Coronavirus sürecinde ve sonrasında Dijital dönüşümü başarılı yönetmek adına yanıtlanması gereken sorular…

İşte tüm bu sebeplerden dolayı, dijital dönüşüm “olmazsa olmaz” bir kavram olarak yaşamımızda, özellikle iş hayatında etkisini artırmakta. Peki, dijital dönüşümün ne kadar bilincindeyiz, bu “hayati” kavramı gerçekten özümsüyor muyuz; işlerimizi geleceğe, doğru taşımak adına yeterince kullanmakta mıyız?

hurriyet.com.tr için hazırladığım son yazımda dijital dönüşüm özelinde, dünyada öne çıkan, son istatistikleri derlemiştim ve oldukça çarpıcı sonuçları paylaşmıştım. Bunlardan bir kısmı şunlardı (https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/sirketler-dijital-donusum-sureclerinde-ne-asamada-41479697):

• Şirketlerin %87’si dijitalleşmenin endüstrilerini “disrupt” edeceğini (yıkacağını) düşünüyor, ancak sadece %44’ü potansiyel bir dijital yıkıma karşı hazırlıklı olduğunu kabul ediyor… (Deloitte Digital Report)
• Dijital dönüşüme henüz başlamayan şirketlerin %59’u, artık çok geç olabileceğinden korkmakta. Dijital dönüşüm stratejileri ya da planlamaları olmayan şirketlerin %55’i, pazar paylarını kaybetmemek için sadece 1 yılları olduğunun farkındalar. (Progress Global Survey)
• Yöneticilerin %45’i dijital dönüşüm stratejilerini yönetebilecek yeterli teknolojik altyapıya sahip olmadıklarını düşünüyor. (PWC - Global Digital IQ Survey)

Bu istatistiklerin de oldukça çarpıcı bir biçimde işaret ettiği üzere, dijital dönüşümün önemini bilen, kavrayan; dahası yıkıcı etkisini gören liderlerin bile çoğu organizasyonlarının dijital dönüşüme hazır olmadığının farkında. Corona sürecinde daha da önemli hale gelen dijital dönüşüm yol haritasını çok hızlı ve net olarak belirlememiz gerekiyor; fakat dijital dönüşüm hala çoğunlukla yanlış anlaşılmakta, yanlış yorumlanmakta ya da hiç anlaşılmamakta. HBR’da (Harvard Business Review) yayınlanan bir makalede belirtiği üzere (Coronavirus Is Widening the Corporate Digital Divide - Coronavirus Kurumsal Dijital Bölünmeyi Genişletiyor) Covid-19 süreci, insanlar ve şirketler arasında inanılmaz bir oranda dijital dönüşümden kaynaklı farklılıkları derinleştiriyor olacak.

Dijital dönüşümden bahsederken, şunun bilincinde olmamız gerekiyor. Bu kavram, sadece süreçlerin dijitalleşmesini ya da dijital araçlar kullanmayı değil; işin yeni dünyaya göre adapte edilmesi için tüm süreçlerin dijital araçlar göz önünde bulundurarak baştan tasarlanmasını; organizasyon kültürünün değişmesini; risk alma ve inovasyonlar ortaya çıkarma yeteneğinin geliştirilmesini; işbirliği ortamının oluşturulmasını ve rekabetçi pazarlara adapte olmayı ifade etmekte.

Dijital dönüşüm süreçlerinde, müşteriler ile olan iletişimden pazarlama ve satış çalışmalarına, müşteri geri bildirim sistemlerinden, tedarik ve dağıtım ağlarının yönetimine, raporlama ve izleme sistemlerinden, tahmin ve planlama sistemlerine kadar çok geniş bir alanda süreçleri yeniden tasarlamak gerekiyor. Bununla birlikte, pazara giriş stratejisinden, inovasyon odaklarına, iş modellerinin değişiminden, yeni pazarlara girmeye kadar farklı amaçları da belirlemek gerekiyor. Yani, dijital dönüşüm, şirketin ve organizasyonun tüm birimlerini ve bölümlerini içine alan, etkileyen, bütünsel, holistik bir bakış açısı ile yönetilmesi gereken bir süreci içeriyor.

