Kuzey buzullarında iki Türk

Serbest fotoÄŸrafçı Ali Borovalı çocukluk rüyasını gerçekleÅŸtirip dünyanın en soÄŸuk yerlerinden Grönland'a gitti, Ä°nuitlerle (Eskimolar) yaÅŸadı, -30 derecede fotoÄŸraf çekti. Türkiye'nin ilk aletli dalıcılarından, çok ödüllü sualtı belgesel yapımcısı, 59 yaşındaki marjinal emekli Yılmaz Akyunus ise Kuzey Kutbu'nda katil balinaların peÅŸine düştü. MARJÄ°NAL BÄ°R EMEKLÄ°Yılmaz Akyunus (59) aslen iktisatçı, IBM Türk'ten emekli. Bir delikanlıdan farksız. SaÄŸlığını, dinamizmini yüzmeye ve dalmaya borçlu. Türkiye'nin ilk aletli dalıcılarından. ‘‘Mavi Derinlikler’’, ‘‘Adrenalin’’ gibi belgesellerin yapımcısı. Sualtı sporları il temsilciliÄŸi, aletli dalış eÄŸitmeni. Yerkürenin tüm denizlerinde film ve fotoÄŸraf çekti. Sualtı Dünyası, Deniz Magazin dergilerinde yazdı. Tehlikeli deniz canlılarını belgelemek en büyük merakı. Katil balinayı çekerken elleriniz titriyorYılmaz Akyunus, okyanusların efendisi olarak anılan zeki, vahÅŸi, katil balinaların sualtındaki fotoÄŸrafı için deklanşöre bastığında, kalbinin duracak gibi olduÄŸunu söylüyor. Ama onları görmek, ‘‘seafari’’ye çıkmak için az uÄŸraÅŸmamış. Sefere çıkmaktır safari. Okyanuslardaki seferde ise kelime oyunu yapılır. ‘‘Sea’’ denizdir ve olur size ‘‘seafari.’’ Katil balinanın yani orcanın izini sürmek serüvenlerin serüvenidir. Akyunus'un hayatının düşüdür orcalar. Kutuplara yolculuÄŸun rezervasyonu bir yıl öncesinden yapılır. Katil balinayla en az üç kez rastlaÅŸma garantisi veren, profesyonel bir yabancı tur ÅŸirketi uluslararası üne sahip Akyunus'a özel indirim de yapar. 3 bin 500 dolarlık gezi için 2 bin dolar maliyet çıkartılır.Hem fotoÄŸraf, hem video çekmek isteyen Akyunus'un yükü 80 kilodur. Ä°ki amfibik fotoÄŸraf makinası, iki sualtı video kamerası ve dalış malzemeleri. Åžahsi eÅŸyalar çok sınırlıdır, ama purosunu unutmaz. Seafari'nin baÅŸlangıç noktası Norveç'te balıkçı kasabası Svolvaer'dir. Ä°stanbul'dan toplam 31 saat sürer ulaÅŸmak:‘‘Her kasım orcaların bayıldığı ringa sürüleri okyanusdan ayrılarak Ä°skandinavya yarımadasındaki bu koylara geliyor. PeÅŸinden de orcalar akın ediyor. Belli bir alanda çok sayıda katil balinayı görebiliyorsunuz. Hava -20, su sıcaklığı ise 1 derece. 5-10 metre dalıyor, yakınımızdan geçebilecek bir orcanın fotoÄŸrafı için dakikalarca bekliyoruz. Rastlantı gerçekleÅŸtiÄŸi takdirde iÅŸ filmi çekmeye kalıyor. En unutulmaz an, sualtında ilk kez katil balinayı kadrajlamak. Ne kadar usta olursanız olun elleriniz titriyor. Seslerini ilk kez duyuyorum, çok hoÅŸ.’’‘‘Özgür Willy’’ filmiyle hayatımıza giren katil balinalar sosyal hayvanlar. Aile yapısı anaerkil. Sürü liderliÄŸi için diÅŸi reis kıyasıya mücadele edip rakiplerini öldürüyor. En etkili silahları kuyrukları. Buz üstündeki bir fok balığını, kuyruk darbesiyle sıçrattıkları büyük su kütlesi ile kaydırıp derin sulara çekebiliyorlar. Deniz kurdu, kara balık da deniyor onlara. Denizdeki tüm canlılara saldırdıklarından katil diye nam salmışlar. Favorileri ringa ve somon balığı. Ä°nsanlara saldırmıyorlar. Grönland'ın ikinci büyük ÅŸehrinde 7 bin köpeÄŸe karşı 5 bin kiÅŸi varÇocukluk hayalini gerçekleÅŸtirmek için 2 yıl uÄŸraÅŸtı fotoÄŸrafçı Ali Borovalı. Grönland'ın Kangerlussuar kasabasına ulaÅŸtığında -35 derecedeki hava koÅŸullarına alışması biraz zor oldu:‘‘Dünyanın en büyük adası Grönland'ın nüfusu sadece 60 bin. BaÅŸkent Nuuk'ta 6 bin kiÅŸi yaşıyor. Ä°kinci büyük ÅŸehir Ilulissat'ın 7 bin köpeÄŸe karşılık 5 bin nüfusu var. Ufak bir parlamentoya sahip. Danimarka'ya baÄŸlı ama içiÅŸlerinde özerk. Buradaki Eskimolar kendilerine Ä°nuit diyorlar, 'insan' demek. Eskimo Kızılderililerin taktığı bir isim ve çiÄŸ et yiyen demek. Ä°nuitler samimi, güleryüzlü. ÇoÄŸu Danca bile konuÅŸmuyor. Katolik Kilisesi’ne baÄŸlılar ama kendi inançları da var. Grönland kuzey ışıklarının en güzel görünebildiÄŸi yerlerden birisi. Karanlık bastıktan gökyüzünde bazen yeÅŸil bazen mavi birtakım ışıklar oluÅŸuyor. Bazı Japonlar bu ışıkta seviÅŸirlerse çocuk sahibi olacaklarına inanıyor, özellikle çocuk yapmak için Grönland'a geliyorlar! Ä°lk gittiÄŸimde buz ev igloda kaldım. Ama hakiki iglo pek kalmamış. İçerisi eksi 13 derece. Size sıkı bir uyku tulumu veriyorlar. Sakin ol, içine gir fakat çok fazla ÅŸey giyme diyorlar. Çünkü korkup elbiseleriyle yatanlar varmış. Sonra uyku tulumunun içinde terleyince hayati tehlike ortaya çıkıyormuÅŸ.Köpeklerin çektiÄŸi kızağımızla giderken aniden kar bastırdı. Eskiden bilim için kullanılan bir barınaÄŸa attık kendimizi. Fırtınanın geçmesini beklemekten baÅŸka yapacak ÅŸey yok. Kahvemizi içiyoruz. Derken bir avcı eskimo geldi ve aynı yere sığındı. Saatler geçiyor. Benim kızakçı aniden fırladı saatine baktı ‘‘Allah kahretsin iÅŸe geç kalıyorum’’ dedi. Ä°kimiz de hayretle bakıyoruz. ‘‘Zaten trafik var. Otobüsü de kaçırdım. Geç kalacağım.’’ Sonra ‘‘Düşünebiliyor musunuz? Ä°nsanlar ÅŸimdi Kopenhag'da, Ä°stanbul'da böyle yaşıyorlar’’ dedi, kahkahalara boÄŸulduk.Â