Teşvikler iyi de açıklar ne olacak?

Bunun yanında 128 milyar TL’lik yeni yatırım teşviki ile krediye erişimi kolaylaştırmak için alınacak tedbirlerin de yakında açıklanacağı belirtildi. Bu açıklamalar yapılırken dolar yeniden 4 TL’yi aştı, kur sepetinde yeni rekorlar kırıldı.

Ekonominin canlandırılması için alınan kararlar daha önceki yıllarda piyasaları coşturur, “Türkiye’nin büyüme hikayesi devam ediyor” diye algılanırdı. Bu algı nedeniyle de çok daha fazla yabancı sermaye girişlerine, faizler ve kurlarda düşüşlere neden olurdu. Halbuki şimdi ekonominin canlandırılması için alınan kararlar piyasalar tarafından olumlu karşılanmıyor. Bunun nedeni makro dengelerde başlayan bozulmanın “temel mesele” haline gelmesi. O nedenle de artık piyasayı canlandırmaya dönük kararlara piyasa eskisi gibi olumlu tepki vermiyor. Aksine mali ve parasal disiplin kararları açıklandığı takdirde olumlu tepki vermeye daha yatkın.

Piyasalar cari açık ve enflasyondaki yükselmenin sürdürülebilir olmadığı görüşünde. Mevcut tablo biline biline ekonominin yeniden canlandırılması için adım atıldıkça, bunun sonunda bütçe açığına da yansıyacağını, dengelerdeki bozulmanın hızlanacağını görüyor ve bu gelişmelerden korkuyor.

TL’nin cari açıktaki artıştan kaynaklanan endişelerle sert düştüğü belirtilen yabancı finans kurumlarının Türkiye değerlendirmelerinde, açıklanacak teşvik paketlerine ve çıkan yüksek teşvik haberlerine değinilerek, bunların açığı daha da genişleteceği yorumları yapılıyor. Bu nedenle de piyasada hem kurlar hem faiz üzerinde yukarı yönlü baskı olacağı değerlendirmelerinde bulunuluyor.

GÜVEN YENİDEN KAZANILABİLİR Mİ?

İşte bu algı nedeniyle de ekonominin canlandırılması için atılan adımlar piyasalar tarafından eskisi gibi coşkuyla karşılanmıyor.

Dün Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu Toplantısı’na katılan Başbakan Binali Yıldırım, “Yatırımın daha da artırılması ve enflasyonla mücadelenin ana hatlarını içeren tedbirlerimizi birkaç gün içerisinde paylaşacağız. 2018 yılı için konuşulanları ortadan kaldıracağız, önünüzü açacağız” diyerek iş yapmaya, istihdam oluşturmaya devam edeceklerini söyledi. Yıldırım,  stratejik yatırım türünden 128 milyar liralık yeni yatırım teşvikini onayladıklarını, yakında açıklayacaklarını belirtirken “Bankaların piyasaları rahatlatmak ve krediye erişimi kolaylaştırmakla ilgili aldıkları tedbirler var, bunu da paylaşacağız” dedi ve 67 maddelik yeni bir paketin geleceğini söyledi.

Başbakan Yıldırım 15 yılda Türkiye’ye toplam 191 milyar dolarlık doğrudan küresel sermayenin geldiğini, bunun ülkeye olan güveni gösterdiğini söyledi.

İşte işin püf noktası da, bence burada. Son 15 yılda hiç görülmedik doğrudan sermayenin geldiği kesin ama geliş dönemlerine baktığınızda Türkiye’nin bir yandan mali ve parasal disiplin sağlarken, öte yandan büyümeyi artırdığı bir döneme denk geldiğini görürsünüz. Hem küresel ortam uygundu hem de AB ile ilişkilerin canlı, hukuk ve demokrasinin güçlü olduğu bir dönem yaşanıyordu ve bu konuda oluşturulan güven ortamının etkisi çok büyüktü.

Türkiye’nin “başarı hikayesi” yaratıp doğrudan yabancı sermayeyi çektiği, yani makro istikrarla birlikte büyümeyi yakaladığı dönem, böyle bir iklim sayesinde yaşandı.

Şimdi hem küresel bazda hem yerel bazda iklim epeyce farklı. Bu iklim yeniden yaratılır mı derseniz, elbette yaratılabilir. Ancak işlerin düzeltilmesi için tercih edilen yeni yöntemler, eski başarı kazanılan döneme kıyasla çok farklı.