8. Sınıf Türkçe Gerçek Mecaz Ve Terim Anlam konu anlatımı

Bu konuların düzgün bir şekilde öğrenilmesi ileride paragraf sorularının çok daha kolay çözülmesini sağlayacaktır. Bu sebeple dikkatli bir şekilde konuya çalışmanız gerekmektedir.

 Gerçek, Mecaz ve Terim Anlam

1.Gerçek (Temel) Anlam

 Gerçek anlam bir sözcüğün akla gelen ilk anlamı olarak ifade edilebilir. Bir kelimenin sözlükteki birinci anlamı da gerçek anlamı olarak ifade edilir. Bu sebeple gerçek anlam ifadesi sözlük anlamı olarak da söylenir.

 Odamın perdesini açıp yağmuru izledim.

 Perde dediğimiz zaman aklımıza pencereye takılan ve güneşin içeri girmesini engelleyen örtü akla gelir. Cümlede bu anlamı ile kullanıldığı için gerçek anlam olarak ifade edilmektedir.

 Köpeğim kemik kokusu aldı.

 Koku kelimesi bir şeyin taneciklerinin burunda uyandırdığı duygu olarak ifade edilir. Cümlede bu anlamı ile kullanıldığı için gerçek anlamındadır.

 Sağır olduğu için seni duyamıyor.

 Sağır duyma engelli demektir. Bu anlamı ile kullanıldığı için gerçek anlamlı olduğu söylenir.

 Boş bir kutuya eşyalarını yerleştirdi.

 Boş içinde ya da üstünde herhangi bir şey bulunmayan anlamına gelir. Cümlede bu anlamı ile kullanıldığı için gerçek anlamlıdır.

2.Mecaz Anlam

 Bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşıp başka bir anlamda kullanılmasına mecaz anlam ismi verilmektedir. Mecaz anlamı ile kullanılan sözcükler çoğunlukla soyut anlamlara sahiptir.

 Tiyatroya gidemediğimiz için biletlerimiz yandı.

 Yanmak kelimesini ilk duyduğumuzda aklımıza ilk gelen anlamı bir şeyin alev alması, tutuşmasıdır. Cümlede biletlerimiz yandı derken biletlerin alev aldığı söylenmez. burada kelime gerçek anlamını kaybetmiştir ve geçerliliğini yitirdi anlamı ile kullanılmıştır.

 Savaş kokusu alıyorum.

 Bu cümlede koku kelimesi gerçek anlamının dışında kullanılmıştır. Bu cümledeki anlamı belirti ve işaret olarak düşünülebilir. Bu sebeple de mecaz anlamlıdır.

 Bana karşı hep kör ve sağır oldu.

 Burada kör ve sağır gerçek anlamlarının dışında ilgisiz anlamı ile kullanılmıştır. Bu sebeple de mecaz anlamlıdırlar.

 Boş sözlerine inanmam.

 Boş kelimesi cümlede gerçek anlamının dışında kullanılmıştır. Boş söz ile anlatılmak istenen işe yaramayan demektir. Bu nedenle mecaz anlamı ile kullanıldığı söylenir.

3.Terim Anlam

 Bir kelimenin bilim, tiyatro, sanat, spor dallarındaki anlamları terim anlam olarak isimlendirilmektedir.

 bilim, sanat ve spor dalları ile ilgili bazı terimler aşağıda verilmiştir:

 Futbol: maç, korner, penaltı, gol

 Matematik: sayılar, karekök, doğal sayılar, toplama, çıkarma, bölme

 Resim: Tuval, Portre, Şövale

 Tiyatro: Perde, kostüm, suflör, sahne

 Coğrafya: enlem, boylam, düzlem, izohips, Dünya, boğaz

 Bir kelimenin terim olup olmadığını anlamak için cümlede kullanıldığı anlama bakmak gerekir.

 Camdan gözüme ışık yansıdı. (Gerçek Anlam)

 Şairimiz Türk edebiyatının parlayan ışıklarından biridir. (Mecaz Anlam)

 Fen Bilgisi dersinde ışık konusu çok önemli bir konudur. (Terim Anlam)

 Doğru haber yapmak çok önemlidir. (Gerçek anlam)

 Bir noktadan sonsuz sayıda doğru geçer. (Terim Anlam)

 Olaya yanlış açıdan bakıyorsun. (Mecaz Anlam)

 Eşkenar üçgenin tüm açıları birbirine eşittir. (Terim Anlam)

 Önemli Not: Bir kelime birden çok alanda terim anlam olarak kullanılabilmektedir.

 Oyunun ilk perdesi oynandı. (Terim Anlam)

 Ördek, perde ayaklıdır. (Terim Anlam)

 Örnekler:

Köyümüzdeki küçük gölde çocuklar yüzer. (Gerçek Anlam)

Çok uzun zamandır borç içinde yüzüyordu. (Mecaz Anlam)

Bu ayakları bırakmalısın. (Mecaz Anlam)

Ayağım birden ağrımaya başladı. (Gerçek Anlam)

Ayağı olmayan göller daha tuzlu olur. (Terim Anlam)

Rumeli ağzı ile konuşması beni şaşırttı. (Terim Anlam)

Köpek ağzında bir şey tutuyordu. (Gerçek Anlam)