93 yaşında ve 30'larındaki birinin vücuduna sahip! Araştırmalara konu oldu, bu sonuçları bilim insanları bile beklemiyordu 'O gün, hayatım boyunca laboratuvarda geçirdiğim en ilham verici günlerden biriydi'

Sağlıklı yaşlanmak söz konusu olduğunda, Richard Morgan'dan öğrenecek çok şeyimiz var.

Salon kürek müsabakalarında tam dört kez dünya şampiyonu olan 93 yaşındaki İrlandalı Morgan'ın metabolizması 40'lı  hatta 30'lu yaşlarındaki sağlıklı bir erkeğinki gibi çalışıyor. Vücut yağ oranı da pek çok gence taş çıkartıyor.

Bu özellikleriyle Morgan, bir vaka çalışmasına konu oldu. Aralık ayında bilim dergisi Journal of Applied Physiology'de yayımlanan çalışmada, Morgan'ın antrenman rutinleri, beslenmesi ve fizyolojisi mercek altına alındı.

Araştırmanın sonuçları, Morgan'ın sağlıklı yaşlanmak isteyen herkese örnek olması gerektiğine işaret ediyor. Zira Morgan'ın kalbi, kasları ve akciğerleri, kendisinin yarı yaşındaki bireylere kıyasla bile çok çok iyi durumda.

FİZİKSEL YAVAŞLAMA VE KAS KÜTLESİNDEKİ AZALMA KAÇINILMAZ MI?

Geçmişte fırıncılık yapmış ve batarya imalatında çalışmış olan Morgan, düzenli egzersiz yapmaya 70'lerinde başlamış olsa da aradan geçen 20 yıla yakın sürede dünyanın çevresini neredeyse 10 kere dönebilecek kadar çok kürek çekti ve dört dünya şampiyonluğu elde etti.

Tüm bunlar araştırmacıların şu soruyu sormasına neden oldu: İleri yaşta spora başlamak Morgan'ın yaşlanmakta olan bedenini nasıl etkiledi?

Araştırmanın yazarlarından biri olan ve Hollanda'da bulunan Maastricht Üniversitesi'nde doktora araştırmalarını sürdüren Bas Van Hooren, The Washington Post'a, "Yaşlanmayı anlamak istiyorsak ileri yaştaki çok hareketli kişilere bakmalıyız" diye konuştu.

Yaşlanmanın biyolojisiyle ilgili henüz cevaplanamamış birçok soru var. Özellikle de "İnsanlar yaşlandıkça ortaya çıkan fiziksel yavaşlama ve kas kütlesindeki azalma normal ve kaçınılmaz bir olgu mu, yoksa bu durum en azından kısmen hareketsizlikten mi kaynaklanıyor?" meselesi kafaları kurcalıyor.

Van Hooren, altın çağlarının ileri aşamalarında bile güçlü ve zinde kalmayı başaran kişilerin varlığının, pek çoğumuzun aynı şeyi yapabileceğine işaret ettiğini söyledi.

ARAŞTIRMACILARDAN BİRİ MORGAN'IN TORUNU

Peki böyle bir örnek nereden bulunacaktı? Bu noktada Van Hooren'ın yardımına İrlanda'da Shannon Teknoloji Üniversitesi'nde egzersiz bilimi alanında dersler veren Dr. Lorcan Daly yetişti.

Daly, Van Hooren'ın kastettiği ileri yaşında çok hareketli olan bireylerden birini çok yakından tanıyordu. Dedesi Richard Morgan, 2022 yılında salon kürek 90-94 yaş grubunda hafif sıklette dünya şampiyonu olmuştu.

Morgan'ı araştırmacılar için ilginç kılan en önemli şey, 73 yaşına kadar spora ya da egzersiz yapmaya başlamamış olmasıydı.

Morgan, emekli olduktan sonra vakit doldurmak için üniversite kürek takımındaki bir diğer torunuyla birlikte kürek çekmeye başlamıştı.

Torununun antrenörünün daveti üzerine üniversitedeki kürek makinelerini kullanmaya başlayan Morgan için Daly, "Bir daha da dönüp arkasına bakmadı" dedi.

VÜCUDUNDAKİ YAĞ ORANI SADECE YÜZDE 15

Araştırmacılar o sırada 92 yaşında olan Morgan'ı, İrlanda'da Limerick Üniversitesi bünyesinde bulunan bir fizyoloji laboratuvarında bir dizi testten geçirdi.

Boyu, kilosu, vücudundaki yağ ve kas oranı ölçülen Morgan'a beslenme alışkanlıkları soruldu. Ardından metabolizması, kalp ve akciğer fonksiyonları kontrol edildi.

Daha sonra kürek makinesine oturtulan Morgan'ın 2.000 metrelik süreli yarış simülasyonunda kalbi, akciğerleri ve kasları incelendi.

Araştırmanın baş yazarı olan ve Limerick Üniversitesi'nde sağlıklı yaşlanma, fiziksel performans ve beslenme üzerine dersler veren Philip Jakeman, "O gün, hayatım boyunca laboratuvarda geçirdiğim en ilham verici günlerden biriydi" diye konuştu.