Dijital dönüşüm, genellikle teknoloji odaklı düşünülse de sürecin başarılı olması adına “insan faktörü”nü tüm süreçte göz önünde bulundurmak ve önceliklendirmek gerekiyor. Prof. Peter Drucker’ın oldukça populer ve sık paylaşılan: “Kültür, stratejiyi kahvaltıda yer” (Culture eats strategy for breakfast) sözü de bu süreçte kültürün ne kadar önemli olduğunu bize hatırlatıyor. Dijital dönüşüm sürekli devam edecek olan bir yolculuk ve bu yolculukta başarı sağlamak, sadece, organizasyonun DNA'sını değiştirerek mümkün…

Coronavirus döneminde bir çok davranışımızın ve iş yapma şeklimizin radikal olarak değiştiğini kabul etmemiz gerekiyor. Yaşadığımız süreç, dijital uygulamalara karşı herkesi hızlandırdı, ancak yaşanan değişikliklerin ne kadar ciddi olacağını ve sürecin ne kadar süreceğini kimse bilmiyor. Anlık ve mecburi olarak hayata geçirdiğimiz uygulamaların da ne denli sürdürülebilir olduğunu ve etkisini doğru gözlemlemek gerekiyor.

Bu dönemde dönüşüme adapte olamayan endüstriler ve işletmeler için felaket senaryoları yaklaşırken, her kriz gibi bu süreç de yeni fırsatları getiriyor olacak. Bu doğrultuda, öncelikli olarak aşağıda belirttiğim alanlarda düşünmeye başlamak ve soruların yanıtlarını kurumsal dinamikler açısından, dijital yeteneklerin de getirilerini akılda tutarak detaylandırmak gerekiyor:

• Evden çalışmanın verimliliğini artıracak yöntemleri belirledik mi? Şirket içi iletişimde hangi video-konferans platformu kullanılacak, uzaktan çalışma prensipleri neler olacak, dokuman paylaşımı nasıl yapılacak, KPI’lar ve verimlilik nasıl ölçümlenecek?
• Evden çalışmanın psikolojik etkisi nasıl ölçümlenecek? Çalışanların odaklarını kaybetmeden, maksimum verimlilik ile ve mutlu çalışmalarını sağlamak için ne yapmak gerekiyor?
• Evdeki zamanı daha iyi değerlendirecek, farklı alanlarda kişisel gelişim sağlayacak ve çalışmayı eğlenceli hale getirecek oyunlaştırma odaklı uygulamalar nasıl tasarlanacak?
• Şirketin ortak hedefleri ve stratejilerini belirlemede liderler ve yöneticiler iletişimi nasıl sağlayacak?
• Çalışan bağlılığını sağlama adına neler yapılacak?
• Inovasyon süreçleri, “workshop”lar, beyin fırtınaları online ortama nasıl taşınacak?
• Çalışanlara yeni beceriler aşılamak adına online eğitim içerikleri ve uygulamaları nasıl belirlenecek, hangi kanallardan bu eğitimler gerçekleştirilecek?
• Dijital süreç optimizasyonları nasıl tasarlanacak?
• Yeni ve daha iyi online müşteri destek çözümleri nasıl hayata geçirilecek?
• Müşteri iletişimlerinde hangi dijital kanallar kullanılacak, dijital pazarlama stratejisi nasıl oluşturulacak?
• Global ölçekli hizmet gösteren firmalar hedef pazarlardaki çalışmalarını nasıl sürdürecekler?
• Ürün ve servislerimizi dijital ortama taşımaya hazır mıyız? Bu süreçte nasıl bir strateji belirlemek, hangi potansiyel iş birliklerine odaklanmak gerekiyor?
• Bu süreçte, yeni dijital yetenekler ve sahip olunan büyük veriyi kullanarak, yeni, farklı iş alanlarına girebilir miyiz?

Bu süreci verimli kullanmak, dijital dönüşüm odağında farkı ve gecikmeyi kapamak, hatta rekabet avantajı sağlamak adına bu soruların yanıtlarından yola çıkıp kurumsal dijital  stratejiler oluşturmak iyi bir başlangıç olabilir.