Sınavlar öncesi motivasyonunuzu artırın

Öğrencilerin son sınavları yaklaştıkça kaygı ve stres düzeylerinde artış olabildiği gibi motivasyonları da düşebiliyor. Bu yazıda sınav performansı ve stres ilişkisini açıkladıktan sonra 2018-2019 eğitim öğretim yılının son sınavları öncesinde öğrencilerin motivasyonlarını artırmak için neler yapabileceklerini paylaşacağım.

Öncelikle, sınavda gösterilen performans ve stres arasında ters U şeklinde bir ilişki olduğuyla başlayalım. Bu ne demek? Gözünüzün önüne koordinat sistemini getirin. Sistemde X ekseni üzerinde stres, Y ekseni üzerinde performans düzeyleri olsun. Stres düzeyi belli bir noktaya kadar arttıkça performans da artar, çünkü sınav karşısında deneyimlediğiniz az ve orta düzeydeki stres sınavı ciddiye alıp ona hazırlanmanız için gereken enerjiyi verir size. Öğrencilerin sınava çalışmayı son güne bırakmalarının nedenlerinden biri de bu. Ancak stres düzeyi daha da artmaya devam ettiğinde, yani kişi yüksek derecede stres yaşadığında, sınavda göstereceği performans da azalır. Özetle belli bir düzeye kadar deneyimlenen stres sınava çalışmak ve odaklanmak için yararlı, ancak yüksek düzeyde deneyimlenen stres sınav performansını olumsuz etkiliyor. Yüksek stres düzeyi hem sınav performansını düşürür hem de sıklıkla salgılanan adrenalin hormonu sebebiyle sağlığınıza zarar verir.

ÇALIŞMAK İÇİN SON GÜNÜ BEKLEMEYİN
Dolayısıyla sınavlara çalışmak için stres düzeyinizin fazlasıyla arttığı son günü beklemektense hazırlık sürecinde motivasyonunuzu artırmak ve verimli çalışmak için yapabileceklerinizden bazıları şöyle:

- Dersi kendiniz için anlamlandırın: Eğer dersten alacağınız not sizin için o dersin sınavına çalışmak için yeterli bir nedense bu size çalışmak için gereken motivasyonu sağlayacaktır. Ancak biz eğitimciler için tabii ki dersten edindiğiniz bilgi birikimi ve öğrendiklerinizi yaşamınıza nasıl kattığınız daha anlamlıdır. Siz de dersi yalnızca not olarak görmeyip size ne kattığını fark edebilirseniz dersleri kendiniz için daha anlamlı hale getirebilirsiniz.

- Hedefinizi küçük parçalara bölün: Motivasyonumuz düşük olduğunda yapacağımız işler gözümüzde büyür. Matematik sınavına çalışmanız gerekiyor ve dönemin tüm konularından mı sorumlusunuz? Konuları bir oturumda çalışabileceğiniz büyüklükte küçük parçalara bölün. Hedefinizi sizin için yapılabilir derecede küçük parçalara bölmek ve parçaları tek tek ele almak işinizi kolaylaştırır. İlk parçayı bitirdiğinizde yapabildiğinizi görmek de süreçte motivasyonunuzu artırır.

KAPLUMBAĞA TAVŞAN HİKAYESİNDEKİ GİBİ
- Dikkatinizi dağıtan etmenleri ortadan kaldırın: Sınava çalışmanız gerekirken video oyunları oynamak, film izlemek veya sosyal medyada zaman geçirmek dikkati dağıtan etmenlerdir. Çalışmanız gerektiğinde dikkatinizi dağıtan etmenlerden çalışma sürenizce uzaklaşın. Bu konuda güçlük çekiyorsanız ailenizden size destek olmalarını isteyebilirsiniz. Dikkatinizi derse odakladığınızda daha kısa sürede ve verimli çalıştığınızı göreceksiniz.

- Uykunuzu alın: Çocukluğunuzda dinlediğiniz kaplumbağa ve tavşan hikayesindeki tavşan gibi sürekli koşmak ve kendinizi yormak, sınavdaki performansınızı da olumsuz etkileyecektir. Önemli olan sınırlı enerjinizi doğru kullanmak. Eğer geceleri ihtiyaç duyduğunuz sürede ve kalitede uykunuzu alırsanız gün içinde çalışmak için kendinizde daha çok zihinsel güç bulacaksınız.

- Hareket edin: Çalışmak için yeterli motivasyonu kendinizde bulamadığınızda veya üşendiğinizi hissettiğinizde zihninizi açmak için hareket edin. Video oyunları oynamak veya televizyon izlemek pasif etkinliklerdir. Eğer gerçekten enerjinizi artırmak istiyorsanız, spor yapmak veya dışarı çıkıp yürümek vücudunuzun gerekli hormonları salgılayarak kendinizi daha enerjik hissetmenize aracılık edecektir.

NELERİ BAŞARABİLDİĞİNİZİ HATIRLAYIN
- Başarılarınızı hatırlayın: Motivasyonumuz düşük olduğunda zihnimiz yapamadıklarımıza ve eksikliklerimize daha çok odaklanır. Olumsuza odaklanmak yerine kendinize neleri başarabildiğinizi hatırlatın. Bunları nasıl başarmıştınız? Süreçte size ne yardımcı olmuştu? Başarılarınızı hatırlamak şimdiki sorumluluğunuzun da üstesinden gelebileceğinizi kendinize hatırlatacaktır.

- Gerektiğinde yardım alın: Eğer tüm denemelerinize rağmen derslerinize odaklanmakta güçlük çekiyor ve yaşadığınız stresle baş edemediğinizi düşünüyorsanız öncelikle anne-babanızdan ve sonrasında onların desteğiyle bir uzmandan ihtiyaç duyduğunuz desteği alın. Profesyonel destek almak süreci daha sağlıklı deneyimlemenize yardımcı olacaktır. Hepinize sınavda başarılar!

DR. ÖĞRETİM ÜYESİ GÖKÇE BULGAN KİMDİR?
Boğaziçi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü lisans ve yüksek lisans derecelerinden sonra Purdue Üniversitesi Danışma Psikolojisi Programı’ndan doktora derecesini aldı. Boğaziçi ve Purdue üniversitelerinde araştırma görevlisi olarak çalıştı. Doktora eğitimini takiben üç yıl boyunca Boğaziçi Üniversitesi’nde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak lisans dersleri veren Bulgan, Mart 2014’ten bu yana MEF Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışıyor. Türkiye’de ve ABD’de pek çok bireye psikolojik danışmanlık ve eğitim hizmetleri veriyor. Akademik çalışmalarının yanısıra Aralık 2013’te İstanbul’da kurduğu Lumina Danışmanlık ve Eğitim Merkezi’nde Türkçe ve İngilizce psikolojik danışma, kurumsal danışmanlık ve eğitim hizmetleri vermeye devam ediyor. Yurtiçi ve yurtdışında pek çok seminer veren Gökçe Bulgan’ın araştırma alanları psikolojik sağlık, ikili ilişkiler ve iş-aile konuları üzerine odaklanıyor.