Sinan Ekici

Kadınlarda Taş Hastalığı Sıklığı Artıyor mu?

7 Şubat 2019
Kadınlarda taş hastalığı sık görülüyor mu sorusu “nasıl yani, kadınlara özel bir takım nedenlerle taş oluşumunda bir değişiklik mi oluyor?” sorusunu akla getiriyor. Sorunun cevabını hemen vereyim, evet! Yapılan çalışmalar kadınlarda taş hastalığının artmaya başladığını gösteriyor.

Öncelikle bazı bilinenlerden bahsetmek istiyorum. Ülkemizde her 10 kişiden biri yaşamının bir döneminde taş oluşturmaktadır. Taş oluşumunda etkili olan en belirgin faktörler genetik yatkınlık, yaş, cinsiyet, coğrafi faktörler, iklim, beslenme alışkanlıkları, idrar yolu enfeksiyonları, idrar akışını engelleyen darlıklar ve bazı ilaçların kullanımıdır.

Genetik yatkınlık en önemli risk faktörlerindendir. Taş hastalığı olan hastaların ailelerinde %10-40 arasında değişen oranlarda taş hastalığı öyküsü mevcuttur. Doğuştan gelen, idrar yollarının yapısal bozuklukları ve metabolik bazı sorunlar taş oluşumuna zemnin hazırlamaktadır.
Kadınlarda görülme sıklığı son yıllarda artıyor olsa da, taş hastalığı en sık 20-40 yaşlarında ve erkeklerde daha fazla görülmektedir. Testosteronun böbrek taşı oluşumunda rolü olduğu düşünülüyor.

TAŞ NEDEN OLUŞUR?

Dağlık ve tropikal bölgelerde özellikle yaz aylarında daha sık ve ülkemizde Güneydoğu Anadolu bölgesinde en sık görülmektedir. Beslenme alışkanlıkları çok önemlidir. Taşların oluşumunu artıran ve azaltan birçok faktör mevcuttur. Böbreklerde oluşan idrar miktarı belirleyici rol oynar. Beslenme alışkanlıklarına ve bir takım faktörlere bağlı olarak bazı kimyasal maddelerin idrar yoluyla atılımı artmakta ve idrar miktarına bağlı olarak bu maddeler ya kolayca atılmakta ya da çökerek, küçük kristallerin oluşmasına yol açmaktadır. Bu kristaller şekillendikten sonra hızla birleşerek böbrek taşlarını oluşturmaktadır. Alınan sıvı miktarı arttıkça taş oluşturma riski o kadar azalmaktadır. Taşlar kimyasal yapılarına göre kabaca kalsiyum içeren ve içermeyen taşlar olmak üzere iki grupta incelenir. Kalsiyum içeren taşlar (kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat taşları) tüm taşların %85’ini oluşturmaktadır. Kalsiyum içermeyen taşlar (ürik asit, sistin ve enfeksiyon (strüvit) taşları) daha nadir görülür.

KADINLARDA GÖRÜLME SIKLIĞI ARTTI

Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla görüldüğü bilinen taş hastalığının artık kadınlarda görülme sıklığının dünya çapında artış gösterdiği son yapılan incelemelerde ortaya çıkmıştır. Bunun nedenlerini de küresel ısınma, artan stresli yaşam şartları ve beslenme alışkanlıklarındaki değişimde görmekteyiz. Fast-food tarzı beslenme, meşrubatlar, genetiği değiştirilmiş ürünler, yetersiz ve sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve az su tüketimi, sonuçta obezitenin artmasına neden olmakta, idrardaki dengeyi taş oluşumu lehine bozmaktadır.

Yazının Devamını Oku