Testler sonucunda Morgan'ın akranlarına kıyasla çok iyi durumda olduğu anlaşıldı. Morgan'ın 75 kiloluk adaleli vücudunun yüzde 80'inin kas olduğu, yağ oranının ise sadece yüzde 15 olduğu tespit edildi. Bu oranlar 40'lı hatta 30'lu yaşlarındaki bir erkek için bile çok iyiydi.

Yarış simülasyonu sırasında Morgan'ın kalp atış hızı dakikada 153'e çıktı. Bu sayı 90'lı yaşlarındaki bireyler için beklenen azami düzeyin çok üzerinde olmanın yanı sıra, araştırmacılara göre 90'lı yaşlarındaki kişiler için kaydedilmiş en yüksek kalp atış hızlarından biriydi. Bütün bunlar Morgan'ın kalbinin çok güçlü olduğuna işaret ediyordu.

Dahası Morgan'ın kalbi dakikada 153 atışa çok kısa süre içinde ulaşmıştı. Bu da kalbinin çalışmakta olan kaslarına oksijeni ve yakıtı hemen sağladığı anlamına geliyordu. Kardiyovasküler sağlığın en önemli göstergelerinden biri olan ve "oksijen alım kinetiği" adı verilen bu değerler, Morgan'da 30'lu 40'lı yaşlarındaki sağlıklı bir kişinin değerlerine denkti.

DÖRT UNSUR ÇOK KRİTİK

Araştırmacılara göre en çarpıcı olansa Morgan'ın bu sağlıklı fiziğe oldukça basit ve nispeten kısa süreli bir egzersiz düzeni sayesinde kavuşmuş olmasıydı. Uzmanlar bu düzenin ayrıntılarını dört ana başlıkta özetledi:

Tutarlılık: Morgan her hafta aşağı yukarı 30 kilometre kürek çekiyor. Bu da günde ortalama 40 dakika egzersiz yaptığı anlamına geliyor.

Kolay, orta ve yoğun antrenmanlar bir arada: Morgan'ın egzersizlerinin yaklaşık yüzde 70'i oldukça kolay ve zorlayıcı değil. Yüzde 20'lik kısmı zor ama tahammül edilebilir ağırlıkta. Geri kalan yüzde 10 ise Morgan'ın kuvvetini sonuna kadar kullandığı, büyük güçlükle tamamlayabildiği egzersizler.

Ağırlık antrenmanı: Morgan, haftada iki üç kez ağırlık antrenmanı da yapıyor. Ayarlanabilen 'dumbbell'leri kullanarak üç set 'lunge' ve 'curl' egzersizi yapan Morgan, her hareketi, kasları devam edemeyecek kadar yorulana dek tekrarlıyor.

Proteinden zengin beslenme: Morgan bol miktarda protein tüketiyor. Günlük protein alımı çoğu zaman onun ağırlığındaki kişiler için tavsiye edilen miktar olan 60 gramın üzerine çıkıyor.

HANGİ YAŞTA OLURSAK OLALIM VÜCUDUMUZ EGZERSİZE UYUM SAĞLIYOR

ABD'nin Indiana şehrinde bulunan Ball State Üniversitesi bünyesindeki İnsan Performans Laboratuvarı'nın direktörü Scott Trappe, The Washington Post'a yaptığı açıklamada, "Hayatın çeşitli dönemlerinde egzersiz uyumuna ışık tutan ilginç bir vaka çalışması bu" dedi.

Kendisi de birçok ileri yaştaki atleti inceleyen ancak söz konusu çalışmada payı bulunmayan Trappe, "İleri yaşta spora başlamanın etkilerini öğrenmeye devam ediyoruz ancak eldeki kanıtlar, insan vücudunun hangi yaşta olursak olalım egzersize uyum sağlama becerisini sürdürdüğünü açık bir biçimde ortaya koyuyor" diye konuştu.

Jakeman ise Morgan'ın 93 yaşında sahip olduğu zindelik düzeyinin ve fiziksel gücün, yaşlandıkça kas ve aerobik kapasite kaybına uğramak zorunda olmadığımızı gösterdiğini vurguladı.

Araştırmacılar, Morgan'ın genlerinin de bu konuda bazı avantajlar taşıdığını belirtmeden geçmedi. Örneğin kürek sporunda başarılı olmak aileden geliyor gibi görünüyor.

Öte yandan Morgan'ın şu an elde ettiği yarış performansları, 15, 10 hatta 5 yıl önceki sonuçlarının gerisinde kalıyor. Bir başka deyişle spor yapmak yaşlanmanın etkilerini silmiyor, ancak Morgan örneğine bakılırsa, vücudumuzun kayıp yaşama hızını yavaşlatıyor.

Üstelik spor yapmanın faydaları sadece fiziksel de değil. Morgan, torunu aracılığıyla The Washington Post' yaptığı açıklamada, "Dünya şampiyonu olmanın farklı bir keyfi var" dedi ve ekledi:

"Sıfırdan başladım ve bir anda bunu yapmanın çok keyifli bir şey olduğunun farkına vardım."

The Washington Post'un "At 93, he’s as fit as a 40-year-old. His body offers lessons on aging." başlıklı haberinden derlenmiştir.