Kendi tahtını kendi kurdu etek öptürüp padiÅŸah oldu

Osmanlı devletinde cülus, yani padiÅŸahın tahta geçiÅŸi sıkı teÅŸrifat kurallarının hákim olduÄŸu bir törenle yapılırdı. Ama Ä°kinci Ahmed’in 7 Åžubat 1695’teki ölümünde bu kural uygulanmadı, zira sekiz seneden beri padiÅŸah olmayı bekleyen Åžehzade Mustafa, bir baÅŸkasının tahta geçmesi ihtimalini duyduÄŸu anda sarayın kapısının önüne giderek kendi başına bir taht kurup üzerine oturdu.Devletin ileri gelenlerini çağırtıp eteÄŸini öptürdü ve ‘İkinci Mustafa’ olarak hükümdarlığını ilán etti.OSMANLI padiÅŸahlarının cüluslarında, yani tahtta çıkışlarında kuralları bütün ayrıntıları önceden belirlenmiÅŸ olan büyük bir tören yapılırdı. Sultan Ä°kinci Mustafa ise, 1695’te bütün teÅŸrifat kurallarını bir tarafa bırakmış ve amcası Ä°kinci Ahmed’in ölümü üzerine, bir baÅŸkasının hükümdar olabileceÄŸi endiÅŸesiyle koÅŸa koÅŸa taht odasına gitmiÅŸ ve töreni beklemeden tahta oturmuÅŸtu.Sultan Dördüncü Mehmed’in büyük oÄŸlu Åžehzade Mustafa, 5 Haziran 1670’te doÄŸdu. Babası ÅŸehzadesini yanından ayırmamış, hatta Polonya seferine bile götürmüştü.Dördüncü Mehmed, Ä°kinci Viyana kuÅŸatması sonrasındaki bozgun yıllarında orduyu toparlamak için çaba göstermeyince, askerin ayaklanması üzerine 1689’da tahtından indirildi. Devrik hükümdar, yerine büyük oÄŸlu Mustafa’nın geçirilmesini tavsiye etmiÅŸti ama asiler padiÅŸahın isteÄŸini dikkate almayarak, sarayda senelerden beri hapis hayatı yaÅŸayan kardeÅŸi Ä°kinci Süleyman’ı padiÅŸah yaptılar ve Åžehzade Mustafa da küçük kardeÅŸi Ahmed ile beraber önce Topkapı Sarayı’nda, daha sonra da Edirne Sarayı’nda hapis hayatı yaÅŸadı.Ä°kinci Süleyman, 1693’te öldüğünde Dördüncü Mehmed’in taraftarları, Åžehzade Mustafa’yı tahta çıkarmaya çalıştılar. Sadrazam Fazıl Mustafa PaÅŸa ise, Dördüncü Mehmed’in bir diÄŸer kardeÅŸi olan Ä°kinci Ahmed’in padiÅŸahlığını tercih etti. Ä°kinci Ahmed de aÄŸabeyi Ä°kinci Süleyman gibi dört yıl hükümdarlık yaptı. Her iki padiÅŸah da senelerce hapis hayatı yaÅŸamış, halim selim insanlardı. Ama o dönemde uluslararası arena son derece karışıktı ve Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu Avusturya, Venedik, Rusya ve Polonya ile dört cephede birden savaşıyordu. Tahta çıkartılmayan Åžehzade Mustafa ise son derece hırslıydı ve bir an önce hükümdar olup devleti kurtarma hevesindeydi.Benli Hüseyin PaÅŸa, 1694’te Ä°kinci Ahmed’i tahttan indirerek Åžehzade Mustafa’yı padiÅŸah yapmak için bir teÅŸebbüste bulunduysa da, muvaffak olamadı. Ä°kinci Ahmed 1695’te öldüğünde, tahta hanedanın hayattaki en yaÅŸlı erkeÄŸi olan Ä°kinci Mustafa’nın çıkması gerekiyordu ama yeni padiÅŸahın kim olacağı devlet ileri gelenlerinin katıldığı bir mecliste tartışıldı. Sadrazam Ali PaÅŸa, tahta Ä°kinci Ahmed’in oÄŸlu Ä°brahim’i çıkarmak istiyordu. Babasının tahttan indirilmesinin üzerinden geçen sekiz sene boyunca tahta geçebilmek için gün sayan Åžehzade Mustafa’nın bütün hayalleri suya düşmek üzereydi. Bu sırada Hazinedarbaşı Mustafa AÄŸa ile saraydaki taraftarları ÅŸehzadeye durumu haber verdiler.Osmanlı padiÅŸahlarının cüluslarında, yani tahtta çıkışlarında büyük bir tören yapılır ve bu törenlerde standartlaÅŸmış sıkı teÅŸrifat kuralları uygulanırdı. Tahta çıkacak olan ÅŸehzade, kızlaraÄŸası ve siláhdar aÄŸa tarafından dairesinde ziyaret edilir, padiÅŸahın ölüm haberi tebliÄŸ edilir, daha sonra ÅŸehzadenin bir koluna kızlaraÄŸası, diÄŸer koluna da siláhdar aÄŸa girer ve hırka-i ÅŸerif odasına gidilirdi. Hazreti Muhammed’in eÅŸyalarının önünde sadrazam ve ÅŸeyhülislam yeni padiÅŸaha biat ederler, yani baÄŸlılıklarını arzederlerdi. Yeni padiÅŸahın başına saltanat alameti olarak sarık sarılır ve ve samur bir kürk giydirilirdi. Daha sonra Müneccimbaşı uÄŸurlu bir saat tespit eder, sarayın üçüncü kapısının önünde taht kurulur ve devlet adamları yeni padiÅŸaha baÄŸlılıklarını sunarlardı.1695’in 7 Åžubat’ında devletin ileri gelenlerinin baÅŸka bir hükümdar adayının üzerinde durduklarını öğrenen Åžehzade Mustafa, hapis tutulduÄŸu daireden ayrılarak taht odasına koÅŸtu ve devlet adamları toplantıda iken sarayın kapısının önüne taht kurdurdu. Haber göndererek sadrazamı ve ÅŸeyhülislamı çağırttı ve devletin ileri gelenleri ÅŸehzadenin tahtta oturduÄŸunu görünce bir hayli ÅŸaşırdılar ama artık birÅŸey yapamadılar ve yeni padiÅŸaha sırayla baÄŸlılıklarını sundular.Â