15 adımda verimli ders çalışma

Kuşkusuz eğitim yılının başlamasıyla öğrenci ve velilerin birçoğunda bazı endişeler de var. Çoğu öğrenci yaz tatili boyunca düzenli ders çalışma alışkanlığından uzaklaşmış durumda. Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Engin Deniz, öğrenim yılı başlarken verimli ders çalışma yöntemlerini 15 madde halinde sıraladı:

1- Başarı için cesaretlendirin: Ders çalışma ve başarılı olmak için önce kendinize inanın. Başarılı olduğunuz örnekleri hatırlayın. Örneğin spor alanında çok başarılıysanız aynı başarıyı ders çalışmada da gösterebileceğinizi düşünün.

2- Çalışma ortamını düzenleyin: Çalışma ortamını dikkatinizi dağıtacak nesnelerden arındırın.  Sade döşenmiş, fiziksel olarak ders çalışmaya uygun, gürültülü ortamlardan uzak, çalışma dikkatini toplamaya elverişli mekân oluşturun.

3- Ulaşılabilir hedefler belirleyin: Kolaydan zora, özelden genele olan hedefler öğrencilerin ders çalışma isteğini artırır. Örneğin öğrencinin genel hedefi üniversite sınavlarında başarılı olmaktır. Bunun için günlük, haftalık aylık zaman dilimlerinde ara hedefler oluşturun. Ama gerçekleştirebileceğiniz hedefler belirleyin ki motivasyonunuza olumlu katkı sağlasın. Örneğin daha önce ders çalışma alışkanlığınız yoksa günde 5 saat çalışma hedefi koymak gerçekçi olmaz. Önce günde bir saat, ertesi gün bir saat on beş dakika gibi kademeli çalışma hedefleri koymak daha faydalı olur.

4- Çalışma planı oluşturun: Planlı ve programlı çalışma motivasyonu artırır. Hangi zaman diliminde ne yapılacağının kararlaştırılması, aile bireyleri ve öğretmenlerin de bu programa uyarak öğrenciyi desteklemesi önemlidir.

5- Dersi derste öğrenin: Okula düzenli devam etmek, anlatılan konuları dikkatli dinlemek, anlaşılmayanları mutlaka öğretmenlere sormak gerekiyor. Etkili çalışmanın en önemli unsurlarından biri okullardaki akademik görevlerini düzenli bir şekilde yerine getirmektir. 

6- Düzenli ders tekrarı yapmalı: Dersleri düzenli olarak tekrar etmek en etkili çalışma yöntemlerinden biridir. Düzenli ders tekrarı hem konuların birikmeden pekiştirilmesini hem de yeni konulara hazırlıklı olmayı sağlar.

7- Kendinizi sınayın: Konuların öğrenilmesi bazen yeterli olmayabilir. Verimli ders çalışma sürecini sağlıklı biçimde yönetebilmek için mutlaka test çözmek, konu kazanım sorularını çözmek ve öğrenilen konulara ilişkin bilgileri aktif olarak kullanmak gerekir.

8- Pozitif düşünün: Olayları olumsuz tarafından görme eğilimi gerçekleri tarafsız bir şekilde değerlendirebilmemizi engeller. Oysa karşılaştığınız güçlükleri pozitif yorumlar etkili çalışma becerilerini yerine getirebilme konusunda sizi daha güçlü kılar.

9- Dengeli beslenin, düzenli uyuyun: İnsan biyolojik, psikolojik ve sosyal bir varlıktır. Bedensel ihtiyaçların sağlıklı biçimde karşılanması akademik başarının yükseltilmesine olumlu katkı yapar ve öğrencilerin öğrenme motivasyonunu yükseltir. Dengeli beslenme için ihtiyaç duyduğunuz vitaminleri içeren sağlıklı yiyecekler tüketin. Aynı zamanda yaş grubunuzun ihtiyaç duyduğu uyku vaktini tamamlayın. Böylece verimli ders çalışabilme gücünüz artar. 

10- Kendinize zaman ayırın: Çocuk ve gençlerin stres atabileceği ve dinlenebileceği aktiviteler de çalışma programına dahil edilmeli. Örneğin müzik dinleme, yürüyüş yapma, film izleme, kitap okuma, resim çizme, arkadaşlarla sohbet etme, sosyal medya kullanımı gibi ilgi ve ihtiyaçlara göre serbest zaman etkinlikleri planlanmalı. Serbest zaman aktivitelerinde temiz hava alabileceğiniz ve spor yapıp bedensel enerjinizi atabileceğiniz aktiviteler mutlaka olmalı. 

11- Hedefe ulaşınca ödüllendirin: Hedefe ulaşıldığında mutlaka ödüllendirin. Ödüllendirme sadece pahalı hediyeler almak değildir. Bazen güler yüz ile söylenen bir aferin bile onların duygusal anlamda kendilerini iyi hissetmelerini sağlar. Teşekkür edilmesi  çalışma motivasyonunu olumlu yönde etkiler.

12- Güçlü okul bağı kurun: Sevgi ve saygı ortamının olması okul–sınıf bağların gelişmesinin temel unsurudur. Öğretmen ve arkadaşların fikirlerine saygı, rekabete dayalı olmayan işbirliğine uygun tutumların oluşturulması, öğrencilerin birbirlerine karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi güçlü okul – sınıf bağlarının oluşumunu destekleyen davranış kalıplarıdır. Okul ve sınıfa karşı bağları güçlü olanların etkili ders çalışma motivasyonlarının da daha güçlü olduğu gözlemlenir.

13- Bilgilendirme yapılmalı: Etkili çalışma ve etkili öğrenme konusunda bilgi düzeyinin artırılması için özellikle çalışma süreçleri açısından bilgilendirmeler yapılması çok önemli. Hem okul psikolojik danışmanları hem sınıf öğretmenlerinin bu alanlarda öğrencilerin ihtiyaç duyduğu bilgileri paylaşmaları, aynı zamanda ailelerin de bu eğitimler ile desteklenmesi verimli çalışma açısından  faydalı olacaktır.

14- Akran rehberliği sağlanmalı: Akranlar birbirlerinin tutum ve davranışlarını etkileme konusunda oldukça etkili güce sahiptir. Özellikle ergenlik döneminde sosyal etkileşim çok daha fazla hız kazanır. Çocukların ve gençlerin birbirlerine olan bu sosyal etkilerini olumlu yöne kanalize etmek çok önemlidir. Aile ve öğretmenlerin rehberliğinde birbirlerini olumlu davranışlara yönelme konusunda destekleyen çocuk ve gençlerin akranları ile birlikte etkili çalışma eğilimleri de artar.

15- Dijital araçları sınırlandırmalı: Ebeveynlerin dijital araçların kullanımı konusunda çocuklara ve gençlere rol model olması gerekir. Çocuklar dijital araçları kullanma konusunda sınırlandırılmalı.