Türkler Almanya’da

Kapaktaki alt başlık da şöyle: “Türkiye’den Almanya’ya işgücü göçünün öyküleri, haberleri, fotoğrafları.”

Albümü okurken, Almanya ekseninde Türkiye’nin de tarihine göndermeleri fark edeceksiniz. Yabancı bir ülkeye giden Türklerin bazıları, büyük kentlerden değil, Türkiye’nin birçok bölgesinden bir Batı ülkesine ayak basmışlardı. Göçü inceleyen birçok yazar, birinci kuşağın önemini vurgular.

Birçok yazar, Almanya’ya giden Türklerin uyum sorununu işlediler. Türklere Almanları, Almanlara Türkleri tanıttılar. Kimileri Türkçe yazdı kimileri de Almanca. Hiç kuşkusuz yazarların kaleminden de göçü incelemek gerekir.

Frankfurt Kitap Fuarı nedeniyle Almanya’yı biraz da olsa tanıdım. Açılan sergilerin bir bölümünü gezdim.

İlk yazı: “Federal Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Türkiye’den Almanya’ya 60 yıllık göçü Hürriyet için değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Steinmeier’in, Hürriyet Avrupa Yayınları Sorumlusu Ahmet Külahçı’nın bu konudaki sorularını yanıtladığı söyleşi, 5 Ekim 2021’de gazetemizde yayımlandı. ‘Hürriyet Tanıklığında Göçün 60 Yılı’ kitabının önsözü olarak, söyleşinin tamamını yayımlıyoruz.”

Hürriyet Avrupa Genel Müdürü Ahmet İhsan Karakaşlı, Hürriyet’in Almanya serüvenine değiniyor: “Hürriyet Gazetesi, 60 yıl önce başlayan Türkiye’den Almanya’ya göçe ilk anlarından itibaren tanıklık ediyor. Elbette başlangıçta, yani 30 Ekim 1961’de Türkiye ile Almanya arasında İşgücü Anlaşması imzalandığında yaşanan süreç ‘göç’ kavramıyla tarif edilmiyordu.”

Almanya’nın birçok kentini gezdim, konferanslar verdim. Göçün yeni bir kültür oluşturduğunun tanıklığını yaptım.

İnternet olmadan önce gazeteler, Türkiye’den tek haber kaynağı olarak büyük ilgi çekiyordu. Çünkü birçok kimse göç ettikleri ülkenin durumunu merak ediyorlardı.

Kitabı okuyunca göçün kalıcı unsurları konusunda da bilgi sahibi oluyoruz. Birçok tanıdığım hâlâ kışın Almanya’da, yazları Türkiye’de yaşıyorlar.

Frankfurt Kitap Fuarı’nda önceleri Türk standında bir anfora sergilenir, bir de Türk mutfağı tanıtılırdı. Sonradan Türk yazarlarının çevirileri, kitapları da stantta yer aldı.

Ayrıca Almanya’da yaşayan yazarlar, sanatçılar ile Türkiye’den gelenler de hasret gideriyorlardı.

Hürriyet’in Almanya gazetesinin önemini bu kitapla bir kez daha anımsıyoruz.

KİTAPTAN ÖNEMLİ KONU BAŞLIKLARI

50 Yıllık Göçün Hikâyesi

Dönemin Çalışma Bakanı Cahit Talas: “Aslında Türkiye’den Almanya’ya işgücü akımı kendiliğinden başlamıştı. 1957-58’de işçiler işverenle doğrudan anlaşarak ya da anlaşmadan giderek orada iş arıyorlardı.”

Hayallerin Başladığı İstasyon

Almanya’ya ‘misafir işçi’ olarak gidecek olan vatandaşlarımız İstanbul’da gerekli tüm işlemleri tamamladıklarında artık yola koyulma vakti gelmişti. Bu noktada hepsinin ortak buluşma yeri Sirkeci Tren İstasyonu oldu. Kuruluşu Sultan II. Abdülhamid’e uzanan istasyon, böylece göçe tanıklık eden mekânlardan biri haline geldi. İstasyonda 2005 yılından bu yana bir de müze bulunuyor.

Hürriyet Tanıklığında Göçün 60 Yılı Sergisi ve 60. Yıl Sergileri

‘Türklerle Almanların Ortak Tarihine Tanıklık Ederken’, Gürsel Köksal

Avrupa Hürriyet’inin Kısa Tarihi

50 Anı/ Adı: Ümit Demiryol, Doğum Yeri: Tren

Türkiye’ye Alışmak Daha Zor Geldi

O zamanlar 20, bugün 70 yaşında olanlar gelenekleri, görenekleri, renkli giysileriyle, sazları, sözleri, türküleriyle ve bin yıllık Anadolu kültürüyle bezenmiş kocaman yürekleriyle Almanya’ya geldiler.

50 Fotoğraf

Alman Yayıncılar Birliği’nin Barış Ödülü’nü 2007 yılında alan Yaşar Kemal’in ödül konuşmasını ünlü yazar Günter Grass yaptı.

O törene ben de katılmıştım.

41 Yıl Dile Kolay, Nezih Abimiz Emekli Oldu

Nezih Akkutay ve eşi Beril Akkutay ile İstanbul’da Hürriyet’te birlikte çalışırdık. Kitaptaki onlarla ilgili yazımı okurken her yıl fuara gittiğimizde görüşmelerimizi anımsadım. Yazımın adı ‘Eski bir dosta yeni dilekler’di, aynı sayfada Ertuğ Karakullukçu’nun da yazısının başlığı şu: ‘Her saniye gazeteci’.

Göçün Tanığı Gazeteci: Altan Öymen

BUGÜNÜ, sadece Almanya ile ilgili değil, dünyadaki yerimizi anlamak için de okunması gerekli bir albüm/kitap.