Kredi mi veriyoruz para mı dağıtıyoruz?

Bugüne kadar, bu seferberlikten kaç işletme yararlanmış diye merak ettim. Resmi ve kesin rakamlar yok ama küçük bir araştırma yaptım. Geçtiğimiz hafta, Hazine ile KGF arasında kefalet sistemine yönelik anlaşma yapıldı ve bugüne kadar 20 milyar lira olan kefalet tutarı 250 milyar liraya çıkartıldı. Bu kefalet sayesinde de bankalar, işletmelerden kredi talebini alıyor, bir-iki gün içinde değerlendirmeyi yapıp, krediyi veriyor; KGF’ye de ne kadar kredi tahsis edeceğini söylüyor. Yaklaşık bir haftalık süre içinde, kefalet desteğinden yararlanmak için 40 bin işletme bankalara müracaat etmiş, bu işletmeler için de 20 milyar liralık kefalet verilmiş. Sene başından bu yana KGF, 55 bin KOBİ için 50 milyar tutarından kefalet vermiş.

121 BİN KOBİ’YE 54 MİLYAR KREDİ

Malum, bir de KOSGEB’in bankalar aracılığı ile dağıttığı sıfır faizli kredi var. Bu kredi için de 770 bin işletme başvurdu, 460 bininin kredisi onaylandı. KOBİ’ler 20 bin liradan başlayıp 50 bin liraya kadar kredilerini almaya başladı. KOSGEB’in bu yolla toplam dağıttığı kredi tutarı ise 2.5 milyar lira. Bir de TOBB’un öncülüğünde başlatılan ‘nefes kredisi’ var. Bu kredi çerçevesinde de 80 bin işletmeye 5 milyar lira kredi kullandırılacak. Bu güne kadar da nefes kredisi için 20 bin işletme başvurmuş.

Kaba bir hesapla; ilk 3 ayda, 121 bin işletme kredi için başvurmuş ve bu işletmelere de yaklaşık 54 milyar liralık kredi verilmiş, verilmeye de devam ediyor. KGF’nin kefaletini bir kenara koyuyorum; KOSGEB dağıttığı sıfır faizli kredi ile nefes kredisine bakıyorum, işletme başına ortalama kredi tutarı 50 bin lirayı buluyor ki, KOSGEB de bu oran çok daha düşük, 20 bin liralar seviyesinde.

YA BORÇ YA DA MAAŞ ÖDÜYORLAR

Açıkçası merak ediyorum, 20 bin lira, 50 bin lira kredi ile hangi işletme işine büyütüp, üretimini artırabilir? Nitekim aldığım duyumlara göre kredi peşinde koşan işletmelerin asıl derdi ya piyasaya olan borçlarını ya da personelinin maaşını ödeyebilmek. Yapılan kredi başvurularının ve alının kredilerin çok büyük bölümü borç ödemekte kullanılıyor.

Daha da önemlisini söyleyeyim; madem piyasalar sıkıntıda, madem ekonomide daralma var, neden bu dönemde kredi adı altında verilen destekleri tek elden dağıtmıyoruz? Bakıyorsunuz, her bakanlık; ayrı ayrı projelerle KOBİ’lere destek olmaya çalışıyor. Tabi kaynak da çok olmayınca, destek de küçük küçük oluyor. O zaman da attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değmiyor. Hal böyle olunca da insanın aklına şöyle bir soru geliyor; işletmeler, işini büyütsün, üretimini artırsın diye mi kredi desteği veriyoruz, yoksa belli süre için ‘az veren candan’ deyip, para mı dağıtıyoruz?