Azerbaycan'da harf devrimi

Azerbaycan CumhurbaÅŸkanı Haydar Aliyev'in 'devlet dilinin tatbikinin tekmilleÅŸtirilmesi' hakkında 18 Haziran'da yayımlanan kararı uyarınca, yarından itibaren ülkede Azerice yayımlanan tüm gazete, dergi ve kitaplar Latin harfleriyle basılacak. Basında bugün çıkan haber ve yazılarda, bu deÄŸiÅŸimin basın yayın kuruluÅŸlarına büyük maddi ve teknik zorluklar getireceÄŸi belirtildi vebu nedenle okuyucuların ilk günden itibaren gazetelerini desteklemeleri istendi.  Latin alfabesine geçiÅŸin Türk cumhuriyetlerinin entegrasyonu açısından büyük önemi olduÄŸu vurgulanan yazılarda, Türkiye ve Moldova'da yaÅŸayan GagoÄŸuz Türklerinin yanı sıra 1 AÄŸustos'tan itibaren Azerbaycan'ın Latin alfabesi kullanacağına, Orta Asya cumhuriyetlerinde de benzeri yönde kararlar alındığına dikkat çekildi. YÃœZYILDA 4 DEĞİŞİKLÄ°K   Latin alfabesinin yarından itibaren yasal zorunluluk çerçevesinde kullanılacağı Azerbaycan'da, yüzyıl içinde 4 deÄŸiÅŸiklik yapıldı.  Sovyetler BirliÄŸi döneminde ilk alfabe deÄŸiÅŸikliÄŸi, 1929 yılında ozamana kadar kullanılan Arap alfabesinden Latin alfabesine geçilmesiyle oldu. Ancak bu yeterli görülmedi ve 10 yıl sonra kiril alfabesine geçildi. Sovyetler BirliÄŸi'nin dağılmasından sonra kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti yönetiminin 1992 yılında aldığı karar uyarınca da tekrar Latin alfabesine geçildi. GeçiÅŸ dönemi içinde bulunan ülkedeki son alfabe deÄŸiÅŸikliÄŸi uzun süre ''iyi niyetle alınmış bir karar'' olmaktan öteye gidemedi.  Ancak Aliyev'in 18 Haziran 2001 tarihinde yayımlanan kararı uyarınca 1 AÄŸustos'tan itibaren ülkede Azeice yayınlanan gazetelerdenkitaplara, sokaklardaki tabela yazılarından resmi yazışmalara kadar tüm alanlarda Latin alfabesinin kullanılması zorunlulu kılındı.  Ãœlkede yayımlanan gazete ve dergiler, karardan sonra bugüne kadar ''baÅŸlıklar Latin, yazılar Kiril, kısa haberler Latin, uzun haberler kiril'' gibi çeÅŸitli varyasyonlarda basıldı.  Bu arada basında çıkan haberlerde alfabe deÄŸiÅŸikliÄŸiyle ilgili altyapının tam olarak hazırlanmadığına iÅŸaret edilerek, eÄŸitim öğretimkitaplarından lugat ve ansiklopedilere kadar çeÅŸitli alanlarda milyonlarca kitabın yeniden basılmasına ihtiyaç duyulduÄŸu belirtildi.  Â