Prof Dr Omer Lutfi Degirmenci

Uzay meraklıları çalışmaya nereden başlamalı?

Alper Gezeravcı’nın 19 Ocak’ta uzaya çıkmasıyla 7’den 77’ye herkes merakla uzay çalışmalarındaki gelişmeleri takip etti. Türkiye’de ilk kez yaşanan bu durum, uzay alanında çalışanların yanı sıra toplumun da uzaya olan ilgisinin artmasına neden oldu.

Uzaya meraklıysanız nerden başlamalısınız?

İlk kez bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, Albay Alper Gezeravcı’nın uzaya çıkması ile ülkemizde uzaya olan merakın da katlandığını görüyoruz. Bilindiği üzere aralarında Alper Gezeravcı’nın da bulunduğu dört kişilik mürettabattan oluşan Spacex firmasının Axiom3 ekibi Falcon 9 roketiyle, 19 Ocak’ta 00.49’da fırlatıldı ve mürettebatın yer aldığı Dragon kapsülü 36 saat sonra Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) kenetlendi. Alper Gezeravcı’nın, ISS’de geçecek 14 günlük süre zarfında, programa dâhil edilen 13 bilimsel deneyi gerçekleştirmesi planlanmıştı.

Uzay teknolojileri bağlamında bilim ve teknoloji farkındalığı

Öncelikle “uzay teknolojileri” kavramına açıklık getirmek gerekir. Bu bağlamda ilk olarak “uzay çalışmaları” kavramını açıklamak gerekir. “Uzay”, evrenin, dünyamızın dışında kalan kısmıdır. Dünya ise üzerinde yaşadığımız gezegen olup, atmosferi ile bir bütündür. Ne yazık ki atmosferin nerede bittiği konusunda kesin bir bilgimiz yoktur. Genel bir kabul olarak yeryüzünden 110 km yükseklik uzayın sınırı kabul edilir. Bu yükseklikte atmosferin yoğunluğu, yeryüzündeki değerinin yaklaşık olarak milyonda biri kadardır. Buna göre Yeryüzünden 110 km’den daha fazla yükseldiğimizde uzaya çıkmış sayılıyoruz ve bu bölgede yapılan çalışmalar “uzay çalışmaları” sayılır.