Balkondaki görünmez tehlike: Kumru yuvadan uçunca bile risk devam ediyor!
Güncelleme Tarihi:
Kumrular her yıl yavrulama dönemlerinde balkonlara, klimalara, saksılara, araba sileceklerinin arasına girip yuva kuruyor. Bu yuvaları bozmak istemeyen vatandaşlar da onlar yuvadan uçana kadar, klimasını çalıştırmıyor, aracını kullanmıyor, balkonlarını onlarla paylaşıyor ancak uzmanlardan önemli uyarılar var...
Son zamanlarda klimaların kuytu köşelerine, park halindeki araçların sileceklerine, balkonlara, saksılara, pencere kenarlarına yuva yapan kumruların haberlerini çok sık duymaya başladık.
İnsanların kumrulara karşı genelde şefkatle yaklaştığı da biliniyor. Kumruların yavrulamaları, yavrularını beslemeleri ve miniklerin zamanı gelince yuvadan uçup gitmeleri kalplerimizi ısıtıyor. Ancak kumruların geride bıraktıkları yuvaları önemli riskler taşıyor.
Peki nasıl?
• Bu sevimli kuşlar neden insanların olduğu yerleri tercih ediyor?
• Evde, balkonda, pencerede kumru yuvası ile yaşamak sağlıksız mı?
• Yuvalarda yaşayan kırmızı kuş bitleri bize zarar verir mi?
• Kumrular uçtuktan sonra yuvalarına ne yapmak gerekir?
Sayıları gittikçe artan, önceden sadece birkaç ilde görülürken şimdilerde ülkemizin her yerinde bulunan kumrularla ilgili Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Ornitolog-Ekolog Prof. Dr. Ali Erdoğan ve Prof. Dr. Hüseyin Çetin ile konuştuk.
Neden kumrularla ilgili haberleri daha sık duymaya başladık? Sayılarında bir artış mı yaşanıyor?
Prof. Dr. Ali Erdoğan, küçük kumru türünün son 10 yılda anormal bir popülasyon artışı yaşadığını ve insanlarla etkileşiminin çok arttığını söyledi ve ekledi:
“Onlara iyi bakan, besleyen ve koruyan vatandaşlar olduğu gibi onlardan rahatsız olanlar da oldukça fazla. Alerjik rahatsızlıklara yol açan canlıların önemli bir bölümü kuşların tüylerinde yer alıyor ve bu ektoparazitler yuvalar nedeniyle evlerin iç kısımlarına da ulaşarak sorunlar yaşanmasına neden olabiliyor.”
Bu durumun sadece küçük kumru için değil, serçe, kırlangıç, güvercin gibi konutlarda yuvalanan diğer kuşlar için de geçerli olduğunu belirten Erdoğan, işgalci bir tür olan küçük kumruların birçok kent ve köyde hızla çoğalarak baskınlığını artırdığını ifade etti.
Erdoğan, bu baskınlığın etkisiyle benzer yerlerde yaşayan ve üreyen diğer türlerin de bulundukları alanları terk etmek zorunda kaldığını sözlerine ekledi.
İş yerini havalandırmak için balkon kapısını açık bırakan ve kumrunun içeriye girip ofisindeki klimanın üzerine yuva yaptığını gören bir vatandaş, yaz aylarında klimasız çalışılamayacağı düşüncesiyle kumru için ayrı yuva yaptı ancak kuşun iki yumurta bıraktığı yeri değiştirmemesi üzerine klimayı çalıştırmama kararı aldı. “Sıcaktan pişiyoruz ama kumrunun rahatsız olmaması için klima çalıştıramıyoruz. Misafir kabul edip onunla komşu olmaya karar verdim. Sesten etkilenmiyor, su verecek oluyoruz kendini savunmaya geçiyor. İçerinin sıcaklığını da kapı ve pencereleri açarak gidermeye çalışıyoruz. Yeter ki sağlıklı bir şekilde yavrularını büyütsün" diyen vatandaş serinlemek için kuşların yuvadan uçmasını beklediğini belirtti.
