Liste pazarlığı

BİRLEŞMİŞ Milletler (BM) Suriye Özel temsilcisi Staffan de Mistura, Suriye’deki krizin hakemi görevinden ayrılmadan önce siyasi çözüm sürecinin köşe taşı sayılan Suriye Anayasa Komisyonu'nun kurulması için dün son bir girişimde bulundu. İsviçre’nin Cenevre şehrinde Astana üçlüsü ülkeler Türkiye, Rusya ve İran dışişleri bakanları; Mevlüt Çavuşoğlu, Sergey Lavrov ve Cevad Zarif ile bir araya gelen Mistura, 20 Ocak’ta BM’ye son Suriye raporunu sunacak.

PUTİN’DEN DESTEK

Cenevre görüşmesi başlamadan önce dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de sürece Moskova’dan destek verdi. Rusya Savunma Bakanlığı'nın son üç yılda Suriye’de ele geçirdiği silahlarla ilgili sergiyi gezen Putin, “Suriye’deki teröristlerin beli kırıldı. Ana kuvvetleri darmadağın edildi. Ancak terörizmin kökünün tamamen sökülüp atıldığını söylemek maalesef mümkün değil. Bu yüzden siyasi sürecin ivme kazanması şimdiki safhada son derece önemli” dedi.
Görüşmelerin en önemli ayağını liste pazarlığı oluşturdu. Cenevre öncesinde 150 kişilik komisyonun üçte ikisi hazır hale getirilmişti. Rejim ve muhalefetin kendi 50 kişilik listeleri hazırlanmıştı. Ancak son üçte birlik bölüme Suriye sivil toplum örgütlerinden temsilcilerin seçilmesi gerekiyor. İşte dünkü toplantıda bu liste konusundaki görüş ayrılıkları aşılmaya çalışıldı.

ÇAVUŞOĞLU: ÖNEMLİ AŞAMA

Bakan Çavuşoğlu, Cenevre'deki toplantı sonrasında "Suriye anayasa komisyonu çalışmalarında önemli bir aşamaya geldik" dedi. Rejimin ve muhalefetin komisyon için önerdiği isimlerin yer aldığı listede anlaşmazlık olmadığını belirten Bakan Çavuşoğlu, "Fakat sivil toplumla ilgili listede farklı görüşler olabilir. Bu konuda garantör ülkeler olarak ve BM olarak birlikte çalışıyoruz. Bu komisyonun ilk toplantısını da önümüzdeki yılın ilk ayında yapmasını öngörüyoruz. Astana garantörleri olarak kendi aramızda bu çabalarımızı yoğunlaştırarak devam ettireceğiz. Bugünkü toplantı son derece verimli geçti. Türkiye olarak, önemli bir aktör olarak biz katkılarımızı sürdürmeye devam edeceğiz" dedi.
Sonuç bildirgesini Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov okudu. Bildiride, "Anayasa komitesinin çalışması, Suriye halkının mümkün olan en geniş desteği verebilmesi için üyelerinin genel anlaşmaya varmasını hedefleyen bir yapıcı angajman ve uzlaşıyla yönetilmelidir" ifadesi yer aldı.

İRAN'DAN BATI'YA ÇAĞRI

Toplantının ardından Twitter'dan açıklama yapan İran Dışişleri Bakanı Zarif, "Biz sürekli olarak Suriye halkının idare ve yönlendirmesindeki siyasi çözümü savunduk. Batı da sonunda bu çözüm yolunu kabul etmek zorunda kaldı. Batı, bize bu konularda bir şeyleri dikte etmek yerine siyasi süreci kolaylaştırmalıdır" dedi. BM Temsilcisi de Mistura ise güvenilir, dengeli bir anayasa komitesi oluşturabilmek için "çaba maratonunda katedilmesi gereken ekstra bir mile daha ihtiyaç olduğunu" vurguladı.

SÜREÇ NASIL GELİŞTİ

BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı çerçevesinde siyasi geçiş sürecinde Suriye Anayasası’nın yeniden yazılması öngörülmüştü. Ocak 2018’de Soçi’de yapılan Ulusal Diyalog Kongresi’nde BM, Türkiye, İran ve Rusya’nın temsilcileri ile Suriyeli taraflar, Anayasa Komitesi oluşturulması kararı almıştı.

150 kişiden oluşacak Anayasa Komitesinde rejim ve muhalifler 50’şer kişi belirlerken, De Mistura da son 50 kişiyi Suriyeli aydın ve sivil toplum temsilcileri arasından seçecekti. İlk 50’şer kişilik grup üzerinde nispeten kısa sürede uzlaşan taraflar, son grup konusunda rejimin uzlaşmaz tavrı nedeniyle anlaşmazlık yaşamıştı.

De Mistura, sene boyunca Cenevre’de garantör ülkeler, rejim ve muhalefet heyetleriyle toplantılar yaparken, Türk, Rus ve İranlı yetkililer, komiteyi oluşturacak isimler üzerinde anlaşmak için birçok kez bir araya gelmişti. Türkiye, görüşmeler boyunca komitenin “dengeli ve muteber” nitelikte olması gerektiğini vurgulamıştı.

İstanbul’da 27 Ekim’de düzenlenen Suriye Zirvesi’nde Türkiye, Rusya, Almanya ve Fransa liderleri, komitenin 31 Aralık’a kadar kurulması konusunda mutabık kalmıştı. Bunun üzerine, yılsonunda görevi devredecek de Mistura, çabalarını hızlandırmıştı.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR