Sahaf nedir, ne işe yapar? Türkiye'de kaç tane sahaflar çarşısı var? En büyük sahaf çarşıları
Güncelleme Tarihi:
İnsanlık tarihi yazının bulunması ile bir kırılma noktası yaşamıştır. Mısır gibi uygarlıklarda ya da Çin gibi eski kültürlerde değişik materyaller üzerine ilk eserler yazılmaya başlanmıştır. İnsanların ortak kültürel ve dini mirası olan kutsal kitaplarda zamanla hayvan derisi ve benzer malzemelere yazılmakta iken kağıda yazılmıştır. Önceleri elle yazılarak çoğaltılan eserler, matbaanın buluşu ile daha seri ve daha çok sayıda basılır olmuştur. Bu bağlamda farklı kavram ve sözcükler de ortaya çıkmıştır. İşte ilgiyle okuyacağınız sahaf nedir, ne iş yapar, Türkiye'de kaç tane sahaflar çarşısı var, en büyük sahaf çarşıları ve konu hakkında çok daha fazlasını sizler için derledik.
Arapça kökenli bir sözcük olan sahaf sözcüğü esasında "kitap satan, kitap satılan" anlamında olmakla birlikte, günümüzde ikinci el dergi ve kitapların satıldığı yerlere verilen isimdir.
Sahaf Nedir, Ne İş Yapar?
Bugün dilimizde yer etmiş olan "sahaf" sözcüğü Arapça bir sözcükten gelmektedir. Anlamı ise genellikle "eski kitap satan kitapçı" şeklindedir. Bu kısa tanım ışığında "sahaf" konusunu şu başlıklar altında incelemek gerekir:
Sahaf, artık basımı yapılmayan eserlerin satıldığı yerdir.
Sahaf, ikinci el dergi ve kitapların alınıp satıldığı yerlerdir.
Sahaf, tarihi öneme sahip eski yazılı eserlerin bulunabileceği mekanlardır.
Sahaflar, takas yöntemi ile de alış veriş yaparlar.
Sahaflar, bir yönü ile sosyal öneme sahip mekanlardır.
Sahaf, hem bu küçük işletmelere verilen bir isim hem de aynı zamanda bu mesleği icra edenlere verilen isimdir
Türkiye'de Kaç Tane Sahaflar Çarşısı Var?
Türkiye'de "sahaf ve sahafların" ortaya çıkışına bakıldığında aslında "kitap satanlara verilen" isim olarak sahaf sözcüğünün ortaya çıktığını görmek mümkündür. Henüz matbaa ortaya çıkmamışken kitaplar elle yazılmakta idi.
Elle kitap yazan pek çok insan bulunmakta idi. Bu insanlar yazdıkları bu kitapları elbette satmaktaydılar. İlk kez XIV. Yüzyılda Bursa'da kitap satılan dükkanların açıldığı görülmekteydi. Fakat Osmanlı'nın başkenti Edirne şehri olunca Bursa'daki bu sahaflar da yavaş yavaş kapanmıştır. Sahaflar da yeni başkentte açılmaya ve Edirne'de gelişmeye başlamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul olunca da bir kez daha sahaflar şehir değiştirmişler ve artık İstanbul'da sahaflar en parlak dönemlerini yaşamaya başlamışlardır. Nitekim Evliya Çelebi ünlü eseri olan Seyahatnamesinde İstanbul'da 17. yüzyılda 50'den fazla sahaf dükkanı ve 300'den fazla sahaf olduğunu bildirmiştir.
Sahaflar sabit dükkanlarda satış yaptıkları gibi seyyar sahaflar da bulunmakta idi. Bunlara "bohçacı" adı verilmekte idi. Bunlar kitaplarını bilhassa zengin evlere ve konaklara götürerek satmakta idiler. Sahaflar, diğer esnaf mensupları gibi loncalara mensuptular.
En Büyük Sahaf Çarşıları
Türkiye'nin pek çok şehrinde az da olsa sahaf çarşıları bulunsa da en ünlü hatta dünya çapında ünlü çarşı İstanbul'daki sahaflar çarşıdır. Başlıca sahaflar çarşısı şunlardır:
Bayezid Cami avlusu ve civarında bulunan sahaflar çarşısı
Bursa'da bulunan tarihi sahaflar çarşısı.
Edirne'de bulunan ve geliştirilmesi planlanan sahaflar
Ankara'da bulunan sahaflar çarşısı