Neden bazı insanlar daha çok üşüyor? Özellikle parmaklarınız, kulaklarınız ve burnunuz soğuksa dikkat!

Sonbahar ve kış mevsimi gelince dışarıda geçirilen vakit kısalır, daha çok evde olmak isteriz. Bu dönemde “Çok üşüdüm” cümlesini de sıkça söyler ya da çevremizden duyarız. Ancak havalar çok soğuk olmasa bile siz çok üşüyorsanız, altında yatan ciddi sorunlar olabilir. 

İnsanın ortalama vücut sıcaklığı 36,5 derece olarak kabul ediliyor. Pek çok araştırma bu değerin kişiden kişiye 0,5 ila 1 derece değişiklik gösterebileceğine işaret ediyor.

Vücudumuzun farklı bölümleri farklı sıcaklıklara sahip. Uzmanlara göre, vücudun en sıcak yeri yaklaşık 37 derece ile rektum (kalın bağırsağı anüse bağlayan son kısım). Rektumu kulaklar ve ağız izliyor. 

Eğer hava sıcaklığı bir günde yaklaşık 10 derece düştüğü için üşüyorsanız bu normal karşılanabilir. Çünkü vücudunuz dış ortamdaki ani değişime tepki vermektedir. Ama etrafınızdaki hiç kimse soğuktan etkilenmezken siz titriyorsanız, bu durum bir sağlık sorunun göstergesi olabilir.

BU BEŞ HASTALIĞA DİKKAT!

Konuyla ilgili bilgilerine başvurduğumuz İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, “Bazı insanlar herhangi bir fark edilebilir neden olmaksızın daha fazla üşüme eğilimindedir. Bunun altında yatan birçok neden olabilir. Bunlardan en belli başlıları; düşük vücut ağırlığı, öğün atlayarak az kalori tüketmek, hipotiroidi, Raynaud sendromu, anoreksiya nervoza, demir eksikliği anemisi ve periferik arter hastalığıdır” dedi. 

EL VE AYAK PARMAKLARINIZ ÇOK ÜŞÜYORSA RAYNAUD HASTALIĞINIZ OLABİLİR

Bu hastalıklardan en çok görülenin hipotiroidi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Terekeci, “Hipotiroidi dediğimiz durum, tiroit bezinin çalışma bozukluğuna bağlı az tiroit hormonu üretmesidir. Tiroit hormonları vücutta metabolizmayı ve sıcaklığı düzenlemeye yardımcı olur. Tiroit hormonlarının üretilemediği ya da az üretildiği durumlarda vücutta metabolizma yavaşlayacağı için vücut ısısı da buna bağlı olarak düşer” ifadelerini kullandı. 

“Raynaud hastalığı da kişi soğuğa veya strese maruz kaldığında el ve ayak parmakları, kulak ve burun gibi kan dolaşımının zayıf olduğu bölgelerde görülen, ciltte solukluk, morarma ve soğukluk ile birlikte seyreden bir durumdur” diyen Prof. Dr. Terekeci, “Raynaud hastalığında altta yatan temel neden tam bilinmemekle birlikte soğuğa karşı damarların aşırı kasılma tepkisi söz konusudur” vurgusunu yaptı.

Yapılan bilimsel çalışmalarda doğumdan itibaren kadınlarda metabolizmanın daha yavaş olduğu ve kadınların erkeklere göre daha fazla üşüdüğü gösterilmiştir. (Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci)

YÜKSEK KOLESTEROL VE SİGARA KULLANIMI ÜŞÜMEYE NEDEN OLUYOR

Anoreksiya nervoza ve periferik arter hastalıklarına dair de bilgiler paylaşan Prof. Dr. Terekeci, “Anoreksiya nervoza kilo kaybı veya yetersiz kilo alımı ile karakterize bir yeme bozukluğudur. Bu kişiler düşük vücut yağ seviyesine ve azalmış metabolizma hızına sahiptirler ve bu nedenle de aşırı üşümeye meyillidirler" dedi ve ekledi:

"Periferik arter hastalığı ise kalbi besleyen damarlar dışındaki tüm atardamarda daralma ve tıkanmalarla seyreden bir durumdur. Damarların içerisinde ateroskleroz dediğimiz plaklar oluşur. Bunlar damarlarda daralma ve tıkanmalara yol açarak kan dolaşımının bozulmasına neden olur. Temiz kan özellikle bacak ve kol gibi organlara tam olarak ulaşamaz, bu da o bölgelerde soğumaya yol açar. Burada yüksek kolesterol ve sigara kullanımı önemli rol oynamaktadır.” 

