Beslenme çantası nasıl hazırlanmalı
Güncelleme Tarihi:
Öğrenciler için okul zili çaldı. Herkesin sınıfı, öğretmeni, kiminle oturacağı belli ve kitapları, kırtasiye malzemeleri tamamlandı. Artık ders öğrenme zamanı. Günümüzde hayat zorlaşıyor mu, kolaylaşıyor mu diye düşünürken kendi çocukluğuma gittim. İlkokulda herkes okula yürüyerek gider, o yolda güzel sohbetler edilir, ömür boyu sürecek dostlukların temeli atılırdı. Belki bu durumda bir çocuk günde ortalama 3 bin adım atar, okul çıkışı sokakta oynar, fiziksel aktivitesi de daha çok artardı.
Eve geldiğinde annesinin hazırladığı ev yemeklerini yerdi. O zamanlarda hamburger, pizza, kola gibi abur cuburlar çok bilinmezdi. Ya şimdi? Özellikle büyük şehirlerde çocuklar servisle okula gidiyor, bazen 1 saat süren yollarda uykusuz, yorgun okula başlıyor. Kantinde satılan enerji içeriği yüksek, besin ögesi içeriği düşük sağlıksız atıştırmalıklarla karnını doyuruyor. Poğaça, meyve suyu ile güne başlıyor.
EN ÖNEMLİ ÖĞÜN KAHVALTI
Çocuk da haklı, anne baba da. Erkenden uykusunu almadan uyanan çocuk, çalışan anne baba kahvaltı hazırlasa da kahvaltı yapamıyor. Evden aceleyle çıkılıyor. Bir kenarda öylece bekliyor kahvaltı masası. Oysa günün en önemli öğünü kahvaltı. Kahvaltı yapmadan okula giden çocukların okul başarısı, matematik notları düşüyor, derse odaklanması, ilgisi azalıyor. Bu nedenle mutlaka her çocuk kahvaltı yapıp okula gitmeli. Kahvaltıda bir çocuğun günlük protein gereksinimini büyük oranda karşılayan yumurta yer almalı. Yumurta, anne sütündeki protein gibi kıymetlidir yani içerisindeki proteinin tamamına yakını vücut proteinine dönüşür. Yanında süt ya da biraz peynir, biraz ekmek yer almalı. Bunun dışında yeşillik, domates, mevsim sebzeleri ya da taze meyve de bulunmalı. Çocuk kahvaltını önemli bir öğün olduğunu bilmeli, aile bireyleri ile beraber oturmalı kahvaltı sofrasına.
ÖĞLE YEMEĞİ TÜYOLARI
Ders başladı, tüm gün okulda olan bir çocuğun eğer okulda öğle yemeği varsa işimiz biraz daha kolay. Öğle yemeği menüsünün diyetisyen tarafından hazırlanıp hazırlanmadığını sorgulayın. Eğer çocuğumuz, toplu beslenme sistemleri kurallarına dikkat ederek hazırlanmış, altında diyetisyen imzası olan bir okul yemeği yiyorsa şanslıyız. Çocuğumuzun beslenmesine de 1 kutu süt, 1 meyve ya da 4-5 ceviz, biraz fındık, badem koyarsak okulda sağlıklı beslenme işi tamamdır. Taze mevsim meyveleri, kuru kayısı, kuru erik gibi kuru meyveler ya da mevsimine göre havuç, salatalık da beslenme çantalarında bulunabilir.
EBEVEYNLER DİKKAT
Eğer okulda yemek çıkmıyorsa ki, çoğu okulda durum böyle, ebeveynlere daha çok işi düşüyor. Beslenme çantalarına peynirli tost, marul yaprakları ilave edilmiş tavuklu sandviç, ton balıklı sandviç, evde yapılmış kek, kurabiye, poğaça, haşlanmış patates, galeta gibi yiyecekler yanında süt, ayran, kefir belki haftada biri geçmemek şartıyla meyve koyulabilir. Tabii ki her gün taze ve kuru meyve de beslenme çantasında yer almalı. Bu konuda da sınıfta öğretmen ve veli uyumu çok önemli. Biri beslenmesinde çikolata, gofret getiriyorsa veya sade süt yerine içerisine şeker eklenmiş sütleri tercih ediyorsa diğer çocuklarda bunları isteyecektir. Bu nedenle okulda, sınıfta aynı dille konuşulması, beslenmenin önemi konusunda öğretmenlere ve idarecilere büyük görevler düşer. Kantinlerde bazı zararlı yiyecek ve içeceklerin satılması yasaklansa da okulun karşısındaki markette bu ürünlere ulaşmak çok kolay. Önemli olan çocuklara beslenmenin alfabesini öğretmek, yararlı besinleri seçmesi konusunda bilgilendirmek.
SAĞLAM KAFA SAĞLAM VÜCUTTA BULUNUR
Eğitim, sağlık ve beslenme, birbirlerini çok yönlü etkileyen üç etmendir. En iyi eğitim programları, en iyi eğitimcilerde olsa, sağlıksız, iyi beslenmemiş çocukların başarılı olması beklenemez.
Sağlık Bakanlığı’nda yaptığım bir sunumda kullandığım UNICEF’in “her okul müdürü okulun sağlık müdürü, her sınıf öğretmeni de sınıfın sağlık müdürü olmalıdır’’ cümlesi bizlere yol göstermeli, okullarda çocuklara, öğretmenlere, velilere ve okul çalışanlarına beslenme eğitimi ile ilgili programlara yer verilmeli. Çocuklarımızın fiziksel aktivitesinin arttırılması ve sağlıklı beslenmelerinin sağlanması için biz diyetisyenlere, velilere ve öğretmenlere çok iş düşer.
PROF. DR. NURCAN YABANCI AYHAN KİMDİR?
Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden Öğrenci Bilim Teşvik Ödülü alarak 1996 yılında üçüncülükle mezun oldu. Bir süre Abant İzzet Baysal Üniversitesi Düzce Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nde diyetisyen olarak çalıştı. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı’nda 1999’da yüksek lisansını, 2004’de de doktorasını tamamladı. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Gıda ve Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi ve yardımcı doçent olarak çalıştı. 2011’de Doçent, 2017’de Profesör unvanı aldı. Adolesan beslenmesi, okul sağlığı, çocukluk çağı obezitesi, beslenme durumunun saptanması, yaşlı beslenmesi, beslenme antropometrisi ve hastalıklarda beslenme konularında yurt dışı ve yurt içi çeşitli yayınları ve ödülleri bulunan Ayhan halen Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapıyor. Evli ve ikiz kız çocuğu annesidir.