Eğlence kabusa dönmesin tedbiri elden bırakmayın

 

DÜNYADA YAYILIYOR

Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel Yılmaz, pandeminin ne zaman biteceği ile ilgili şimdilik bir öngörünün bulunmadığına işaret etti. Omikron varyantına dikkat çeken Yılmaz, “Omikron varyantı delta varyantından daha selim seyirli görülmesine rağmen bulaşma hızı delta varyantından 2-3 kat daha fazla. Selim seyirli olması bizi aldatmasın, toplumda hızla yayılması, yeni mutasyonları üzerinde biriktirmesine ve yeni varyantların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu durum salgının seyrini olumsuz da etkileyebilir” diye konuştu.

YAKIN TEMASA DİKKAT

Virüsün esas olarak birbiriyle yakın temas halinde olan kişiler arasında, 1 metreden daha yakın olma durumunda yayıldığını belirten Yılmaz, kötü havalandırılan veya insanların uzun zaman geçirme eğiliminde olduğu kalabalık iç mekanlarda daha rahat yayılabildiğini ifade etti. Yılmaz, masa, kapı kolu, telefon gibi başka birisinin temas ettiği yüzeylere dokunduktan sonra el hijyeni sağlamadan gözlerine, burnuna veya ağzına götürürse de kişinin enfekte olabileceğinin altını çizdi.

ŞİKAYET BAŞLAMADAN BULAŞTIRABİLİR

Enfekte olmuş kişilerin semptomları yani şikayetleri gelişmeden 2-3 gün önce veya hastalığın ilk 5-7’nci gününde en yüksek viral yüke sahip olacağını ifade eden Yılmaz, dolayısıyla virüs şikayetleri daha başlamadan ya da hafif başlamışken başkalarına bulaştırabileceklerini kaydetti.

ELVERİŞLİ ORTAMLARA DİKKAT

Eğlence mekanları, düğün salonları, cenaze törenleri, ev içi partiler, sokaklarda toplu eğlenceler gibi kalabalıkların yoğun olduğu yerlere gidenleri uyaran Yılmaz, hareketliliğin fazla olduğu mekanlarda yakın, uzun süreli etkileşimlerin virüsün bulaşması açısından elverişli ortamlar olacağını vurguladı. Yılmaz, “Omikron varyantının aşılı kişileri de enfekte edebileceği konusunda uyarıda bulunan DSÖ Başkanı Dr. Ghebreyesus, ‘İptal edilen etkinlik, yitirilen hayattan daha iyidir’ şeklinde bir açıklama yaptı. Ben de aynı düşüncedeyim” dedi.

SALGIN HALA DEVAM EDİYOR

Yılbaşı etkinliklerine dikkat çeken Yılmaz, “Kış aylarında olduğumuz için kapalı mekanlarda riskli temas ihtimalini de göze alırsak, kısıtlamaların kalkmasıyla birlikte rahat davranışlarımızın olumsuz etkilerini görmemiz kaçınılmaz olabilir. Hepimiz bu salgından bıktık. Ancak salgın bitmedi. Zaman zaman vaka sayılarında artma, azalmalar gösteriyor. Sadece biz vaka ve ölüm sayılarını artık rakamdan ibaret görmeye başladık. Bu çok büyük bir yanılgı olabilir. İnsanları bir araya getiren ve bulaş riskinin fazla olabileceği kalabalık toplantıların ertelenmesi ya da azaltılması, iç mekanda kalma süresinin kısaltılması ciddi olarak düşünülmelidir” dedi.

UYULMASI GEREKEN 9 MADDE

Riskleri azaltmak adına, iç ya da dış mekanda uyulması gereken, aslında salgının başından beri tekrarladıkları basit önlemleri uygulamanın hem kendimiz, hem de çevremizin sağlığı ve bu salgının bitmesi için önemli olduğunu vurgulayan Yılmaz, yapılması gerekenleri de madde madde şöyle sıraladı:
“1- Özellikle öksürük, ateş, nefes almada zorlanma, burun akıntısı gibi şikayetlerden herhangi biri var ise, tanı almış ya da şüpheli COVID-19‘lu bir hasta ile temas edilmiş ise bireysel olarak mutlaka gitmeme kararı alınmalıdır.
2- Özellikle aşısı olmayan ya da aşısı tamamlanmamış, aşılarını tamamlamış ancak hatırlatma dozunu yaptırmamış bireyler ve ciddi hastalık geçirme riski yüksek olan, kırılgan grup dediğimiz, bağışıklığı baskılanmış; 60 yaş ve üstü, altta yatan kronik hastalığı (diyabet, hipertansiyon, kronik akciğer hastalığı, beyin damar hastalığı, demans, kronik böbrek hastalığı) olan kişiler bu tarz etkinliklerden uzak durmalı.
3- Aşısı tamamlanmış, hatırlatma dozları yapılmış bireylerde genel olarak hastalık ya belirtisiz ya da hafif seyirli olabileceğini biliyoruz. Ancak nadiren bağışıklığı baskılanmış kişilerde bağışıklık yanıtı düşük olabilir. Aşılı bireyler tedbirlere uymazlarsa kendilerine virüs bulaşabilir. Risk onlar için de sıfırdır diyemeyiz. Ayrıca belirtisiz atlatabileceklerinden çevresindeki kişilere hastalığı bulaştırma ihtimalleri de olabilir.

MESAFE, MASKE VE HAVALANDIRMA

4- İç mekanlara göre dış mekanlar virüsün bulaşması açısından riskin düşük olduğu ortamlardır. Ancak dış mekanlarda fiziksel mesafenin sağlanamadığı durumlarda maske takılmalıdır.
5- Havalandırmanın yeterli olduğu iç mekanlarda fiziksel mesafe korunamıyorsa maske takılmalıdır. Havalandırmanın yetersiz olduğu kapalı ortamlarda fiziksel mesafenin korunup korunmadığına bakılmaksızın herkes maske takmalıdır. Maskenin ağız ve burnu kapatacak şekilde takılması, yeme, içme sırasında çıkarıldığı zaman bir kağıt peçete üzerine konulması ve masada oturanlar ile aynı anda çıkarılmaması önemlidir.
6- Solunum yolu ve ağız içi sekresyonları konuşma özellikle de bağırma, şarkı söyleme gibi eylemlerde daha fazla ve daha uzağa yayılabilir. Kapalı mekanlarda virüsün daha fazla bulaşmasına neden olacağından bu tür davranışlardan kaçınılmalıdır.

HİJYEN VE TEMAS

7- Öksürürken veya hapşırırken ağız ve burun bükük dirsek veya mendil ile kapatılmalı, mendil masaya konulmadan hemen atılmalı, el hijyeni sağlanmalıdır. Ellerin göz, ağız, burna dokunulmasından kaçınılmalıdır.
8- Eller su ve sabun ile düzenli yıkanmalı, etkili bir el hijyeni için el antiseptiği yüzde 60-80 alkol içermelidir.
9- Bir araya gelindiği zaman bireylerin etkileşim biçimlerini değiştirmeleri önemlidir. Örneğin, tokalaşma, sarılma, öpüşmelerden uzak durulmalı.”

 