Prof. Dr. Terekeci tüm bu hastalıkların dışında kalp yetmezlikleri ve kronik böbrek hastalıklarının da üşümeye yol açabilecek hastalıklar arasında olduğunu söyledi.

DİKKAT! ÜŞÜMEYE NEDEN OLAN ÜÇ ANEMİ TÜRÜ BULUNUYOR

Sürekli üşüme haline yol açan bir diğer hastalık da anemi… Peki bu hastalık nedir? Nasıl belirtiler ortaya çıkarabilir? 

Bu soruyu Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan İsmail Sarı’ya sorduğumuzda, “Anemi, kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin (RBC) veya bu hücrelerdeki hemoglobin miktarının düşük olması durumudur. Hemoglobin, vücudunuzun oksijeni taşımasına yardımcı olan kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan bir proteindir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tanımlamasına göre hemoglobin düzeyinin erkeklerde 13 g/dL (desilitrede gram) kadınlarda 12 g/dL altında olmasına anemi adı verilir” cevabını verdi.

Prof. Dr. Sarı, şöyle devam etti:

-- Anemi çeşitli belirtilere yol açabilir. Bunların arasında sıklıkla sürekli üşüme de bulunur. Aneminin neden olabileceği diğer başlıca belirtiler ise şunlardır: Yorgunluk, zayıflık, soluk cilt, nefes darlığı, baş dönmesi veya baş ağrısı… 

-- Anemi çeşitleri arasında üşümeye neden olabilecek bazı türler bulunuyor. Birincisi demir eksikliği anemisi… En yaygın anemi türüdür ve demir eksikliği nedeniyle oluşur. İkincisi aplastik anemi… Bu türde kemik iliği yeterli miktarda kan hücresi üretemez. Üçüncüsü ise hemolitik anemi… Kırmızı kan hücreleri normalden daha hızlı yok edilir.

-- Üşümeye neden olabilecek diğer kan hastalıkları arasında lösemi ve lenfoma gibi bazı kan kanserleri de bulunabilir. Bu durumlar, kan hücrelerinin anormal üretimi ve işlevi nedeniyle vücut ısısının düzenlenmesinde sorunlara yol açabilir.

ÜŞÜMEYİ AZALTMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

“Kişinin üşümesine herhangi bir tıbbi durum neden oluyorsa bu durumun tedavisi muhakkak yapılmalıdır” diyen Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, “Aynı zamanda sıcak tutacak giysiler giymek, günde en az bir öğün sıcak yemek tüketmek ve düzenli fiziksel aktivite yapmak son derece önemlidir” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Hakan İsmail Sarı ise kan hastalıkları nedeniyle çok üşüyenler için beş öneride bulundu:

1- Yeterli giyinme: Soğuk havalarda katmanlı giysiler giymek çok faydalı olacaktır.

2- Dengeli beslenme: Demir, B12 vitamini ve folat içeren önemli besinlerin doğal yoldan alımını artırmak gerekiyor. Eğer yetersiz geliyorsa doktor önerisi ile takviye de alınabilir.

3- Aktif kalma: Hafif egzersizler kan dolaşımını artırabilir.

4- Isıtıcılar ve battaniyeler: Evde sıcak tutacak eşyalar kullanmak da çok önemli. 

5- Düzenli tıbbi kontroller: Aneminin veya diğer kan hastalıklarının tanısı, tedavisi ve izlenmesi için düzenli doktor ziyaretlerine de önem vermek gerekiyor.

Fotoğraflar: iStock