NASA'nın karadelik fotoğrafını çeken ekipte 'Özel' bir Türk
Güncelleme Tarihi:
NASA'nın günler öncesinde bilim tarihine yön verecek bir çalışma olarak duyurduğu karadelik fotoğrafı, 10 Nisan Çarşamba günü dünya gündemini oluşturdu. 55 milyon ışık yılı uzakta olmasına rağmen 8 teleskop ve özel yöntemlerle görüntülenen karadelik, bilim tarihi açısından ‘bu görüntü öncesi ve sonrası’ olarak yorumlandı. NASA'nın karadelik fotoğrafını çeken ekip içerisinde Türk bilim insanı Prof. Dr. Feryal Özel de yer aldı
EHT Bilim Konseyi Üyesi ve Arizona Üniversitesi’nde astronomi ve astrofizik profesörü olan Feryal Özel, karadeliğin gölgesinin büyüklüğünü ölçme ve Albert Einstein’ın görelilik teorisinin öngörülerini EHT gözlemleriyle karşılaştırmakla görevlendirilen Modelleme ve Analiz Çalışma Grubu’nu yönetti.
Projede 20 yıldır görev aldığını aktaran Feryal Özel, “Bu tatlı anı yaşamak çok uzun zaman aldı” dedi.
Dünyanın en önemli fizikçilerinden Stephan Hawking ile de çalışan Özel, galaksilerin oluşumu, yıldızların ölümü ve kara delikler alanında yaptığı çalışmalarla NASA’da da görev yaptı.
KARADELİK NASIL GÖRÜNTÜLENDİ?
M87 Galaksisi’nde yer aldığı belirtilen karadelik, Event Horizon Teleskopu adı verilen dünya üzerinde Hawaii, Meksika, Şili, Antarktika ve Amerika’ya konumlandırılmış 8 teleskobun ağ üzerinden birbirlerine bağlanmasıyla görüntülendi.
Çapı Dünya’nın 3 milyon katı
Güneş’in 6.5 milyar katı kütleye sahip
Dünya’ya 55 milyon ışık yılı uzaklıkta
20 ülkeden 200’ün üzerinde bilim insanı katkıda bulundu.
BİLİM TARİHİ İÇİN 'ÖNCESİ VE SONRASI' OLARAK İFADE EDİLECEK
Dünya’ya 55 milyon ışık yılı uzaktaki karadeliğin, gezegene konumlandırılmış 8 teleskopla fotoğraflandığı belirtiliyor. Başak (Virgo) takımyıldızındaki M87 Galaksisi’nin merkezindeki süper masif karadeliğin fotoğrafının, radyo teleskoplarla elde edilen X-ışını verilerinin birleştirilmesiyle oluşturulduğu ifade edildi. Brüksel’deki basın toplantısında konuşan Avrupa Komisyonu’nun araştırma, bilim ve inovasyondan sorumlu üyesi Carlos Moedas, bilim tarihinin ‘bu görüntü öncesi ve sonrası’ olarak ikiye ayrılacağını ifade etti.
Hollanda’daki Radboud Üniversitesi’nden, dev karadeliğin fotoğrafını çekme önerisini veren profesör Heino Falcke ise “Gördüğümüz şey, Güneş Sistemi’nin tamamından daha büyük. Güneş’in 6.5 milyar katı bir kütleye sahip. 40 milyar km çapıyla Dünya’dan üç milyon kat daha büyük. Var olduğunu düşündüğümüz en ağır karadelik. O gerçek bir canavar. Evrenin ağırsiklet şampiyonu” ifadelerini kullandı.
