Çekimli fiil nedir, kaça ayrılır ve nasıl bulunur? Çekimli eylem örnekleri ile konu anlatımı

Fiil soylu sözcüklere getirilen dilek kipleri şu şekilde sıralanabilir:

 1- Gelmelisin (Gereklilik) 2- Gelse (Dilek - Şart) 3- Gel (Emir) 4- Gelesin (İstek)

 Çekimli Fiil Nedir?

 Fiil soylu sözcüklerin köküne ya da gövdesine getirilen şahıs ve zaman ekleriyle türetilen kelimelere çekimli fiil denir.

 Çekimli Fiiller Kaça Ayrılır ve Nasıl Bulunur?

 Çekimli fiiller basit ve birleşik çekimli fiiller olarak iki ana başlıkta toplanır.

 BASİT ÇEKİMLİ FİİLLER:

 1- Haber Kipleri

 Söylemek:

 Söyledi - Bilinen geçmiş zaman

 Söylemiş - Duyulan geçmiş zaman

 Söylüyor - Şimdiki Zaman

 Söyleyecek - Gelecek Zaman

 Söyler - Geniş Zaman

 2- Dilek Kipleri:

 Gitmek:

 Gitmelisin - Gereklilik Kipi

 Gitse - Dilek Şart Kipi

 Gitsen - İstek Kipi

 Git - Emir Kipi

 BİRLEŞİK ÇEKİMLİ FİİLLER

 Çalışmak:

 Çalışmıyordu - Şimdiki zamanın hikayesi (yor + du)

 Çalışmıştı - Geçmiş zamanın rivayeti ( mış + tı)

 Çalışacakmış - Gelecek zamanın rivayeti (-acak + mış)

 Not: Çekimli fiilleri bulmak için fiilin gövdesine getirilen eklere ve kiplere bakılır.

 Çekimli Eylem Örnekleri ile Konu Anlatımı

 1- HABER KİPLERİ

 A- Bilinen Geçmiş Zaman:

 Bilinen geçmiş zaman cümlelerinde fiilin sonuna -dı -di eki getirilir. Bu cümlelerde eylemin yakın bir zamanda gerçekleştiği bildirilir.

 Örnek Cümleler:

 1- Babamlar sizden yarım saat kadar önce geldi.

 2- Dün onu televizyon kanallarının birinde gördüm.

 3- Geleceksiniz diye kahvaltı hazırladım.

 4- Ben de seni ve oradakileri çok özledim.

 5- Babam size selam söyledi.

 6- Odayı topladım ve kitaplığı düzenledim.

 7- Kendime siyah bir mont aldım.

 B- Öğrenilen Geçmiş Zaman:

 Eylemin uzun bir zaman önce yapıldığını bildiren kiplerdir. Fiilin sonuna -mış, -miş eki getirilir.

 Örnek Cümleler:

 1- Annem sana en sevdiğin yemeklerden yapmış.

 2- Biz yokken tüm eşyalarını toplayıp gitmiş.

 3- Seni kaç kere aramış ama bir türlü ulaşamamış.

 4- Benim için sürpriz doğum günü partisi hazırlamış.

 C- Gelecek Zaman.

 Örnek Cümleler:

 1- Bir gün söylediğin bu sözler için çok ama çok pişman olacaksın.

 2- Bu yaz bol bol kitap okuyacağım.

 3- Bursa'ya gitmişken halamlara da uğrayacağız

 D- Şimdiki Zaman:

 Eylemin halen yapılmakta olduğunu bildiren cümlelerdi. Fiilin sonuna -yor eki getirilir.

 Örnek Cümleler:

 1- Kahvenin yanında kurabiye istiyorum.

 2- Günün yorgunluğunu ve stresini atmak için sahilde yürüyüş yapıyorum.

 3- Şimdi ablamla birlikte evi temizliyoruz.

 E- Geniş Zaman

 Örnek Cümleler.

 1- O her tartışmada üste çıkmaya çalışır.

 2- Hafta sonları daima ormana gidip kamp kurar.

 3- Kitaplarına Herkesten ve her şeyden daha çok değer verir.

 2- Dilek Kipleri

 A- Gereklilik Kipi

 Örnek Cümleler

 1- Funda'nın doğum günü partisine sen de gelmelisin.

 2- Başarılı bir yazar olmak istiyorsan daha fazla kitap okumalısın.

 B- İstek Kipi

 Örnek Cümleler

 1- O da bizimle gelse ya.

 2- Kendine artık çeki düzen versen...

 C - Dilek - Şart Kipi

 Örnek Cümleler

 1- Keşke bana karşı biraz daha anlayışlı olsa.

 2- O da bizimle gelse ya...

 D- Emir Kipi

 Örnek Cümleler

 1- Elindeki işi bırakıp derhal buraya gel!

 2- Sus artık!