Glikozit bağı nedir, nerede ve nelerde bulunur? Glikozit bağı bulunduran moleküller
Güncelleme Tarihi:
Canlılarda monomer adı verilen küçük moleküller bir araya gelerek çok daha büyük molekülleri meydana getirirler. Bu şekilde fonksiyonel ve daha kompleks bileşikler elde edilir. Örneğin, glikozlar bir araya gelerek daha büyük karbonhidratları meydana getirir. Aynı zamanda amino asitler bağlanarak da proteinleri meydana getirir. Glikozit bağı nedir, nerede ve nelerde bulunur sizler için derledik.
Moleküllerin birbirine bağlanması ile de, moleküle özgü bağlar kurulur. Karbonhidrat monomeri olarak bilinen monosakkaritlerin daha kompleks bileşikler meydana getirmesi sonucunda kurulan bağlara glikozit bağı adı verilir. Glikozit bağı oluşumunda su açığa çıkar. Bu olaya ise dehidrasyon ismi verilir.
Glikozit bağı, karbonhidratlarla özdeşleşmiş olan bir bağdır. Glikozit bağı denildiğinde ilk olarak akla karbonhidratlar gelir. Karbonhidratların en küçük parçaları olarak da bilinen monosakkaritler olarak tanımlanan basit şekerlerdir. Bunlar ise, karbonhidratları meydana getiren yapı elemanlarıdır. Bunlar, sindirilerek daha küçük bileşenlere ayrılamaz.
Glokozit Bağı Nerede ve Nelerde Bulunur?
Monosakkaritler içerdikleri karbon sayılarına göre isim alırlar. Bunların çoğu 3 karbonlu oldukları gibi kimi zaman 8 karbonlu da olabilir. En temel enerji kaynağımız olarak bilinen glikoz 6 karbonlu bir monosakkarittir. İki monosakkaritin birleşmesi ile disakkaritler meydana gelir. Örneğin iki glikozun bir araya gelmesi sonucunda maltoz adı verilen disakkarit oluşur. Daha fazla monosakkaritin birleşmesi sonucunda ise polisakkaritler adı verilen daha büyük karbonhidratlar ortaya çıkar. Örneğin glikojen çok sayıda glikozun bağlanması ile oluşur. Glikozit bağında su oluşur. Burada ise, iki monomerin birinden H ve diğerinden ise, OH gelir. Bu sayede H2O yani su elde edilir. Kaç tane glikozit bağı bulunuyorsa o kadar su ortaya çıkar.
Glikozit Bağı Bulunduran Moleküller
Glikozit bağı, içerdikleri karbon sayısına göre bir isim alır. Bunlar genellikle 3 karbonlu oldukları için çoğu zaman 8 karbonlu olabilir. En temel enerji kaynağı olan glikoz, 6 karbondan oluşan bir monosakkarittir. Örneğin, bir disakkarit oluşumunda 1 adet su açığa çıkar. Çünkü 2 monomer sadece 1 bağla bağlanır. 100 monomer içeren bir polisakkarit oluşumunda da 99 adet bağ olduğu için 99 tane su molekülü açığa çıkar. Bu nedenle de su sayısı ve glikozit bağı sayısı eşittir. Bunun formülü ise, n - 1 şeklinde alınabilir.
Glikozit Bağı Bulunduran Moleküller
Her zaman çıkan bağ sayısı ve su sayısı molekül sayısından 1 eksiktir.
Glikoz + Glikoz = Maltoz
Glikoz + Galaktoz = Laktoz
Glikoz + Früktoz = Sükroz
Şeklinde disakkaritler de elde edilir. Aynı zamanda glikozların bir araya gelmesi sonucunda glikojen, selüloz, nişasta gibi daha büyük moleküller elde edilir. Bütün bu bilenlerden ise, monosakkaritler (monomer) arasında glikoz bağı kurulur. Glikozit bağı, çok önemli bir yapıdır. Karbonhidratların çoğunda glikozit bağı vardır. Ama soruda monosakkaritler şeklinde sorulursa monosakkaritler monomer olduklarından dolayı bu şekilde bir bağ içermezler. Glikozit bağının kurulması için de en az iki bağ gerekir. DNA ve RNA gibi nükleik asitler nükleotitlerden meydana gelir. Nükleotitler ise, 5 karbonlu şeker içerir. Bunlar ise, RNA'da riboz ve DNA'da deoksiriboz şekerleri olarak bilinir.
Nükleotitlerde 5 karbonlu şeker ile organik baz arasında bulunan glikozit bağı kurulur. Bu nedenle de iki nükleik asitte de glikozit bağı vardır. Glikozit bağları şekerler yani karbonhidratlar arasında kurulur. Bunlar ise, organik maddelerdir. Organik maddeler ise, karbon başta olmak üzere ametaller içer. Bu nedenle de glikozit bağı oluşurken ametaller bağlanır. Bu durumda ise, glikozit bağı kovalent bağ ile oluşur.