YUVA BOŞALINCA İNSANLARA GELİYOR
Aklınıza gelebilecek birçok yere yuva yapan küçük kumru türünün kendisinin zararlı olmadığını ama yuvasında bulunan kırmızı akarların insan sağlığını olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Hüseyin Çetin ise vatandaşları şu sözlerle uyardı:
“Sevgi ve şefkatle ilgilendiğimiz, yumurtadan çıksın diye gün saydığımız kumruların beslenmelerine, korunmalarına da yardımcı oluyoruz ancak fark etmeden kumru kuşlarıyla birlikte evlere taşınan zararlıdan haberimiz olmuyor. İstilacı özelliği olan küçük kumrunun yayılımı sayesinde bu canlı da yayılıyor. Bu zararlı kırmızı kuş akarı. Bunlar kene benzeri canlılar ve kan emmeyi seviyorlar. Yuvada yavrular ve anne kuş kuluçkada olduğu sürece kanı bunlardan emiyor ama yuva boşaldığında yani yavru kuşlar yuvadan uçtuğunda ve anne yuvayı kullanmayı bıraktığında bu akarlar insanların yaşadıkları ortamlara, evlerin içine giriyor.”
Kırmızı akar (Dermanyssus gallinae) halk arasında kırmızı tavuk biti olarak bilinir. Yaklaşık 2 mm büyüklüğünde, 8 bacağı olan kremsi beyaz renkte, kanla beslendiğinde koyu kırmızı ya da gri-siyah bir renk alır.
Prof. Dr. Hüseyin Çetin
YATAK ÖRTÜLERİNİZİN ÜZERİNDE KÜÇÜK KIRMIZI NOKTALAR GÖREBİLİRSİNİZ
Kırmızı akarların kentsel ortamda; serçelerin, kırlangıçların, güvercinlerin ve kumruların yuvalarını yaptıkları çatılardaki kiremit boşlukları, klima kutuları, pencere pervazları, saçaklar ve hava kanallarına yerleşebileceğini belirten Çetin, akarların kuşlar gittikten sonra konutların içine girerek insanlardan ve evcil hayvanlardan kan emmeye çalıştığını söyledi.
Çetin, akarların uyuyan kişilere saldırdığı durumlarda yatak örtüleri ve yastıklarda kırmızı noktalar şeklinde ezilmiş akarlar veya akar pislikleri bulunabileceğini, bu canlıların sayılarının kuşların yuvalama zamanı olan Nisan-Haziran ayları arasında arttığını sözlerine ekledi.
Adapazarı’nda bir özel okula yaz tatili sırasında girerek, bir derslikteki projeksiyon cihazı üzerine yuva yapan kumruları fark eden okul yönetimi, yuvaya dokunulmadan sınıftaki sıraların boşaltılmasını istedi. Söz konusu derslik, uçmayı öğrenene kadar kumrulara tahsis edildi.
BU KIRMIZI BİTLER İNSANA NE YAPIYOR?
Prof. Dr. Hüseyin Çetin, bu akarların özellikle alerjik bünyelerde sağlık problemlerini tetikleyebileceğini belirtti.
Kırmızı akarların insanları ısırdıklarında acı, döküntü, irritasyon ve dermatite neden olabildiğini söyleyen Çetin, özellikle tavuk kümes hayvancılığında akarların değişik hastalıkları taşıdığıyla ilgili bulgular olduğunu, bu türdeki mikropları insanlara da bulaştırma riski bulunduğunu sözlerine ekledi.
Çetin, kırmızı bitlerin Salmonella gibi bazı bakterilerin ve kuş gribi A virüsü gibi virüslerin taşıyıcısı olduğunu, özellikle Salmonella'nın bulaşmasında rol oynadığı için insan sağlığı açısından potansiyel bir risk oluşturduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Ali Erdoğan da alerjik rahatsızlığı olanların zarar görmemesi için kuşların yuva yapabileceği yerlere kuş konmaz gibi aparatlar yerleştirilerek yuva oluşumunun engellenebileceğini söyledi.
