Güncelleme Tarihi:
Tiroid bezi, boyunda bulunan ve kelebek şeklinde bir bezdir. Uyku düzeninden kalbe kadar pek çok metabolik aktivitede önemli rol oynar. Tiroid hastalığının belirtileri de hastalığın çeşidine göre değişir. Tiroid bezi hastalıklıkları, hipotiroidi ve hipertiroidi olarak ikiye ayrılır. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ethem Turgay Cerit de hipertiroidi nedir, belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir sorularına önemli cevaplar verdi.
Hipertiroidi, tiroid bezinin fazla hormon üretmesi durumuna denir. Kanda tiroid hormonlarının fazla bulunmasına tirotoksikoz denir. Tirotoksikoz sebepleri arasında geçici tiroit bezi iltihaplanmaları (subakut veya sessiz tiroiditler), toksik nodüller ve Graves hastalığı bulunur. Tirotoksikozun ve hipertiroidinin hangi sebepten kaynaklandığı, fizik muayene, ultrason, sintigrafi ve kanda bakılan hormon ile antikor testleriyle belirlenmektedir.
Hipertroidi belirtileri arasında çarpıntı, ellerde ince titreme, sinirlilik, huzursuzluk, sıcağa tahammülsüzlük, aşırı sıcak basması, iştah artmasına rağmen kilo kaybı, saçların incelmesi, kırılması ve dökülmesi, ishal, gözlerin dışarı doğru çıkması, adet düzensizliği ve kısırlık gösterilebilir.
Hastalık muayenesinde ultrasonografi, kan testleri, gerektiği durumlarda tiroid sintigrafisi ve şüpheli nodülü olan hastalarda da ince iğne biyopsisi yöntemleri kullanılabilir. Hipertiroidi tedavisi de kişiye ve hastalık nedenine göre de farklılık gösterir.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü, tiroid hastalığında beslenmede nelere dikkat edilmesi gerektiğiyle ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Oluşabilecek kabızlığı engellemek için sebze ve meyve gibi lifli ve posalı besinler tüketilmeli. Öğünler de pişmiş sebze tercih edilmeli. Yaban mersini ve keten tohumu da kabızlıkta takviye olarak tercih edilebilir. Kilo almamak için de mutlaka egzersiz ve yürüyüşe önem verilmeli.
B12 vitamini ve selenyum düzeyi takip edilmeli. Kanda selenyum düzeyinizi ölçtürün, selenyum tiroit yetmezliği olan durumlarda yardımcıdır. İyot yetersizliğinin aksine, iyota aşırı maruziyet de tiroid bezine etki ederek tiroid hormon yapımı ve kana salınımında azalmaya neden olabilir.
Kerevizin, hipertiroidinin dengelenmesinde bu besinin faydalı olabileceği biliniyor. Antioksidan etkileri bulunan kereviz, antioksidanlar ve flavonoidler açısından zengin aromatik tıbbi bir bitkidir.
Sarımsağın geleneksel tıpta yüzyıllardan beri kalp damar hastalıklarında etkin olarak kullanıldığı ve kan basıncını düzenleyici, kan şekeri ve kolesterolü düşürücü, bakteriyel, viral, mantar ve paraziter enfeksiyonlara karşı etkili, immun sistemi güçlendirici, antitümör ve antioksidan özelliği olan bir tıbbi bitki olduğunu belirtmekte fayda var. Hipertiroidinin düzenlenmesinde beslenmenizde yer verilmesi öneriliyor.
Dereotu taze veya kurutulmuş yaprakları baharat olarak da kullanılan tıbbi bir bitki olup antioksidan, antidiyabetik ve antikanser özelliklerine sahiptir. Ayrıca ağız kokusu, mide ve sindirim sistemi rahatsızlıklarında da kullanılabiliyor. Bununla birlikte, tiroid hastalıklarında kullanımı ve etkinliği konusundaki çalışmalar henüz yeterli düzeyde değil.
Birçok besinde guatrojen bulunur. Özellikle tiroid problemleri yaşayan kişiler bu besinleri tüketmemeye özen göstermelidirler. Çin lahanası, karnabahar, brokoli, kara lahana, brüksel lahanası, turp, lahana, ıspanak, şalgam, mısır, şeftali, yer fıstığı, armut, çam fıstığı, çilek, tatlı patates, badem, böğürtlen, soya sütü, tofu ve soya fasulyesini guatrojen içeren besinlere örnek olarak gösterebilirz.