Evrenin 13 milyar yıllık öyküsü üniversitede sergileniyor

Dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma merkezi olan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nin (CERN) hazırladığı ‘CERN Bilimi Hızlandırıyoruz (CERN Accelerating Science)’ adlı interaktif sergisi ilk kez İstanbul’a getirildi. 2009’dan beri 12 ülkede, 14 farklı şehirde 500 binden fazla ziyaretçiyi ağırlayan sergi, dün İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul Kampusu’nda açıldı. Törene, Bilgi Mütevelli Heyet Başkanı Çağrı Bağcıoğlu, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Benan Orbay, CERN Küresel Anlaşmalar ve Sergi Başkanı Dr. Rolf Landua, Bilgi Yüksek Enerji Fiziği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü ve CERN-Atlas Deneyi Ulusal Koordinatörü Prof. Dr. Serkant Ali Çetin’in yanı sıra akademisyenler ve öğrenciler katıldı. CERN’ün Asosiye Ülkelerle İlişkiler Direktörü Prof. Dr. Emmanuel Tsesmelis ise törene Atlas Deneyi Laboratuvarı’ndan canlı video bağlantısıyla bağlandı. Sergi 10 Temmuz’a kadar İstanbul Bilgi Üniversitesi Santralistanbul Kampusu’nda ücretsiz olarak görülebilecek.

GÜNCELLENEREK GELDİ

Üniversite, CERN Atlas deneyinin de ulusal proje yürütücüsü. İlk olarak 2012’de Ankara’ya gelen sergi ikinci kez Türkiye’de. 2012’den bu yana yapılan çalışmalarla güncellenen, evrenin yapısıyla ilgili merak ve ilham oluşturmak amacıyla hayata geçirilen sergide ‘Büyük Patlama’dan başlayarak günümüze kadar yapılan araştırmalar yer alacak. Evrenin 13.7 milyar yıllık öyküsünün anlatıldığı sergiyi İstanbul Bilgi Üniversitesi Yüksek Enerji Fiziği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü ve CERN-ATLAS Deneyi Ulusal Koordinatörü Prof. Dr. Serkant Ali Çetin anlattı. Serginin yalın bir şekilde, 12 yaş ve üzeri herkesin anlayabileceği bir dil ve içerikle hazırlandığını belirten Prof. Dr. Çetin, özellikle gençlerin gezmesi gerektiğini belirtti. Profesör, serginin kurulma aşaması ve içeriğiyle ilgili şunları söyledi:

FENE UZAK BİRİ DE ANLAYABİLİR

CERN’den bir ekip gelerek, üniversite böyle bir sergiye ev sahipliği yapmaya uygun mu diye incelemelerde bulundu. Sergi, CERN’ün merkezi Cenevre’den iki tırla İstanbul’a getirildi. Dört ay boyunca haftanın yedi günü, saat 09.00-18.00 arasında ziyarete açık olacak. CERN’ün bilimsel olarak başarımlarının yanı sıra yaptıklarının toplumda farkındalığa dönüşmesiyle ilgili bir misyonu da var. Konuya en uzak olan kişinin dahi yalın bir şekilde belli bir fikre sahip olmasını sağlamak, ayrıca günümüzde kullandığımız, alışkanlık haline gelen birçok teknolojinin nasıl temel bilim araştırmalarından doğduğunun da mesajını vermek istiyor. Sergi 12 yaş ve üzerine hitap edebilecek bir dil ve içerikle hazırlandı. 50-100 bin arası ziyaretçinin geleceğini tahmin ediyoruz.

EVRENİN OLUŞUMUNUN ÖZETİ

Sergide ilk başta evrenin tarihçesini, Büyük Patlama’dan günümüze kadar ne gibi evrelerden geçtiğini, atomların, yıldızların, galaksilerin ne zaman oluştuğunu görecekler. 13.7 milyar yılı özetleyen bir ön bilgi. ‘Parçacık fiziği nedir’i anlatan bir yer var. Temel parçacıklardan atomlara kadar nasıl bu işin evrende yer aldığını anlatan bir yer görecekler. Ardından CERN’de nasıl çalışmalar yapılarak evren hakkında bu bilgilere ulaşılıyor, bunları yalın bir dille özetleyen bir kısma geçecekler. Bunlar hem görsel, hem metinsel, hem de işitsel platformlarda yapılıyor. Dokunmatik ekranlarda etkileşimli olarak insanların istediklerini seçtiği, hatta küçük kurgulanmış oyunlar oynayarak, atomla, parçacıkla ilgili detayları daha iyi kavrayabildikleri etkileşimli arayüzler de bulunuyor. CERN’deki çalışmaların nasıl yapıldığını anlatan bölümde ‘büyük karbon çarpıştırıcısı’nın gerçek boyutunda maketi var. Bu çalışmalar sırasında, deneyler oluşturulurken ihtiyaç duyulan teknolojilerin ve deneylerde edindiğimiz bilginin zamanla dönüştüğü teknolojinin günlük hayatta karşımıza nerelerde çıktığının özetlendiği etkileşimli panellerimiz mevcut. İletişim alanında neleri doğurmuş, hastaneye gittiğimizde karşıma çıkan neler aslında parçacık fiziğinin ürünleri, bunları görebiliyorlar. Sergi gündelik hayata yansımalarının özetlendiği bir bölümle son buluyor.

ÖZELLİKLE GENÇLER GEZMELİ

Sergiyi özellikle gençlerin, lise ve üniversite öğrencilerinin gezmesini çok arzu ediyorum. Bir web sayfamız da var: https://cernexhibition2017.bilgi.edu.tr/  Sergiyi gezen herkes kafasındaki birtakım soruların cevaplarını bulacak. Hiç düşünmedikleri şeyleri düşünüp, merak etmiş olarak ayrılmaları bu serginin en temel kazancı olacak. Sergiyi en fazla 20-25 kişi aynı anda gezebiliyor. Grup olarak geleceklerin önceden web sayfasını ziyaret ederek rezervasyon yaptırmaları gerekiyor.