Danıştay’dan sürücülere müjdeli haber

Değer kaybı tazminatı nedir, nasıl alınır konusuna; geçen, ‘Değer kaybında büyük oyun’ başlıklı yazımda değindim, ama kısaca özetleyeyim. Tüm sürücüler, kaza sonrası onarım gören araçlarının piyasa rayiç değerinde, yani ikinci el değerinde, meydana gelen maddi kayıpları trafik sigortasından alabiliyor. Buna da değer kaybı tazminatı deniyor. Sürücüler, kaç kazaya karışırsa karışsın her seferinde tazminattan yararlanabiliyor. Örnek vereyim: Trafikte, biri, aracınıza çarptı ve hasara neden oldu. Sizin kusurunuz da yok. Karşı tarafın trafik sigortası sizin zararınızı karşıladı, ancak kusurunuzun olmadığı kazadan dolayı aracınız artık hasarlı olarak kayıtlara girdi. Haliyle de ikinci el piyasasındaki değeri düştü. İşte, trafik sigortası bu değer kaybını size ödüyor.

DEĞER KAYBI TAZMİNATI

Peki, değer kaybı tazminatı nasıl hesaplanıyor? Trafik sigortası genel şartlarında bu durum açıkça belirtilmiş. ‘Sigorta şirketi tarafından ödenecek değer kaybı tutarı, trafik sigortasının maddi teminat limitinin yüzde 15’ini aşamaz’ diyor. Trafik sigortasında bugün için maddi teminat limiti 36 bin lira olduğuna göre, sigortacıların ödeyecekleri en yüksek değer kaybı tazminatı da 5 bin 400 lira. Altını çizeyim, bu rakam, sigorta şirketlerinin ödeyeceği en yüksek tazminat tutarı. Şirket, hesaplama yapıp, 2 bin lira da ödeyebilir, 3 bin lira da. ‘Aracımdaki değer kaybı daha yüksek’ derseniz ya mahkemeye ya da Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Hukuk yolu açık ki, bugüne kadar gerek mahkemelere gerekse de Tahkime itiraz edenler, daha yüksek tazminat aldılar.

İşte Danıştay, geçenlerde bir karar aldı ve değer kaybı tazminatının hesaplamasındaki ‘trafik sigortasının maddi teminat limitinin yüzde 15’ini aşamaz’ uygulaması için yürütmeyi durdurdu. Gerekçe olarak da; araçlarda meydana gelecek değer kaybının yüzde 15’i aşabileceğini ve aşan tutarın sigortalı tarafından ödeneceğini, bunun da hukuka uygun olmayacağını gösterdi. Bu kararla, değer kaybı tazminatındaki sınırlama kalkmış oldu.

BU KARAR, KAOS YARATIR

Peki, şimdi ne olacak? Sürücüler değer kaybı için sigorta şirketine başvuracak. Sigortacı, sigorta genel şartlarında yazdığı gibi hesaplama yapıp, tazminatı ödeyecek. Vatandaş, parayı az bulup itiraz edecek. Sigorta şirketi, ‘git dava aç’ diyecek. Vatandaş mahkemeye gidecek, mahkeme de sınırlama kalktığından sigorta şirketinin ödediğinden daha fazla tazminata hükmedecek. Böylece, tüm değer kaybı talepleri mahkemelere gelecek.

Daha daha sonra ne olacak? Yüksek tazminat ödemek zorunda kalan sigortacılar, ‘zarar ediyoruz, trafik sigortasının fiyatını artırın’ diye ayağa kalkacak. Hazine’de ya fiyatı artıracak ya da yasal düzenleme yapacak. Bu arada birileri de bu işten ciddi nemalanacak. Al sana, trafik sigortasında yeni bir kaos daha. Oysa, kaos boyutuna gelmeden atılacak birkaç adım var. Birincisi, Hazine, değer kaybı tazminatının hesaplama yöntemini net ve adil bir şekilde belirler; bunu da yasal düzenleme haline getirir. Takdir edersiniz ki, 200-300 bin lira değerindeki bir aracın değer kaybı tazminatı 5 bin 400 lira olamaz. Böylece yargı, yasal düzenlemeye uyar, sigorta şirketi de kime ne ödeyeceğini bilir. İkincisi ve daha da önemlisi, aracın ikinci elde düşen değerini karşılamak için ödenen değer kaybı tazminatı, araç satılınca sürücüye ödenir ki, birçok ülkedeki uygulama da böyledir.