, şunları söyledi:

PAPAĞANLARI SIK SIK GÖRÜYORUZ

“Yeşil papağan, ülkemizde doğada ilk kez 1975’te Çankaya’da kafes kaçkını olarak gözlendi. 1980’li yıllarda birkaç kafes kaçkını gözleminin ardından 1990’lı yıllarda yeşil papağanların Ankara’da doğada popülasyonlar kurduğunu öğrendik. Günümüzde ise Anıtkabir, üniversite kampüsleri ve kamu kurumlarına ait yerleşkelerde yeşil papağanları sık sık görüyoruz. Her geçen yıl Ankara’daki yayılış alanlarını genişletiyorlar. Ayrıca parklarda evlerin çevresindeki ağaçlardan beslenirken de gözlenebiliyorlar. Çığlığı andıran sesleri ve etkileyici görünümleri ile akıllarda kalıyorlar.



OLUMSUZ ETKİLERİ İÇİN İZLENMELİ

Papağanlar dünyadaki en karizmatik egzotik kuşlardandır, sonradan yerleştikleri ülkelerde halk üzerinde pozitif bir etkisi vardır ancak olumsuz etkileri de olabildiği için izlenmesi gerekiyor. Bunu yaparken de halka doğru mesajlar vermek gerekiyor. Son birkaç yıldır Türkiye’de vatandaşlar doğada üreyen popülasyonlar kurmuş olan yeşil ve İskender papağanını görünce tanımaya başladı, ancak ülkemizde başka papağan türleri de var. Bugüne kadar doğada 17 papağan türü gözlendi, ancak çoğu hayatta kalamıyor.



UÇARAK GELMİŞ OLMASI MÜMKÜN DEĞİL

Doğada gördüğümüz papağanların göçmen olduğuna dair yanlış bir kanı var. Bu canlılar ne doğal yayılış gösterdikleri ülkelerde ne de sonradan yerleştikleri ülkelerde göçmen değildir. Yeşil papağan, doğal yayılış gösterdiği bölgelerde yerli bir türdür ve ekolojisinde göç etme davranışı yoktur, İskender papağanı ise doğal yayılış gösterdiği bölgelerde dar bir alanda hareketlilik gösterebiliyor, ancak bu durum mevsimsel bir göç davranışı değil, dolayısıyla her iki türün de bölgelerinden Türkiye’ye uçarak gelmiş olması mümkün değil.



SAYISINDAKİ ARTIŞ İSTİLACI YAPMIYOR

Egzotik bir türün kendiliğinden veya insan etkisiyle bir ülkeye girdirilmesi onu istilacı yapmıyor, hatta birey sayısındaki artış da istilacı yapmıyor. Çevreye olan etkilerini dikkate almak gerekiyor. Yeşil papağanların popülasyonlarının artması onları istilacı yapmadı. Olumsuz ekolojik, ekonomik ve sosyal etkileri görülmeye başlandıktan sonra istilacı statüsü kazandılar. Ancak yeşil papağanlar kentsel alanlarda yaşadığı için bu etkiler günümüzde düşük düzeyde görülmektedir.

İLK KEZ ETKİSİ ANKARA’DA GÖRÜLDÜ

Türkiye’de yeşil papağanın ekolojik ve sosyal etkisini bir süredir görüyoruz, ekonomik etkiye dair ilk bulguya Sibel Bostancıoğlu’nun Ankara Üniversitesi Gümüşdere Kampüsü’ndeki gözlemi ile ulaştık. Türkiye’de ilk kez papağanların ekili bir alanda ayçiçeği ile beslendiği tespit edildi. Üniversite kampüsünde deneme tarlalarındaki ekinler ile beslenmesi kimseyi rahatsız etmezken eğer gelecekte yayılış alanlarını kırsal alanlara doğru genişletirler ise vatandaşların ekin tarlalarına ve meyve bahçelerine dadanmaları istenmeyen bir durum olarak karşımıza çıkacaktır.”



DOĞADAN TOPLANMASI BİYOGÜVENLİK SORUNUDUR

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın geçen yıl yeşil papağanın uluslararası ithalatını yasaklayarak en önemli adımı attığını kaydeden Doç. Dr. Esra Per, “Daha önceki yıllarda ithal edilen bireylerin ülke içinde yasal ticareti birkaç yıl daha devam edecektir. Yeşil papağanların park ve mezarlıklarda yasa dışı biçimde doğadan toplandığını ve yeniden ticaret döngüsüne girdirilebildiği de biliniyor, bütün bunlar biyogüvenlik sorunudur. İthalat yasağının uygulamada başarılı olabilmesi için yasa dışı ticaret sorununun aşılması gerekiyor. Bir de ülke içindeki yasal ticaretinin kaç yıl daha devam edeceği bilinmiyor. Bu durumda ithalat yasağından sonraki süreci izlemek çok önemli” uyarısı da yaptı.

23 ŞUBAT 2022
Ankara dahil 29 ile yayılan yeşil papağanların istilacı bir tür oldukları ortaya çıkmıştı.