Bir sivrisinek ısırığından ne olur demeyin! 8 SORUDA Kırmızı tavuk biti, özellikle evcil kümes hayvanlarında, yumurta veren tavuklarda görülen bir gece parazitidir. Gece paraziti denmesinin sebebi, geceleri gizlendikleri yerlerden çıkıp tavuklardan kan emmeye başlamalarıdır. Tabii ki temel olarak tavuklara ve kümes hayvanlarına zarar verirler ancak kümes hayvanlarıyla çok yakın temasta olan ya da kuş yuvalarına dokunan insanlara da bazı mikroorganizmaların bulaşmasına ve yayılmasına neden olabilirler. Bu nedenle insan sağlığı açısından da önem taşırlar. Kırmızı tavuk biti, ısırdığı yerde belli bir reaksiyon oluşturabilir; kızarıklık, kaşıntı, hafif bir şişlik görülebilir. Bu şikayetlere yönelik semptomatik tedavi yapılabilir.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Cengiz UzunBESLENMEDEN SEKİZ AY HAYATTA KALIYORLAR
Kırmızı akarların, küçük kumru, kırlangıç, güvercin ve serçe gibi kuşların yuvalarında bulunduğunu ve yavru kuşlar tüylenip yuvadan uçtuktan sonra çevreye dağılarak konutların içine girebileceğini hatırlatan Çetin, akarların gündüzleri yarık ve çatlaklarda saklanıp karanlıkta aktif olduklarını ve beslenmeden sekiz aya kadar hayatta kalabildiklerini dile getirdi.
TAVUKLARDA YUMURTA VERİMİNİ AZALTIYOR
Çetin, eğer bir kuş yuvasında veya kümeste fazla akar olurlarsa yavrularda ve tavuklarda anemi hatta bazı durumlarda ölüm bile görülebileceğini, tavuklarda yumurta veriminin azalacağını sözlerine ekledi.
Küçük kumruların genellikle 2 yumurta bırakıp 1 ayda yuvadan uçtuklarını, Antalya’da her mevsim ürediklerini ve çift başına 20 yavru yaparak hızla çoğaldıklarını belirten Erdoğan ise bu kuşların saldırgan olmadıklarını ve evdeki kafes kuşlarına ya da evcil hayvanlara zarar vermediklerini önemle vurguladı.
Mersin'de bir çiftçi, sileceği üzerine kumruların yuva yaptığı kamyonetini yerinden kıpırdatmayıp yavruların yumurtadan çıkıp büyümesini bekledi. Yaklaşık 2 ay kadar sürecek olan bu dönemde işlerini komşularının kamyonetiyle yapmaya çalıştı.
KUŞ AKARLARINDAN NASIL KORUNACAĞIZ?
Prof. Dr. Hüseyin Çetin, kendi sağlığımızı düşünürken hayvanları da korumamız gerektiğinin altını çizdi. Çetin, konutların etrafındaki kuş yuvalarına temas konusunda dikkatli olunması, kuş yuvalarının temizlenmesi ve uygun bir böcek ilacı ile ilaçlanması gerektiğini vurguladı.
Çetin alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
-- Eğer bir kumru evinize ya da balkonunuza yuva yaptıysa bir büyük marketten, veteriner kliniğinden ya da eczaneden böcek ilacı alın.
-- Bu türdeki böcek ilaçlarını suyla seyreltip sprey şeklinde yuvanın etrafına uygulayabilirsiniz.
-- İlacı hayvanlara gelmeyecek, onlara temas etmeyecek şekilde uygulamaya dikkat edin. Söz konusu ilaçların direkt üzerlerine gelmediği sürece insan ve hayvan sağlığı açısından herhangi bir etkisi yoktur.
-- Kuşların panjur içi ve klima gibi noktalara yuva yapmasının engellenebilmesi için kuş kovucu ağ sistemleri ve tel yapılar kullanılabilir.
Düz duvara bile tırmanıyorlar| Ya beni de akrep sokarsa?