SAĞLIKLI VE ZİNDE SOFRALAR

Eğlenceden ödün vermeden sağlıklı ve zinde yeni yıl sofralarının kurulabileceğine işaret eden Diyetisyen ve Beslenme Uzmanı Elif Nur Köprücü, aileniz ve arkadaşlarınızla şenlikli yemek masalarında bir araya getirmenin yılbaşı kutlamalarının büyük bir parçası olduğunu hatırlattı. Köprücü, önerilerini şöyle sıraladı:
1- YILBAŞI GECESİNDEN ÖNCE BİR ‘PREDETOKS’ YAPIN
Mini bir detoks yaparak vücudunuzu erkenden hazırlayın. Toksit yükünüzü azaltmak için işlenmiş gıdaları kesin, gökkuşağı gibi renkli sebze ve meyveler tüketmeye çalışın.
2- SU EN İYİ DOSTUNUZDUR, ÖNEMSEYİN
Su içmek, sisteminizdeki kalori yakma oranını artırır ve genellikle sağlık sorunlarına neden olan vücudunuzdaki zararlı toksinlerden kurtulmanıza yardımcı olur. Ortalama olarak her gün en az 10-12 bardak veya 2-3 litre su içmelisiniz.
3- YILBAŞI ÖNCESİ VE SONRASI YEŞİLLİK TÜKETİN
Karşınıza çıkabilecek çerezler, tatlılar, sağlıksız atıştırmalıklar öncesinde, bu gıdalara aşırı düşkünlüğü dengelemek için gün boyunca sebze yemeği, sebze çorbası veya salata tüketmenizi tavsiye ederim. Gün içerisinde tüketeceğiniz yeşillikli sebzeler kan şekeri dengenizdeki büyük düşüşleri önlemeye yardımcı olacaktır.
4- PROTEİN TÜKETİMİNİ ÖNEMSEYİN
Yılbaşı sofrasında hindi gibi kaliteli proteinli yiyeceklere odaklanmanızı tavsiye ederim. Hindi, bağışıklık sisteminizi destekleyebilen ve ruh halinizi iyileştirmeye yardımcı olabilecek triptofan, selenyum, fosfor ve B vitaminleri içerir. Selenyum, tiroid hormon metabolizmasını ve üremeyi düzenleyen güçlü bir antioksidandır. Fosfor oranı yüksek bir besin olan hindi ayrıca vücudun protein yapmasına, karbonhidrat ve yağ kullanmasına yardımcı olarak kilo alımını önlemeye yardımcı olur. Yararlı B vitamini içeriği yani niasin, B6 vitamini ve riboflavin sindirim, beyin gelişimi, bağışıklık , metabolizma ve kırmızı kan hücresi üretimine fayda sağlar.
5- HAREKET ETTİĞİNİZDEN EMİN OLUN
“Dans et! Koş! Zıpla! Ne yaparsan yap, sadece hareket et! Yılbaşı programlarında kesinlikle müzik çalacaktır, özgürce dans edebilirsiniz. Ya da yılbaşı sabahı dışarı çıkıp, aktif olmaya çalışın.
6- İÇKİ TERCİHLERİNİZİ GÖZDEN GEÇİRİN
Aşırı içki potansiyel olarak zararlıdır. Tüketimi yarı yarıya azaltmanın yanı sıra şekerli kokteyller ve bira gibi mide ve bağırsak sağlığına tehdit oluşturan ve yüksek glisemik yüklü içkiler yerine kırmızı şarap tercih edebilir, şampanyayı bir bardak su ile değiştirebilir, votka gibi düşük glisemik yüklü içkilerde karıştırıcı olarak ince tonik suyu seçebilirsiniz.
7- TATLIYI AZALTIN
Yılbaşı pastası, şeker yüklü tatlılar lezzetli olabilir; ama vücudunuza hiçbir iyilik yapmazlar. Daha küçük bir porsiyon veya daha hafif bir seçenek seçebilirsiniz.
8- KENDİNİZİ DİNLEYİN
Mumu iki ucundan da yakmamaya çalışın. Yılbaşı dönemi, hafta içi dışarı çıkar, hafta sonları aile ve arkadaşlarımızı ağırlarız; vücudumuza iyileşmesi için gereken dinlenmeyi her zaman ayıramayabiliriz. Çok az uyku, iştahı kontrol eden hormon leptin düzeyini azaltabilir ve ghrelin hormonunu artırarak beyne yemeniz gerektiğini söyler ve bu tercihler her zaman sağlıklı seçimler olmayabilir. O yüzden kendinizi mutlaka dinleyin.
9- SEÇİMLERİNİZİ PLANLAYIN
Yılbaşı yemeğinizi evinizde planlamak daha kolay olabilirken, restorandaki tercihlerinizi önceden planlamak adına çevrimiçi menü seçeneğini kullanabilirsiniz. Bu durum beslenme düzeninizi dengelemeniz için size zaman verecektir.
10- DAHA KÜÇÜK TABAKLAR
İnsanlar nedense yılın bu zamanında tüm tabaklarını doldurma eğilimindedir ve daha küçük tabaklar fazla çaba harcamadan daha küçük porsiyonlara kapı açar. Yılbaşının gerçekten neyle ilgili olduğunu kendinize hatırlatın.

 

TRAFİK CEZALARI YÜZDE 36 YÜKSELDİ

Vergi, ceza ve harçlara 2022 yılında yüzde 36,2 oranında zam yapılacağı açıklandı. Yapılan düzenleme ile 1 Ocak 2022 itibariyle uygulanacak trafik cezalarında en düşük oran 166 TL olarak belirlendi. İşte trafik ihlallerinde uygulanacak bazı ceza oranları:
- Ruhsat bulundurmama: 166 TL
- Emniyet kemeri takmama: 196 TL
- Park ve duraklama yasaklarına, dönüş ve geçme kurallarına, indirme ve bindirme kurallarına uymayanlar ile araçlardan çöp atanlar veya yüksek seste müzik dinleyenlere: 196 TL
- Trafik kurallarına uymayan yayalar veya kask takmayan motosiklet sürücülerine: 196 TL
- Engelli park yerlerini işgal edenlere: 392 TL
- Kırmızı ışık ve şerit ihlali yapanlara, yüzde 10 ile 30 oranında hız sınırını aşanlara, araç kullanırken cep telefonu kullananlara ve araç muayenesini yaptırmayanlara: 427 TL
- Geçerlilik süresi dolan sürücü belgesi ile araç kullananlara: 739 TL
- Araçlarına nitelik veya ölçülere aykırı plaka takan, öngörülen sayıda tescil plakası takmayan, farklı okunması veya okunmamasını sağlayacak şekilde tescil plakasında değişiklik yapanlara: 750 TL
- Kış lastiği kullanma zorunluluğu bulunan yolcu ve eşya taşımacılığı yapan fakat bu kurala uymayanlara: 1137 TL
- Yetkisi olmadığı halde aracında çakar denilen ışıklı ve sesli uyarı sistemlerini bulunduranlara: 1823 TL
- Alkollü olarak araç kullanma, trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde art arda birden fazla şerit değiştiren, ters istikamette araç süren, emniyet şeridi ihlali yapan ve hız sınırlarını yüzde 50’den fazla aşanlara: 1823 TL
- Araçlarında radar tespit cihazı bulunduranlara: 3674 TL ile 5539 TL
- Drift yapanlara: 9125 TL